Speeltuin naast champignonteelt

Aan de andere kantoorwand staat een plattelandskaart van de nabije toekomst. Daarop zijn een natuurspeeltuin met blotevoetenpaden, houten bruggen en vijvers te zien, evenals een nieuwe skelterbaan en een picknickweide voor (groot)ouders. Een metamorfose, want alleen de dierenweide, het maïsdoolhof, de bloemenpluktuin en het blotevoetenpad zijn blijvertjes bij de familie Van Hemert.
6,5 hectare verhuurd akkerland is inmiddels bestemd voor agrarische recreatie. Op de helft van die lap kleigrond staan al bomen. Gras zal spoedig worden ingezaaid. Achter de klimaatcellen voor de teelt van champignons komt een ontvangstruimte waar bezoekers voor een hapje en een drankje terechtkunnen. Han is druk doende om alles op tijd af te krijgen, zijn vrouw gaat de nieuwe speeltuin straks runnen.

Veehouderij verkocht

Champignonkwekerij de Hopwaag, vernoemd naar de ouderlijke kroeg in het dorp, zag in 1990 het levenslicht. Daarvoor runde Van Hemert een melkveebedrijf en huurde hij een aantal jaren champignoncellen in het dorp. ‘Ik haalde uit een paar champignoncellen meer rendement dan uit de melkveetak. We hebben daarom de veehouderij verkocht en met de opbrengst de kwekerij uitgebreid.’
De vier eigen cellen van toen zijn inmiddels 21 cellen, met een totale teeltoppervlakte van bijna 6.200 vierkante meter. Han zit samen in een bv met zijn compagnon Bert van Geffen. Zoon Hannes (21) heeft bijna de HAS afgerond en wil daarna per direct in het bedrijf meedraaien. De weekproductie van 38.000 kilo witte champignons is, minus een paar doosjes voor de automaat aan de weg, voor de internationale markt.
De familie heeft alle pieken en dalen van de paddenstoelenmarkt op weten te vangen. Dieptepunt was 2002, toen het bedrijf werd uitgebreid en de prijs ineenzakte.
‘Nu is het rendement nog steeds te laag’, vindt Han. ‘We kunnen geen reserves opbouwen en hebben dus te weinig spek op de botten. Er zit niets anders op dan de kostprijs zo laag mogelijk te houden. Je moet supergoed je best doen om uit champignons een inkomen te halen.’
Sinds de eeuwwisseling is het aantal champignontelers in Nederland gekelderd van 500 naar een slordige 120. Van Hemert zou graag zien dat die kleine groep telers intensief samen gaat werken. ‘Maar op de een of andere manier is het niet mogelijk om bij elkaar te komen en de neuzen dezelfde kant op te krijgen. Dat vind ik jammer. Een betere samenwerking kan ervoor zorgen dat markttechnische innovaties sneller worden doorgevoerd om zo de concurrentiepositie van de Nederlandse champignonsector te verbeteren.’
Met schaalgrootte weet de ondernemer zijn plek in de markt te behouden. ‘Als de handel om 13.00 uur belt dat ze om 16.00 uur een pallet willen hebben, dan kan dat. Het bedrijf is zo ingericht dat de champignons meteen voor transport worden verpakt. We kunnen snel schakelen. Ik heb mijn telefoon altijd op zak.’
Het idee voor een speeltuin werd geboren op een verjaardagsfeestje in de buurt. Han: ‘De ene buurtgenoot begon met boerengolf, een ander met een bed and breakfast en toen kreeg ik de vraag: ‘En Han, wat ga jij doen?’ Ik heb toen ‘maïsdoolhof’ geroepen, omdat die in onze regio nog niet te vinden waren. Daarmee zijn we aan de slag gegaan.’

Verbreden

Met de nieuwe natuurspeeltuin, Hoppies genaamd, wil de familie serieus verbreden. In de oude speeltuin groeide het jaarlijkse aantal bezoekers van drieduizend naar zevenduizend. Na de metamorfose hoopt de familie vooral jeugd uit de Bossche buitenwijken te trekken. ‘Een mooi alternatief voor al de overdekte speelpaleizen of computeren’, betoogt Margo van Hemert.
Het echtpaar zoekt voortdurend naar nieuwe verbindingen tussen de speeltuin en de champignonteelt. Zo heeft Han een deel van de boedel van het Huis van de Smaak, dat op de Floriade stond, gekocht. In Ammerzoden maakt zijn vrouw haar eigen gerechten met champignons voor schoolkinderen die het bedrijf komen bezoeken. ‘Het ideaal is als we kinderen eerst kennis kunnen laten maken met champignons en dat ze daarna buiten kunnen ravotten.’
Een maatschappelijke rol zit in de werkzaamheden verweven, vertelt Margo. ‘Mijn zoon zei laatst: ‘Ma, waarom móet altijd alles?’ Kinderen móeten hun naam kunnen schrijven, voordat ze naar school gaan, ze móeten al Engels leren op de kleuterschool. Ik zeg: ‘Laat hen vooral spelen.’ We zien hier bijna allemaal uitgelaten kinderen die van alles ontdekken en leren. Daar hebben wij zelf ook veel plezier van.’