‘Aan geld heb ik niks, alleen aan grond’

%E2%80%98Aan+geld+heb+ik+niks%2C+alleen+aan+grond%E2%80%99
© Joost de la Court

In 2009 is het Engbertsdijksvenen aangewezen als Natura 2000-gebied. Om het bijzondere veen te laten aangroeien moet het waterpeil er kunstmatig hoog worden gehouden. En dat lukt alleen als wordt voorkomen dat de badkuip leeg loopt. Volgens de overheid kan dat alleen maar als er een natte bufferzone omheen komt van 250 hectare. De boeren denken daar anders over.
Het bedrijf van Jan Janmaat (60) en zijn zoon Frank (27) ligt aan de uiterste noordoostkant van het veengebied en valt helemaal in het plangebied voor de natte bufferzone. Het bedrijf telt 65 hectare, grotendeels pachtgrond van het nabijgelegen landgoed Huize Almelo.
Ze boeren er op zand met hier en daar een leemlaag, en telen bieten, diverse planten zoals hortensia en pioenrozen, granen en maïs. Het is er mooi boeren, zegt Jan Janmaat. ‘Ik heb hier 50 hectare aan één blok, waar vind je dat nog?’

Deeltijdboer

Janmaat was een periode deeltijdboer omdat hij een bredere basis zocht voor zijn inkomen. Ook de natuurplannen die al sinds de jaren negentig dreigen voor het bedrijf, maakten dat hij het ‘derde gewas’ buiten de deur zocht.
Sinds vorig jaar is Janmaat weer voltijds gaan boeren en investeert hij ook in het bedrijf, onder andere met de bouw van een nieuwe kapschuur. Uitbreiden in grond is door de hoge prijzen niet renderend. Zoon Frank werkt net zoals indertijd zijn vader in deeltijd als vertegenwoordiger voor mechanisatiebedrijvenen en wil door als boer.
‘Er had nog een kippenschuur bij gekund, maar dat zit er niet in’, vertelt Jan Janmaat. ‘Tussen willen en kunnen zit altijd wat ruimte. Maar zoals het bedrijf nu draait, gaat het naar voldoening.’
Al sinds 1991 zitten ze in de molen van de Ecologische Hoofdstructuur. ‘Toen was het allemaal vrijwillig. We hebben sindsdien een houtwal aangelegd, meidoornhagen geplant en een kikkerpoel gegraven, bij ons in totaal voor zo’n 1,5 hectare. Dat doen we om de natuur te helpen, en om te kunnen blijven boeren.’
Met de status van Natura 2000 en de PAS kwamen ook de plannen voor de bufferzone. Sindsdien is de sfeer veranderd, stelt Janmaat. ‘Het is meer van: zo niet goedschiks, dan kwaadschiks. Nu het Natura 2000-gebied is geworden, en het onder de rijksoverheid valt, heb je er ook nog maar weinig vat op.’
De natuurdoelen die de overheid voor dit gebied heeft vastgesteld, zijn onhaalbaar, zegt Janmaat beslist. De ammoniakdepositie is dusdanig dat volgens hem van grootschalige aangroei van hoogveen geen sprake kan zijn. ‘Wij moeten hier dus weg omdat de overheid vasthoudt aan onrealistische doelstellingen.’
Toch denkt hij dat het niet zo snel tot onteigening zal komen van de bedrijven rond het natuurgebied. De boeren hebben zich verenigd in het Platform Engbertsdijksvenen en treden zo als groep op richting de overheid. Ze voeren samen actie als het moet, zoals vorige week met het aanbieden van petities aan leden van de Tweede Kamer en staatssecretaris Sharon Dijksma van Economische Zaken.

Water bij de wijn

Janmaat heeft wel een voorstel: ‘Zij moeten water bij de wijn doen: het beheer binnen de grenzen van het natuurgebied houden en doelen bijstellen zodat ze wel haalbaar zijn.’
Tot nu toe voelen de boeren zich niet gehoord en verloopt het gebiedsproces dus moeizaam. De boeren in het platform hebben alternatieve oplossingen geopperd, zoals het aanleggen van stuwtjes op boerenland om water langer vast te houden. Die voorstellen worden aangehoord, maar er gebeurt niets mee, constateert Janmaat. ‘We voelen ons aan de kant geplaatst.’
De akkerbouwer zegt te beseffen dat alleen blijven praten de partijen verder helpt. ‘We moeten er met zijn allen uit zien te komen, bijvoorbeeld door de inrichting van het gebied aan te passen. Dat kan in een gebiedsproces als ‘Samen werkt beter’ (zie kader). Maar als ze dan al beginnen met te zeggen dat de boeren de hakken in de sloot zetten, is dat niet terecht.’
De groep boeren heeft nu de hoop gevestigd op het omwisselbesluit. Door in Natura-gebieden elders extra maatregelen te treffen zou je agrarische bedrijven zoals rond het gebied Engbertsdijksvenen kunnen sparen. ‘Daar willen we met de overheid over praten. We willen hier niet weg. Vergelijkbare bedrijven zoals het onze, met 50 hectare aan één blok, zijn er niet. En aan alleen geld heeft een boer niks, ik wil grond om op te boeren.’

Lees ook

Marktprijzen

Meer marktprijzen

Laatste nieuws

Nieuwste video's

Kennispartners

Meest gelezen

Nieuw op MechanisatieMarkt.nl

Meer advertenties

Vacatures

Weer

  • Vrijdag
    14° / 7°
    70 %
  • Zaterdag
    15° / 7°
    70 %
  • Zondag
    15° / 5°
    20 %
Meer weer