Boeren in een stadse gemeente

Elies Lemkes-StraverDe ondernemers werken met twee melkrobots op 120 koeien. ‘Daarnaast hebben we een kleine varkenstak met 270 varkens, met Milieukeur en 1 ster, die we tot 2020 afbouwen. Ons bedrijf is op de toekomst gebouwd. De stal voldoet aan de maatlat duurzame veehouderij.’
Het echtpaar heeft drie dochters. Het is nog niet zeker of een van hen het roer op de boerderij overneemt, vertelt Thea. ‘Marion( 22) werkt bij een accountantsbedrijf en Monique (21) studeert accountancy aan Fontys Hogescholen. De oudste, Yvonne van 25 jaar, heeft de HAS gedaan en werkt nu als agrarisch relatiemanager bij ABN Amro. Zij heeft zeker belangstelling om te gaan boeren. We zien het wel.’
Boeren in Waalre is boeren in een stadse gemeente, ervaart het ondernemerspaar. ‘Waalre moet in het kader van de afspraken in het grootstedelijke gebied van Eindhoven bouwen en daar is agrarische grond voor nodig’, legt Hans uit.
‘Tegelijkertijd moet er natuur worden teruggebracht. Zo zijn we als boeren met zes tot zeven bedrijven aan de buitenrand van Waalre gevestigd met huiskavels aan de Dommel. Dit gebied moet Ecologische Hoofdstructuur (EHS) worden’, vertelt de ondernemer.
We zitten ook in de gebiedsimpuls van de N69. Waalre-Noord moet uitloopgebied worden waar je kunt wandelen en fietsen. Er zijn plannen voor een brug over de A67, zodat de duizenden werknemers van ASML en het ziekenhuis hun zinnen kunnen verzetten in de natuur.’
Zijn vrouw vult aan: ‘Ik begrijp best dat mensen buiten willen zijn en willen ontspannen, maar ASML zou zelf in die ruimte moeten voorzien. Kijk naar de High Tech Campus waar Philips zelf voor sport- en wandelvoorzieningen op het eigen terrein heeft gezorgd. Waalre is nu een nieuw bestemmingsplan buitengebied aan het maken. We worden er als boeren bij betrokken, maar luisteren ze wel naar ons?’

Kavelruil

Hans: ‘We staan open voor kavelruil met onze gronden in Riethoven en Eindhoven. Dan moeten wel alle gronden worden ingebracht, ook die van gemeente en Natuurmonumenten. De verhouding in het overleg is nu scheef. We zijn maar met zijn tweeën in een grote groep.’
De ondernemende EHS spreekt het stel wel aan, maar daarin kunnen ze ook weer niet te veel grond inbrengen. ‘We hebben immers grond nodig om voer te verbouwen voor onze koeien en om mest uit te kunnen rijden.’
Waalre wil ook graag ruimte bieden aan boeren met een neventak. Er zijn er nu drie in Waalre. Zo dicht bij de stad is er natuurlijk best een markt voor kinderopvang en zorg. ‘We hebben er zelf niet zo veel mee. We zijn gewoon boer. Dat is een keuze en een manier van leven: zeven dagen in de week, 24 uur per dag. We doen het echt met zijn tweeën’, reageert de ondernemer.
Thea: ‘Eigenlijk is het een beetje dubbel als je aan de ene kant klachten hoort over geurhinder van boeren en anderzijds de zorgboerderij wordt geprezen vanwege onder andere de gezonde omgeving. We worden door menig stedeling, die hier zijn hond komt uitlaten of een rondje komt wandelen, aangesproken over megastallen, dierenwelzijn enzovoorts. Het voelt zo als verdedigen, maar waarom is dat eigenlijk nodig? We zijn goed bezig op het gebied van dierenwelzijn en milieu. Wat wil je nog meer?’
Van ZLTO ervaart het echtpaar zeker steun. ‘We hebben goede hulp van Patrick van de Rijdt en onze afdelingsvoorzitter Janus Scheepers is heel actief, bijvoorbeeld met het N69-dossier. Voordat we de stal drie jaar geleden bouwden, kende de gemeente ZLTO nauwelijks. Nu zijn wethouders en ambtenaren op ons bedrijf wezen kijken.’

Onzekerheden

Kijkend naar de toekomst zijn er best de nodige zorgen en onzekerheden. Met de stad zo dichtbij zien ze de woningbouw oprukken. ’Komen we niet in de knel? En hoe gaat het met de waarde van ons bedrijf en dus met ons pensioen? De mest- en melkquota hadden vroeger waarde.’
Ook het boerenberoep lijkt meer en meer een managersfunctie te worden, constateert Hans. ‘Maar zo doen wij het niet. We voelen ons boer en zijn en blijven boer.’
De ondernemer legt de gebiedskaart op tafel en samen kijken we naar de puzzel die met kavelruil zo mooi gelegd zou kunnen worden. Als boer houd je van je grond, je dieren én van de natuur. Dat stralen Hans en Thea met hart en ziel uit.