EU delegeert ggo-beleid aan lidstaten

Jan van LiereWoensdag presenteerde de Europese Commissie het definitieve voorstel om lidstaten meer ruimte te geven om met ggo’s een eigen beleid te voeren. Vorige zomer, bij het aantreden van de nieuwe commissie, noemde voorzitter Jean Claude Juncker dit al als een van de speerpunten van zijn beleid.
Het gaat om de toelating van genetisch gemodificeerde organismen in levensmiddelen en diervoeders. Brussel beslist of die worden vrijgegeven voor import in de Europese Unie. Als het aan de commissie ligt, kunnen nationale regeringen voortaan beslissen of dergelijke ggo-producten op hun grondgebied ook werkelijk beschikbaar komen voor consumptie door mensen of door dieren. Ze kunnen het gebruik beperken en indien gewenst ook verbieden.

Bezorgdheid burgers

‘Ik ben blij hiermee een van de voornemens van deze commissie waar te kunnen maken’, aldus Eurocommissaris Andriukaitus. ‘We hebben nota genomen van de bezorgdheid van veel Europese burgers, die tot uiting komt in de standpunten van hun nationale regeringen. Daarom willen we de wetgeving over de besluitvorming rond genetisch gemanipuleerde organismen herzien.’
Ze spreekt van een ‘krachtig signaal’ dat Europa rekening houdt met wat er onder de bevolking leeft en met het feit dat het maatschappelijk draagvlak van land tot land kan verschillen. ‘We streven naar een goed evenwicht tussen het behoud van een EU-vergunningensysteem en de vrijheid voor de lidstaten om zelf besluiten te nemen over het gebruik van ggo’s op hun grondgebied.’
De commissie wil het bestaande wetenschappelijk vergunningensysteem niet veranderen. Ook de etiketteringsvoorschriften waardoor de consument een eigen keuze kan maken, zullen niet worden gewijzigd. ‘We vinden het heel belangrijk is dat er één systeem voor risicobeheer blijft bestaan. Dat zorgt voor hetzelfde niveau van bescherming in de hele EU’, aldus Andriukaitus.
Wanneer lidstaten kiezen voor beperking van het gebruik van een bepaald ggo-levensmiddel of diervoer in hun voedselketen, moeten ze aantonen dat hun maatregelen niet strijdig zijn met het Europees recht. Dat betekent dat de grondbeginselen van de interne markt gerespecteerd moeten worden. Ook mogen internationale verplichtingen, zoals afspraken in het kader van de wereldhandelsorganisatie WTO, er niet door worden aangetast.

Oproep tot verzet

Het Nederlandse bedrijfsleven is teleurgesteld over de aanpak van de Europese Commissie. De Nederlandse regering moet zich in Brussel ‘krachtig verzetten’ tegen de plannen, staat in een brief die acht organisaties gezamenlijk hebben gestuurd naar de ministers Edith Schippers (VWS en Lilianne Ploumen (Buitenlandse Handel). Ook de staatssecretarissen Sharon Dijksma (EZ) en Wilma Mansveld (Milieu) zijn aangeschreven.
Naast LTO Nederland tekenden onder meer VNO-NCW, Nevedi, Plantum, het Comité van Graanhandelaren en de organisatie voor de levensmiddelenindustrie FNLI de brief. Ze stellen dat op deze manier de interne markt voor levensmiddelen en diervoeders in gevaar komt. Het gevolg zal zijn dat vooral in landen die besluiten tot beperkingen, een verlies aan werkgelegenheid optreedt. De agro-sector komt er op een achterstand te staan.
De organisaties vrezen ook ‘grote logistieke problemen’ voor bedrijven met vestigingen in meerdere lidstaten. ‘Bovendien zal deze renationalisatie de toelating van ggo-gewassen op de EU-markt nog verder vertragen en hogere kosten voor toelating met zich meebrengen’, zo staat in de brief aan het kabinet.
Het deze week in Brussel gepresenteerde plan is een zogenoemd wetgevingsvoorstel. Het betekent dat nu het Europees Parlement en de Raad van Europa zich er over gaan buigen in het kader van de gebruikelijke wetgevingsprocedures.