Dag koe

Een aantal jaar geleden had mijn man me nog maar net geïntroduceerd op de boerderij, toen we een zieke koe in de potstal aantroffen. Koe Neeltje. Ze lag al een paar dagen in het stro, en hoezeer mijn man haar ook probeerde te draaien en middeltjes bleef toedienen; ze ging er niet op vooruit. ‘Het is klaar. Ik bel de veearts’, zei hij.
Ik schrok. Moest ze dood? Was ze niet gewoon een beetje ziek? Ik keek naar Neeltje en moest mijn man gelijk geven. Ik besloot bij haar te blijven tot de veearts kwam en liedjes voor haar te zingen. Van een afstandje keek mijn man wat meewarig toe. ‘Maak je er niet een te groot drama van? Je moet vannacht wel kunnen slapen.’
‘Ik houd gewoon de koe rustig. Vind jij het niet zielig dan?’
‘Als ik zo met al mijn dieren zou omgaan, zou ik geen boer kunnen zijn. En ik zie het puur economisch.’
Een paar uur later stierf Neeltje een zachte dood. Ik was erbij toen de veearts de naald in haar stak, en aaide haar. Om mezelf wat op te beuren ging ik daarna winkelen.
In de jaren daarna zag ik nog een aantal dieren sterven. Kalfjes, koeien, lammetjes. Vaak bleef ik in het stro naast ze zitten tot de laatste adem. Echt wennen deed het nooit, maar zo’n drama als bij koe Neeltje werd het nooit meer. Daartegenover stonden bovendien de talloze geboortes, die de balans weer positief maakten. Een boerderij; het is net het echte leven.
Eerste Paasdag. Op het rooster van de potstal lag een koe. Al dagen probeerde mijn man haar op de been te helpen. Tevergeefs. ‘Ik breng haar naar de wei, wellicht knapt ze daar op.’ En inderdaad, een uur nadat ze de stal had verlaten stond de koe weer. Mooi. Ze graasde wat, en het leek haar goed te doen. Maar drie dagen later viel ze boven op het stroomdraad, en kwam niet meer overeind. Weer die woorden: ‘Het is klaar. Ik bel de veearts.’
Het liefst ging ik bij haar zitten. Zingen, aaien. Samen wachten op de veearts. Maar ik moest aan het werk. En was het niet ook een beetje kinderachtig? Had ik vroeger misschien te veel Disney-films gezien? Vermenselijkte ik de situatie? Nu ik een echte boerin dreigde te worden, moest ik maar eens wat harder worden.
Mijn man en zoontje namen mijn plaats in. Zij waren erbij toen de veearts kwam. En hoe mooi: terwijl de koe de dodelijke injectie toegediend kreeg, aaide mijn zoontje haar. Het zit ons blijkbaar in de genen.

Hanna Hilhorst