Weidevogels Brabant collectief in de lift

Haaren - Tegen alle trends in zijn er in Brabant twee grote open weidegebieden waar het aantal weidevogels jaarlijks groeit. Sinds 2007 is er ruwweg sprake van een verdubbeling. De sleutel is de collectieve aanpak.

Peter van HouwelingDe Beerse Overlaat en het Land van Heusden en Altena zijn allebei open agrarische landschappen. Al jaren groeit daar het aantal broedparen én het aantal kuikens dat vliegensvlug wordt. Dat laatste is cruciaal, vertelt Jochem Sloothaak van het Brabants Landschap. Hij begeleidt de agrarische natuurverenigingen die het collectief weidevogelbeheer in hun gebied coördineren.
‘Je kunt veel nesten hebben en toch een slechte kuikenoverleving, bijvoorbeeld omdat grutto’s uit andere gebieden komen, waar hun nest is uitgemaaid.’
Collectief beheer scoort vooral goed omdat de overleving veel hoger is dan bij andere vormen van beheer. Alleen nesten beschermen is nuttig, maar als daarna de meeste kuikens worden opgevreten of uitgemaaid, dan is het resultaat uiteindelijk mager. De kuikenoverleving is hoger omdat bij collectief beheer altijd percelen of stroken in de buurt zijn waarin kuikens kunnen schuilen als ze nog niet vliegensvlug zijn.
Melkveehouder Meeuwis Millenaar is coördinator van ANV Altena Biesbosch. In zijn regio is het beheer tot nu toe vooral gericht op de drie ‘kritische’ soorten grutto, tureluur en wulp. In 2015 wordt de aandacht verbreed naar de kievit.
In het najaar schuift Meeuwis bij zijn collega-boeren in het kerngebied aan de keukentafel. Zij kunnen kiezen uit diverse pakketten, van eenvoudig legselbeheer tot het plasdras maken van een perceel. De meesten kiezen voor één of twee percelen zwaar beheer en voor de rest lichter. Bij de Gecombineerde opgave in het voorjaar zien ze wat is ingevoerd.
‘De animo is heel goed’, zegt Sloothaak. Bij de start was er twijfel of boeren wel stonden te wachten op de aanpassingen in hun bedrijfsvoering. Die twijfel bleek onterecht. Het budget bleek de beperkende factor, niet de animo bij de boeren. Van de 44 boeren die Millenaar benaderde, ving hij bij vier bot. In de Beerse Overlaat doen er honderd mee.

Plasdras

De aanwezigheid van plasdras is essentieel voor het resultaat. Grutto’s en andere vogels met een lange snavel kunnen immers uit harde grond geen voedsel halen. Enkele kleine stukken zijn al genoeg. In het Land van Heusden en Altena blijven na de winter twee ijsbanen vochtig voor de vogels.
In de Beerse Overlaat hebben boeren hier stukken land en greppels voor bestemd. Meestal geen intensieve boeren, maar boeren die bijvoorbeeld hun melkquotum hebben verkocht. In de Beerse Overlaat liet een van hen, melkveehouder Harold van Nistelrooij, een perceel plasdras maken en op twee andere percelen de greppels vol water lopen. Prompt kreeg hij in 2014 op de Brabantse weidevogelavond de oorkonde voor het ‘Initiatief van het jaar’.
Volgens Sloothaak is er naast de gebiedsgerichte aanpak nog een belangrijke succesfactor: de vrijwilligers, die percelen in de gaten houden en daarover communiceren met de boeren en de ANV.
Als bijvoorbeeld de uitgestelde maaidatum is gepasseerd, maar er zijn nog veel kuikens, dan geven de vrijwilligers dat door aan de coördinator. Die kan dan met de boer afspreken dat hij maaien twee weken uitstelt of een kuikenstrook laat staan.
In de Beerse Overlaat steeg het aantal grutto’s, tureluren en wulpen sinds 2007 met bijna 180 procent; in het Land van Heusden en Altena met ruim 230 procent (zie grafiek).
In vier Brabantse zandgebieden is collectief beheer minder succesvol. Daar is het moeilijk om plasdras aan te leggen, omdat het water te snel wegzakt. In het voorjaar is het dan al snel te droog voor weidevogels. Bovendien is er meer predatie vanuit de daar aanwezige begroeiing en er zijn meer wandelaars, mountainbikers en hondenuitlaters.
Voor die vier gebieden gaat eind dit jaar de geldkraan dan ook dicht voor collectief weidevogelbeheer.

Lees ook

Marktprijzen

Meer marktprijzen

Laatste nieuws

Nieuwste video's

Kennispartners

Meest gelezen

Nieuw op MechanisatieMarkt.nl

Meer advertenties

Vacatures

Weer

  • Vrijdag
    14° / 6°
    70 %
  • Zaterdag
    16° / 7°
    70 %
  • Zondag
    15° / 4°
    20 %
Meer weer