Landbouw nu aan zet voor POP-gelden

Jan van LiereEind vorige week kwam het bericht dat het Nederlandse Plattelandsontwikkelingsprogramma 2014-2020 (POP3) is goedgekeurd door de Europese Commissie. De komende jaren is voor ons land 607 miljoen euro beschikbaar uit het Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling.
Per jaar is dat ruwweg 87 miljoen euro. Omdat cofinanciering met nationale middelen een voorwaarde is, kan in totaal ongeveer 1,2 miljard euro worden geïnvesteerd in verduurzaming en innovatie van de agrarische sector en verbetering van de biodiversiteit.
Het is een substantieel bedrag waarmee ontwikkelingen ook echt in een versnelling kunnen raken, stelt Schenk vast. De LTO-portefeuillehouder Omgevingsbeleid is nauw betrokken bij veel van de potentiële bestemmingen van het ontwikkelingsgeld.
‘Neem de nieuwe opzet van het agrarisch natuurbeheer en de maatregelen op het gebied van waterkwaliteit en -kwantiteit. Daarvoor is echt veel geld beschikbaar. Maar dan moeten we er als sector ook voor zorgen dat dat goed wordt besteed.’
Schenk omschrijft de inzet van LTO Nederland als ‘ervoor zorgen dat we de land- en tuinbouw zo goed mogelijk kunnen bedienen vanuit de POP-middelen’. Belangrijk daarbij is de inbreng van boeren en tuinders, zodat goede voorstellen naar de provincies gaan. ‘Dat is best spannend, maar ook heel mooi om ermee aan de slag te gaan.’
Op verschillende onderdelen is al veel voorwerk gedaan. Zo ligt het Deltaplan Agrarisch Waterbeheer klaar. Dit jaar kunnen op grote schaal projecten worden uitgerold. Met cofinanciering van de waterschappen zijn daarvoor tientallen miljoenen euro’s beschikbaar.
Anders dan in voorgaande POP-programma’s ligt de uitvoering nu bij de provincies. Die moeten zorgen voor duidelijke uitvoeringsregelingen en cofinanciering.
Schenk heeft er vertrouwen in dat de provincies er ambitieus mee aan de slag gaan, maar waarschuwt wel dat bureaucratie vermeden moet worden. ‘Houd het tempo erin en zorg dat een zo groot mogelijk deel van het geld ook werkelijk in de praktijk besteed kan worden’, luidt zijn boodschap aan de verantwoordelijke provinciebestuurders.
Naast water zijn natuur en landschap belangrijke thema’s binnen het Nederlandse POP3-programma. Zo is, inclusief cofinanciering, jaarlijks 70 miljoen euro bestemd voor agrarisch natuurbeheer. Kleinere bedragen gaan naar hydrologische maatregelen in het kader van de Programmatische Aanpak Stikstof (PAS) en naar beheer en herstel van landschapselementen.
Voor het versterken van innovatie, verduurzaming en concurrentiekracht komt per jaar ongeveer 45 miljoen euro beschikbaar. Dit onderdeel van POP3 is bedoeld voor projecten op het gebied van kennisoverdracht, het ontwikkelen en uitrollen van innovaties, investeringen in landbouwstructuur en de marktintroductie van risicovolle innovaties. Ook de overheidsbijdrage aan de brede weersverzekering valt hier onder.
Op aandringen van de Tweede Kamer heeft staatssecretaris Sharon Dijksma (EZ) ook een jongeboerenregeling opgenomen in het nieuwe POP-programma. De hulp aan de jonge ondernemers wordt gericht op innovatieve investeringen.
Zowel Brussel als de provincies stellen daarvoor 2,6 miljoen euro per jaar beschikbaar. Met de provincies is afgesproken dat ze streven naar een zo gelijk mogelijke uitvoering van de regeling.

Concurrerende sector

In een eerdere toelichting op POP3 stelde Dijksma dat bij de uitvoering het boerenerf centraal moet staan. ‘Het kabinet wil dat POP3 bijdraagt aan een concurrerende, innovatieve, duurzame en toekomstbestendige agrarische sector door in te zetten op thema’s zoals klimaat, energie, milieu, dierenwelzijn, voedselkwaliteit- en veiligheid, dier- en plantgezondheid en ruimtelijke ordening.’