Vanggewas juridisch gevangen

Han ReindsenIn het kader van het GLB-vergroeningsbeleid zouden boeren alleen maar gecertificeerde mengsels kunnen zaaien. Op verzoek van LTO Nederland mogen boeren nu zelf mengsels samenstellen en ook gebruikmaken van eigen zaaizaad.
Volgens juridisch beleidsmedewerker Saskia Jurna van Plantum zijn de mogelijkheden van eigen zaaizaad in de praktijk beperkt. ‘Bij de vanggewassen zijn relatief veel rassen kwekersrechtelijk beschermd en niet vrij te telen voor eigen gebruik.’
Met kwekersrecht beschermde rassen mogen niet zonder toestemming van de kwekersrechthouder worden vermeerderd. Uitzondering hierop vormt het gebruik van Farm Saved Seed (FSS) van beschermde graan- en aardappelrassen.
‘Bij alle andere gewassen, ook de vanggewassen in het kader van het GLB-beleid, is Farm Saved Seed niet mogelijk omdat het gaat om kwekersrechtelijk beschermde rassen. Die mogen niet voor eigen gebruik worden vermeerderd’, legt Jurna uit.

Mogelijkheden

Plantum, de branchevereniging voor bedrijven uit de sector van plantaardig uitgangsmateriaal, heeft daar begin deze week op gewezen. Jurna: ‘We moeten vaststellen dat de mogelijkheden in de praktijk beperkt zijn en dat was bij LTO in eerste instantie onvoldoende bekend.’
De Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) wijst erop dat telers gebruik kunnen maken van gecertificeerde mengsels of zelf samengestelde mengsels met minimaal twee soorten. Telers mogen gebruik maken van eigen zaad.
Bij het gebruik van gecertificeerde mengsels is het relatief eenvoudig om als teler te bewijzen wat er is ingezaaid. Het mengsel is aangekocht. Het advies van RVO is om het aankoopbewijs en het etiket waarop de samenstelling staat gedurende vijf jaar te bewaren.
Bij zelf samengestelde mengsels is dat lastiger, zeker als het gaat om zaad dat zelf is vermeerderd. ‘Telers moeten een goede eigen administratie bijhouden om aan te kunnen tonen wat ze hebben ingezaaid’, luidt het advies van RVO. In de regeling staat dat dit ‘naar tevredenheid van de toezichthouder’ moet gebeuren.
Wat er op een gegeven moment op een perceel staat, zegt volgens de RVO niet altijd alles. Door ongunstige bodem- en/of weersomstandigheden kan een soort van een mengsel slecht opkomen. Zonder goede administratie is achteraf moeilijk na te gaan of het mengsel goed is samengesteld.