‘Resultaat over één jaar beoordelen isnooit verstandig’

Volgens Freriks was de beeldvorming over Proeftuin Natura 2000 Overijssel niet altijd volledig. ‘Van collega’s hoorde ik wel eens dat het allemaal niet zo veel voorstelde wat er in de Proeftuin gebeurde.’

Ruwvoerproductie en voerrantsoen

‘Het was inderdaad niet revolutionair, maar dat was ook niet de bedoeling’, gaat hij verder. ‘We hebben geprobeerd om zonder ingrijpende veranderingen van de bedrijfsvoering winst te boeken op het gebied van ammoniak in combinatie met verbetering van de bedrijfsresultaten. Binnen de Proeftuin heb ik dat vooral geprobeerd binnen de driehoek bemesting, ruwvoerproductie en voeding. Daar is in mijn optiek de meeste winst te halen.’
Samen met adviseurs vanuit het project maakte Freriks een bedrijfsontwikkelplan. Belangrijke doelen in dat plan waren het verhogen van de ruwvoerproductie en het verbeteren van het voerrantsoen voor de veestapel.
‘Net als veel van mijn collega’s hier in Salland heb ik te maken met een groeiend ruwvoertekort. Mijn doel is om structureel 12 ton droge stof van een hectare grasland te halen, bij volop beweiden. Dat begint met uitgekiend bemesten’, stelt Freriks. ‘Binnen de Proeftuin ben ik begonnen met het laten bemonsteren van mijn drijfmest en het jaarlijks maken van een goed bemestingsplan.’
Verder probeert Freriks de bemesting zo goed mogelijk af te stemmen op het geplande graslandgebruik: maaien of weiden. ‘Ook doen we ons best om zo goed mogelijk rekening te houden met de weersomstandigheden bij het uitrijden van drijfmest. Dat doen we het liefst bij bewolkt, regenachtig weer. Overigens is dat makkelijker gezegd dan gedaan omdat we wel afhankelijk zijn van de mogelijkheden van de loonwerker en de berijdbaarheid van percelen.’

Droge koeien op stro

Ook wat betreft voeding zette Freriks stappen. Zo zette hij zijn droge koeien op een rantsoen van stro en krachtvoer. ‘De voeding van droge koeien is met zo’n rantsoen heel goed te sturen. Bovendien past het goed in een situatie met een ruwvoertekort.’
‘In de Proeftuin heb ik geleerd om vaste patronen los te laten’, vertelt de ondernemer. ‘Bijvoorbeeld de gedachte dat een herfstkuil naar de pinken moet. Een eiwitrijke kuil met 200 gram ruw eiwit kun je niet zonder rantsoencorrectie aan het jongvee voeren. Anderzijds kan dat eiwitrijke herfstgras best bruikbaar zijn om het eiwitgehalte in het rantsoen van de melkkoeien iets op te krikken.’
Bij de melkkoeien probeerde Freriks de afgelopen jaren de puntjes op de i te zetten bij het samenstellen van het voerrantsoen. ‘Met de gedachte dat voeren naar behoefte niet alleen goed is voor de koeien en de melkproductie maar ook bijdraagt aan minder ammoniakverlies als je niet onnodig veel eiwit verstrekt.’
Dat laatste kwam op het bedrijf van Freriks niet meteen tot uiting. ‘Sinds 2012 zijn we kritisch op het ruw eiwitgehalte in het rantsoen. Dat hebben we teruggebracht naar gemiddeld 145 gram per kilo droge stof. We zagen dat terug in een lager ureumgetal, maar dat vertaalde zich in 2012 nog niet in minder ammoniakvervluchtiging. In 2013 zijn we ons nog meer gaan toeleggen op voldoende eiwit voeren maar niet te veel. In dat jaar boekten we winst qua ammoniak-reductie.’
Bij de be-weiding stapte de melkveehouder over naar een soort siësta-beweiding. Hij laat de koeien ‘s morgens na het melken een aantal uren naar buiten, haalt ze ‘s middags naar binnen en laat ze ook ‘s avonds weer enkele uren grazen. ‘Dat helpt om energie en eiwit mooi verdeeld over de dag aan te bieden.’
Freriks hoopt dat het vervolg op Proeftuin Natura 2000 Overijssel snel komt. ‘Resultaten van een andere aanpak moet je niet over één jaar beoordelen. Er is meer tijd nodig om af te tasten wat echt goed werkt en om kansen te onderzoeken die nu nog niet aan bod gekomen zijn.’