‘Telers hebben eigen idee bij McKinsey’

Koen van WijkAcht Westlandse radijstelers, waaronder Zwin Brothers uit Monster, bundelden deze winter hun afzet bij handelsbedrijf Versland Selection in Poeldijk, een specialist in bladgroenten en radijs.
Samen vertegenwoordigen ze zo’n 23 hectare radijs, waarvan 16 hectare onderdeel uitmaakt van het Radijsproject dat onder The Greenery hing. De overige 7 hectare zijn van Zwin Brothers.
Dit bedrijf van vier gebroeders Zwinkels verwerkt de eigen oogst direct tot geschoonde en verpakte radijs zonder loof in diverse sorteringen. Daarvoor staan op een van de vier teeltlocaties een zelf mede ontwikkelde sorteer- en schoningslijn en een verpakkingsmachine. In de wintermaanden werkt het bedrijf samen met telers in Marokko en Egypte om jaarrond te leveren.
CEO Piet Zwinkels stelde begin januari dat ze als radijscollega’s met hun aanbodbundeling handelen in de lijn van het advies dat McKinsey vlak voor kerst presenteerde. De consultant wees onder meer op krachtenbundeling per product.

Juiste match

Zwinkels’ verwachting dat Versland voor de radijstelers de juiste match is voor een betere marktpositie komt voorlopig aardig uit, meent hij.
‘Versland is een puur Westlands bedrijf, dicht tegen de producent aan, weet via heel korte lijnen precies wat er bij de aangesloten telers beschikbaar is, hoe de vraag is en wat er gebeuren moet. Daar werken wij heel prettig mee.’
Zwinkels ziet dat ook terug in de prijzen, want die liggen dit voorjaar tot nog toe 5 tot 10 procent hoger dan voorheen. Bij zijn vorige afzetorganisatie, The Greenery, ontbrak het aan passie voor radijs, volgens hem. ‘Er was weinig aandacht voor ons product. Ook de marketing liet te wensen over.’
Versland koppelt marktinformatie heel snel terug naar de telers, merkt hij. ‘Ze geven aan: niet blind produceren, maar op de consument letten. Soms moeten we minderen, soms gas geven.’
Meegaan met de vraag kan ook een andere teelt betekenen. ‘Vandaar dat we nu voor het eerst een hoekje knolvenkel telen.’
Het McKinsey-traject had in januari al de tweede fase moeten ingaan, afhankelijk van de animo bij de glasgroentetelers, telersverenigingen en afzetorganisaties. Maar na uitstel op verzoek van diverse telersverenigingen is het erg stil rond het plan. Dat vindt ook Zwinkels.
‘De tweede stap wordt nooit gezet als de telersverenigingen zich niet kunnen verenigen om onder één Holland-merk verder te gaan. En dat zie ik op korte termijn niet gebeuren’, voorziet hij.
Eerder bespeurt de Westlander veel meer individualisme en steeds minder onderling bedrijfsbezoek.
Hij stelt dat telers vooral bezig zijn met hun eigen bedrijf en zich niet zo snel gek laten maken door een reddingsplan als dat van McKinsey. De analyse heeft iets in gang gezet dat elke teler zal bezighouden. Maar aan een beter rendement zal hij zelf moeten werken.’
Daar heeft elke teler wel zijn gedachten over, vermoedt Zwinkels. ‘Iedereen tracht verder te gaan naar eigen inzicht. Niet elk inzicht is daarbij even zaligmakend, dus de één valt af en de ander vergroot en zet voort.’
Volgens de radijsteler biedt de analyse maar een deel van de oplossing voor de moeizame afzet.

Aardwarmte

‘De maatschappij is vooral bezig met duurzaamheid. Geothermie, wind- en zonne-energie dragen bij aan het behoud van onze tuinbouw. Als we in Nederland energieneutraal telen, kunnen we de hele wereld aan’, stelt Zwinkels.
Ook Zwin Brothers hoopt in de toekomst te profiteren van de aardwarmtetechniek en is aangesloten bij een pas opgerichte coöperatie van 24 teeltbedrijven die een gezamenlijk areaal van 100 hectare willen verwarmen met ultradiepe aardwarmte.
Het betreft een locatie in ‘s Gravenzande, waar de radijstelers op termijn een nieuwe kas willen bouwen. Wederom een locatie op de geestgronden vrij kort achter de duinen, omdat dit gewas op die grondsoort bij uitstek gedijt. Voor de radijsteelt is de warmtebehoefte overigens laag, het gewas vraagt om temperaturen van 6 tot 12 graden Celsius.