‘Houd aandacht voor de koeien’

Toch ziet Grolleman dat, vanwege het niet nodig hebben van vreemde arbeid, het automatische melksysteem het ook goed doet op gezinsbedrijven.
De swingover-melksystemen hebben een dusdanige capaciteit dat niet de vorige groep koeien, maar de melker de beperkende factor is. ‘Een stal van 2 x 20 is heel normaal, hier heeft één melker zijn handen vol aan. Tegenwoordig wordt de melkstal meer rond de melker en zijn capaciteit ontworpen. Die is de beperkende factor.’

Valkuil

Dat merkt ook onderzoeker Harm Wemmenhove van Wageningen UR Livestock Research, hoewel hij iets geremder is: ‘Vierentwintig koeien per persoon is prima te melken. Daarmee kom je op een snelheid van tachtig tot negentig koeien per persoon per uur, bijvoorbeeld met een 2 x 12 zij-aan-zij- of swingover-melkstal. Bij een draaimelker is zelfs een 28 stands een prima optie.’
In die capaciteit zit volgens Grolleman ook een valkuil rond het machinaal melken. Zeker bij grote koppels wordt soms twee tot drie uur per keer gemolken, zeven dagen in de week. Bij een gezinsbedrijf voor één persoon wel wat veel van het goede.
‘Het werk is veel belastender dan bijvoorbeeld 120 koeien in een 2 x 6 visgraatstal van vroeger. Toen had je nog tijd over. Nu is het continu intensief werk.’
Wel merkt Wemmenhove dat het langer melken dan anderhalf tot twee uur ten koste kan gaan van de concentratie, wat kan leiden tot onnauwkeurigheden. ‘Verder gaat dit na verloop van tijd de ondernemer tegenstaan. Dit wordt vaak opgelost door extra melkstanden of een medewerker die een aantal malen per week melkt.’
Daarmee komt wel een probleem om de hoek kijken. Veel melkveehouders willen de snelheid erin houden. Hierdoor krijgt voorbehandelen niet altijd evenveel aandacht, schetst Grolleman. ‘Maar voldoende voorbehandelen is nodig om de melk te laten schieten. Opvallend genoeg zijn Nederlandse melkveehouders hier redelijk nonchalant in. Op buitenlandse bedrijven wordt zorgvuldiger voorbehandeld.’
Wemmenhove vult aan: ‘Hygiëne in de stal wordt steeds belangrijker. Bij het huidige melken moet de koe schoon de melkstal in komen. Het is daarom goed om met name de boxen zuiver te houden.’

10 minuten extra

De onderzoeker ziet weinig negatieve gevolgen als het gaat om secuur werken, wanneer veehouders straks meer koeien gaan houden. ‘Natuurlijk zullen de melksystemen tot hun maximale capaciteit worden benut. Bij groeiende bedrijven zal een aantal ronden meer worden gemolken’, verwachtent hij.
‘Eén extra rondje kost 10 tot 12 minuten extra. Wanneer je dat doorberekent, gaat het zomaar om 140 minuten extra werk per week. De werkzaamheden blijven daarbij hetzelfde, ook het voorbehandelen’, schat Wemmenhove in.
Het na het melken dippen van koeien kan daarbij een verzekeringspremie zijn, wat overigens extra tijd kost, weet ook Grolleman. ‘Wie honderd koeien wil dippen, is al snel 10 minuten per melkmaal aan extra tijd kwijt. Dat komt neer op een half uur per dag, 3,5 uur per week en 182 uur per jaar’, rekent hij voor.
‘Hiermee voorkom je de uitbraak van tien koeien. Daar zit je als ondernemer ook niet op te wachten. Daarbij is dippen ook een controle of de koe leeg is en geen uierontsteking heeft.’
Sommige ondernemers kiezen bij een buitenmelksysteem uit tijdwinst voor het automatisch sprayen na het melken, bijvoorbeeld via een spraybox. Grolleman is kritisch op het automatisch sprayen. ‘Je raakt maar een kwart van de speen ten opzichte van het zelf dippen. Snelheid is niet altijd leidend. Kijk daarom kritisch naar een maatregel en ga ook na wat de consequenties zijn wanneer je bepaalde handelingen niet doet of automatiseert’, adviseert hij.
Grolleman wijst er ook op dat door de groei van het aantal koeien er ook meer koeien per melkstel worden gemolken. ‘Vroeger met vijftig koeien in een 2 x 4 visgraatstal waren er vijf tot zes koeien per melkstel. Nu zijn dat er tien tot zelfs twintig. De kans op een besmetting van koe op koe via het melkstel is hierdoor groter.’
Meer koeien per melkstel geldt ook voor de melkrobot. ‘Dit vergt een andere manier van controleren. Sleur vormt hier ook een gevaar. Ga er niet vanuit dat, wanneer het gisteren en vandaag goed was, het morgen ook goed zal zijn’, stelt de adviseur.
Hierbij denkt Grolleman bijvoorbeeld aan de geleidbaarheid en het celgetal. ‘Wanneer er vier koeien op de attentielijst staan en alle dieren blijken een valse attentie te zijn, dan wordt de kans groot dat de scherpte verslapt en correcte attenties worden gemist. Het werken met protocollen kan daarbij een uitkomst bieden.’

NAUWKEURIG

Nauwkeurig werken blijft ook in de toekomst een must, adviseert Wemmenhove. Hij ziet voor de toekomstige melkveehouderij ook een verdere intrede van de melkrobot. ‘Niet alleen stand-alone systemen, maar zeker ook melkstallen gecombineerd met een stuk robotisering gaan in de nabije toekomst hun intrede doen. De tendens naar groter, zoals die in de afgelopen decennia is gezet, zet zich de komende jaren door ’
Overigens verwacht Grolleman dat de veranderingen de komende tien jaar niet zo snel gaan. ‘De automatische draaimelkstallen zijn wellicht een optie voor grote bedrijven, die wellicht mede in combinatie met automatisch voeren het aantal personeelsleden wil beperken. Aan de andere kant: wie nu bouwt, melkt in 2025 en waarschijnlijk in 2035 nog steeds met hetzelfde systeem. Heel wat ondernemers hebben nu die stap gemaakt.’

Lees ook

Marktprijzen

Meer marktprijzen

Laatste nieuws

Nieuwste video's

Kennispartners

Meest gelezen

Nieuw op MechanisatieMarkt.nl

Meer advertenties

Vacatures

Weer

  • Vrijdag
    14° / 7°
    70 %
  • Zaterdag
    15° / 7°
    70 %
  • Zondag
    15° / 5°
    20 %
Meer weer