‘Weidepremie ondernemerskeuze’

Pieter StokkermansDe wil is er wel, maar bijvoorbeeld een melkrobot doet een aantal ondernemers besluiten om de koeien binnen te houden. Melkveehouder Henk van der Stok uit Haastrecht merkt dat weidegang vooral voor hoogproductieve koeien een belemmering vormt. Zij moeten relatief vaak een melkrobot bezoeken.
Zelf heeft Van der Stok twee productiegroepen. De hoogproductieve koeien blijven jaarrond binnen, terwijl de laagproductieven, die minder afhankelijk zijn van de melkrobot, veelvuldig weidegang krijgen. Dit is duidelijk meer dan volgens de eisen van de zuivelfabrikant gelden.

Weideganguren

Daarmee voldoet de melkveehouder op bedrijfsniveau aan het aantal voor weidegang vereiste weidegang-uren. ‘Stel dat je honderd koeien gedurende 120 dagen zes uur naar buiten doet. Dan kom je op 72.000 uur weidegang.’
De ondernemer wil graag de laagproductieve helft van zijn koeien gedurende 160 dagen tien uur beweiden. ‘Dan kom je op 80.000 weideganguren met 50 koeien.’
Voor burgers heeft dit ook voordelen, vindt Van der Stok. ‘Mensen zien de koeien niet alleen gedurende een langere periode per dag, maar ook meer dagen buiten lopen.’
Dit rekenwerk stuit een aantal ondernemers tegen de borst. Weidegang hoort niet te gaan om de normen zoals zes uur per dag, maar om het hele seizoen. In het voorjaar naar buiten en in het najaar naar binnen.
Jack Rijlaarsdam uit Stompetoren is een van de melkveehouders die minder enthousiast zijn over het flexibel omgaan met regels. ‘Je kiest voor weidegang of niet. Dit betekent dat je de koeien naar buiten doet wanneer het kan en ook weer naar binnen doet wanneer de weidegang lastig wordt. Dat is de insteek.’
Weidegang is nodig, vindt Rijlaarsdam. ‘We hebben de zorgen om ons imago goed te houden en te laten zien dat we goed voor dieren zijn.’
De ondernemer vindt het begrijpelijk dat aan weidegang minimumeisen zijn gesteld. ‘Je moet regels stellen en er zullen altijd mensen zijn die de grenzen hiervan opzoeken. Bijvoorbeeld door de koeien na twee maaisneden naar buiten te doen en ze in oktober in de stromende regen te laten begrazen om voldoende weidedagen te halen. Maar dan heb je niet die insteek. ’
Rijlaarsdam begrijpt dat 1 cent extra weidepremie per liter voor een bedrijf dat 1 miljoen kilo melk levert, een mooi bedrag is. ‘Wel of geen weidegang is de keuze voor iedere ondernemer’, zegt hij.
‘Sommige boeren deden de koeien al naar buiten voordat ze hiervoor een weidepremie kregen. Anderen doen ze bij een premie die vijf keer hoger is nog niet naar buiten. Het blijft een afweging én een rekensom.’
Voorzitter Kees Romijn van LTO-vakgroep Melkveehouderij vindt het een lastige discussie. ‘Er spelen twee zaken: de weidezuiveldiscussie en de zichtbaarheid van de koeien. Voor weidezuivel geldt een minimale eis van zes uur weidegang per dag gedurende 120 dagen. Hier moeten we voorzichtig mee omgaan. Deze minimale eis mag absoluut niet ter discussie staan.’
In het kader van de weidezuivel moet iedere koe een aantal dagen buiten zijn. ‘Voldoe je hier niet aan, dan is er met de deelweidepremie een alternatief. Of er volledige, deels of juist geen weidegang wordt toegepast, is een ondernemerskeuze voor iedere veehouder.’
De inzet van LTO in de weidegangdiscussie is het handhaven van de hoeveelheid weidegang op het niveau van 2012, benadrukt Romijn. ‘Dit willen we stimuleren en ik heb dan ook alle respect voor ondernemers die een deel van de koeien volop naar buiten doen’, zegt hij.

Harde garanties

‘Aan de ene kant moeten we harde garanties kunnen geven aan de consument, aan de andere kant moeten we aan de bovenkant flexibiliteit tonen, zodat zoveel mogelijk koeien weidegang krijgen’, aldus Romijn.
Ook Royal FrieslandCampina is om een reactie gevraagd. Deze coöperatie speelt een belangrijke rol in deze discussie, ook omdat het de weidepremie uitbetaald. De woordvoerder kon echter niet tijdig reageren.