Bodem Anders biedt boer mooi platform

Douwe KortingZowel donderdag in het veld als vrijdag in de Brabanthallen in Den Bosch lieten de Duinboeren van zich horen. Zij spraken over de aanplant van bomen die door hun bladval het organische gehalte van de weidebodem kunnen?opkrikken.
De Duinboeren hebben zich tien jaar lang ingezet om de fosfaatlast in een gebied van 250 hectare tegen de Drunense Duinen terug te brengen. Daarin zijn zij aardig geslaagd, stelde biologische geitenhouder Gerrit Verhoeven uit Biezenmortel.
De Duinboeren betaalden Natuurmonumenten 150 euro huur per hectare per jaar om het natuurontwikkelingsproject biologisch te beheren en het in te zaaien met een mengsel van gras en rode klaver. ‘Om de klaver aan de gang te houden, hebben we alleen kali aangevoerd’, duidt Verhoeven.
De keuze voor dat gewas bleek prima, want het uitmijningsproject is inmiddels afgerond en de PAL-waarde zit onder de 5. ‘Bovendien is het droogteresistent en wortelt het tot wel 80 centimeter diepte. Wel zo handig in de droge zandgronden.’ Inmiddels zijn ook gangbare boeren in de buurt enthousiast over rode klaver. ‘Er is er zelfs één die nu 20.000 euro aan kunstmest bespaart.’
Het verhaal van de Duinboeren ging er wel in bij de toehoorders in de Brabanthallen. Wel vroegen ze zich af waarom de ondernemers Natuurmonumenten betalen voor hun dienst. ‘Zou dat niet andersom moeten zijn?’

Gemengd bedrijf

Een zaal verderop sprak Adrie Bossers, niet zozeer als ZLTO-bestuurder, maar als akkerbouwer. Hij begon in het verleden, toen zijn bedrijf nog gemengd was en profiteerde van een kleine mineralenkringlooop: via veevoer en dierlijke mest kwamen de mineralen in de gewassen.
‘Vandaag de dag streef ik nog steeds een gemengd bedrijf met een gesloten kringloop na, bijvoorbeeld door de basisbemesting met geitenstalmest uit te voeren’, zei Bossers.
Om de bodem in conditie te houden, heeft de akkerbouwer een ruim bouwplan met een afwisseling van hoogrenderende en laagrenderende gewassen. ‘De laagrenderende geven de bodem de benodigde rust.’
Een van de knelpunten waar akkerbouwers en dus ook Bossers mee kampen, is bodemverdichting. ‘Een boer zal dan ook niet gauw bezuinigen op banden.’
Bossers wees ook op de zorg voor een goed bodemleven en ging in op de zorgvuldigheid waarmee boeren met minder ‘boervriendelijk’ bodemleven omgaat. ‘Ook aaltjes en sommige bacteriën en schimmels vragen onze aandacht. De oplossing is ook hier een ruim bouwplan, goed uitgangsmateriaal, ontsmet zaad en een goede groenbemesting.’
Verder vertelde Bossers waarom het generieke mineralenbeleid in de ogen van veel akkerbouwers te ver is doorgeschoten en hoe het anders kan. ‘Door boeren meer individuele verantwoordelijkheid te geven.’
Melkveehouder Hans Geurts uit Veulen legde het dilemma tussen de korte en de lange termijn bloot. ‘Ik experimenteer met een betere bodem, onder meer door een saladebuffet in te zaaien. Maar de opbrengst valt tegen en er is meer tijd en ruimte voor experimenten nodig. Maar kunnen we ons dat wel veroorloven, wetende dat veel boeren continu moeten overleven op de korte termijn?’