Meer eigen ruwvoer levert geld op

Ida Hylkema‘Dankzij melkcontrole is op koe-niveau nauwkeurig de output van mineralen te meten en kun je de input hierop afstemmen aan de hand van rantsoenberekeningen. De meeste veehouders hebben dit goed in de vingers, zodat hier relatief weinig winst meer valt te halen.’
Dat is anders als het gaat om de benutting van de mineralen in de bodem en de productie van ruwvoer, zegt Gielen. ‘Iedere kilo stikstof die je tot voer kunt omzetten, hoef je niet aan te kopen.’ Met de intensivering van melkveebedrijven wordt de economische impact van de voerkosten groter en de eigen voerproductie belangrijker.
Meer voer van een hectare halen levert direct geld op, zo berekent Gielen. ‘Elk procent zelf geteeld voer betekent 0,3 cent per liter melk minder voerkosten.’
Het Ruwvoerplatform, een samenwerkingsverband van bedrijven, adviseurs en Wageningen UR, stelt dat de gemiddelde ruwvoeropbrengst met 20 procent omhoog kan. Gielen wil dat niet meteen vertalen in 6 cent minder voerkosten.
‘Die opbrengstverhoging van 20 procent is wel realistisch, maar niet overal realiseerbaar binnen de huidige gebruiksnormen voor mest. In het praktijknetwerk Kringloop Academie Flevoland bleek bijvoorbeeld dat de voerkosten een cent zijn gestegen, omdat de gebruiksnormen te krap zijn in verhouding tot de opbrengst.’
‘Maar als een melkveehouder focust op 10 procent meer opbrengst, betekent dat al 3 cent minder voerkosten. Als hij die betere mineralenbenutting nog eens omzet in meer bemestingsruimte, gaat die 3 cent met nog eens 1 cent omhoog. Dan wordt vakmanschap beloond en gefaciliteerd in de wetgeving; daar moeten we naartoe.’
Een bedrijfseigen derogatie, zo berekende het praktijknetwerk, verlaagt de mestafzetkosten met 1 cent. Zover is het nog niet, realiseert Gielen zich.
Belangrijk is dat de efficiëntie terug te vinden is in concrete meetgegevens. In het praktijknetwerk ‘Ruwvoer in Zicht’ is ervaring opgedaan via een mobiel weegsysteem en door gps-metingen op de hakselaar, om meer inzicht te krijgen in de opbrengst en de verschillen tussen percelen.
Voordeel van het wegen en de registratie is dat er gerichter kan worden bemest en dat de boer een beter inzicht krijgt in de opbrengst per perceel.
Naast bemesting is ook de bodemstructuur een belangrijke factor, evenals zodekwaliteit en bewortelingsdiepte. Ook de pH heeft meer aandacht nodig, bleek uit de praktijkproef. Met deze inzichten kan de veehouder werken aan een hogere opbrengst met dezelfde mineraleninput.
De Kringloopwijzer is een goed instrument om de mineralenefficiëntie te berekenen op bedrijfsniveau. ‘De Kringloopwijzer berekent alles achteraf’, zegt Bert Snel die namens DLV Rundvee Advies bij het praktijknetwerk is betrokken. ‘Met metingen weet een boer meteen de opbrengst van een perceel.’

Optimaliseren

‘De Kringloopwijzer is een goed instrument dat op bedrijfsniveau inzicht geeft hoe je in staat bent om mest om te zetten in voer’, vindt Gielen. ‘Daar kun je weer financieel voordeel uit halen. Aan de hand van de informatie uit de Kringloopwijzer en de cijfers en ervaringen van collega’s kunnen boeren hun bedrijf optimaliseren.’
Hoe die mineralenbenutting in de bodem en bij de teelt verbeterd kan worden hangt af van veel factoren die in verschillende praktijknetwerken worden uitgediept. Deelnemers aan ‘Wijzer met Kringloop’ maakten met DLV Rundvee Advies een lijst met tien punten waar de resultaten tussen de deelnemende bedrijven het grootst waren en waar de meeste kansen voor verbetering liggen.
Bovenaan staat perceelsspecifiek bemesten, gevolgd door het bemonsteren van dierlijke mest en een beter gebruik van grondmonsters. Daarna volgen structuurmaatregelen van het perceel, gewas- en rassenkeuze en precisiebemesting.