Zorg om quotum verdwenen, zorg om muis erbij

Tienke Wouda
Staatssecretaris Sharon Dijksma (EZ) krijgt veel lof toegezwaaid. LTO Nederland spreekt zelfs van een huzarenstukje. Toch blijft bij veel melkveehouders de onzekerheid knagen of de muizen wegblijven. Onderzoekers spreken elkaar op dit terrein tegen.
In de zomer van 2014 werd aanvankelijk nog wat lacherig gedaan toen enkele boeren meldden dat muizen de veroorzakers waren van de kringen in het land. Dat veranderde met de oprichting van het Actiecomité Muizenschade: vijf Friese melkveehouders met flinke schade voerden samen met LTO de druk op bij de politiek om met maatregelen te komen.
Dat de pers massaal op het aaibare diertje dook, werkte hierin mee. Heel Nederland was nieuwsgierig naar het kleine beestje dat zoveel schade veroorzaakte.
Maar dat was niet het enige. De boeren kregen ook landelijke en regionale politici in beweging om naar Friesland te komen, met dank aan hun communicatieve vaardigheden, netwerk, samenwerking en de Provinciale Statenverkiezingen. Deze persoonlijke benadering werkte: het werd geen steekspel tussen boeren en overheid.
De kiem voor de snelle resultaten werd gelegd tijdens het bezoek van Dijksma aan het gebied. Dat zij niet met geld naar Friesland zou komen, was van meet af aan duidelijk. Niet in de rustpositie zitten, maar zelf voorstellen bedenken, was de insteek van de boeren. Want Dijksma houdt van concrete maatregelen.
De staatssecretaris beloofde zich hard te maken in Brussel voor de verruimingen. Hoewel de ondernemers het liefst de volgende dag aan de slag wilden, geven ze aan blij te zijn dat ze zich aan haar belofte heeft gehouden. Drie maanden na haar bezoek aan Friesland kondigde de staatssecretaris maatregelen aan om melkveehouders in graslandherstel te ontzien. Velen halen opgelucht adem. Ondanks deze hoerastemming is het leed nog niet geleden.
Voor honderden boeren met muizenschade geldt de verruiming niet. Een van de voorwaarden is dat het land getaxeerd moet zijn. Alleen Friesland, Limburg en enkele individuele boeren hebben een taxatiebureau in de arm genomen. Dat veel provincies hiervan hebben afgezien, is een gemiste kans, vindt LTO. Het is aan een boer met veel schade in Zuid-Holland lastig uit te leggen waarom hij eerder moet stoppen met mest uitrijden dan zijn Friese collega.
Daarbij is de hamvraag of de muizen wegblijven. De meningen hierover lopen sterk uiteen. Feit is dat er nog steeds geen verklaring is voor de muizenplaag. Volgens de boeren blijft de muis daarom als het zwaard van Damocles boven de percelen hangen. De zorg om het melkquotum is weg, de zorg om de muis is erbij gekomen.