Wisselend effect schaalgrootte

Nieuws 09 mei 2015 om 12:00uur

Het effect van schaalvergroting van grotere bedrijven op de niet-toegerekende kosten was de laatste drie boekjaren niet aanwezig. Dat stelt Alfa accountants en adviseurs in ‘Cijfers die spreken.’ Schaalgrootte heeft daarentegen wel een kosteneffect als wordt gekeken naar bedrijfsgrootte binnen een boekjaar.

René LuijmesDe niet-toegerekende kosten schommelden in de jaren van 2012 tot en met 2014 steeds rond 25 euro per 100 kilo melk, terwijl de melkproductie steeg met 9 procent. Op basis van de schaalvergroting zou je dalende kosten verwachten. Volgens Alfa is dat echter niet het geval door de extra kosten die gemaakt zijn om die extra melk te produceren.
De arbeidsproductiviteit nam wel toe bij toename van de bedrijfsgrootte, maar daar stonden hogere kosten voor automatisering en mechanisering tegenover. Als de melkveehouder zijn arbeidsproductiviteit verhoogt, stijgen onder andere de bewerkingskosten. Zo zijn de kosten voor betaalde arbeid hoger voor grotere bedrijven, doordat de veehouders de arbeid niet zelf meer rond kunnen zetten.
De niet-toegerekende kosten over 2014 vormen twee derde deel van de totale kosten. Ze stegen de afgelopen drie jaar met circa 6.000 euro per jaar.
De niet-toegerekende kosten zijn kosten die niet rechtstreeks toe te kennen zijn aan de productie van melk zoals betaalde arbeid, loonwerk, onderhoud van gebouwen, machines en werktuigen, nutsvoorzieningen, eigendomslasten en overige kosten, inclusief mestafzet. Verder gaat het om rente, pacht, lease en afschrijvingen. Bij toegerekende kosten gaat het bijvoorbeeld om kosten voor voer, diergezondheid en veeverbetering.
Schaalgrootte heeft wel effect op de niet-toegerekende kosten, als we kijken naar de bedrijfsgrootte binnen een boekjaar. Dan worden niet-toegerekende kosten uitgesmeerd over meer liters.
Zo zit er gemiddeld circa 2 euro per 100 kilo verschil tussen melkveebedrijven met 400.000 kilo melk en bedrijven met 1,3 miljoen kilo melk. Alfa hanteert als vuistregel dat de kosten bij elke 100.000 kilo meer met een kwart euro per 100 kilo dalen.
Sturen op niet-toegerekende kosten is moeilijk voor melkveehouders, omdat een groot deel van deze kostenposten lastig te veranderen zijn. Dit geldt bijvoorbeeld voor gebouwen, grond, machines en werktuigen.

Eigen mechanisatie

‘De keuze voor eigen mechanisatie is voor meerdere jaren. Kiezen tussen loonwerk of eigen mechanisatie is dus belangrijk’, stelt Herald Aalderink, bedrijfskundig adviseur van Alfa. Rekenen aan het rendement van groei blijft nodig. ‘Zeker als je extra arbeid moet inhuren.’