Boerenbloed: veranderende landbouw en effecten

René LuijmesHet boek van Kees Kooman heeft niet alleen aandacht voor boeren uit de omgeving van Ee in het noordoosten van Friesland. De onderzoeksjournalist beschrijft ook de lotgevallen van de familie van Renze van der Ploeg, van oorsprong afkomstig uit de omgeving van Ee.
Het bedrijf van Van der Ploeg werd in 2001 geruimd in verband met mond- en klauwzeer. De familie boert tegenwoordig in Canada en vindt een schaalgrootte van tachtig koeien meer dan genoeg.
Met die schaalgrootte komt de rode draad in het boek aan de orde. Het gaat regelmatig naar het verleden aan de hand van de beschreven boerenfamilies in het boek. Zo is er aandacht voor de ruilverkaveling, Sicco Mansholt, de opkomst en ook weer het verdwijnen van het melkquotum en de toenemende schaalvergroting in de landbouw.
Verder beschrijft het boek het verdwijnen van landbouwbedrijven en de gevolgen voor het landschap door bijvoorbeeld de ruilverkaveling. Zo ijverde boerenzoon Oebele Vries voor behoud van het eeuwenoude landschap.

Productiezombies

De welbekende Wageninger Jan Douwe van der Ploeg vreest met de schaalvergroting voor productiezombies. Met de bekende gevolgen: de vraag naar soja en meer mest. Ander bijeffect van het groter worden van bedrijven en het minder tijd hebben: het verdwijnen van weidevogels.
Toch bestempelt Kooman de meeste boeren die hij sprak in zijn omgeving als natuurliefhebbers. Volgens hem zitten de boeren in een spagaat tussen zakelijkheid en sentiment. Met aan de ene kant de koeien die naar het slachthuis worden afgevoerd, en aan de andere kant de ene koe als troeteldier die mag sterven op de boerderij.
Verder noemt Kooman de macht van de lobbyisten, die de landbouw tot de huidige hebben gemaakt. Een systeem dat volgens hem uit Friesland de idylle van het plattelandssentiment verwoestte.
Boerenbloed beschrijft de boerenfamilies en bedrijven in de buurt van Ee. Elk met hun eigen lotgevallen en filosofie hoe ze het bedrijf in de toekomst willen voeren: groei en biologisch. Maar ook tegendraads.