‘De stad vraagt, de boer vult in’

Bos ervaart dagelijks de groeiende interesse voor het landelijk gebied. In de afzet op zijn bedrijf De Aardappelboer, maar ook in het aantal uitnodigingen voor symposia en themabijeenkomsten over de landbouw en de voedselketen.
‘Ik denk dat we die nieuwsgierigheid vanuit de stad moeten omarmen. Open, zonder vooroordelen. Er zijn veel branches die maar wat graag dergelijke contacten zouden leggen en wij krijgen het op een presenteerblaadje aangereikt’, zegt de akkerbouwer.
De nauwere band met de stad is voor Bos een kwestie van geven en nemen. ‘Ik meng me graag in het debat. Mede vanuit het besef dat ik zelf ook niet altijd precies weet wat er in de stad leeft.’
Een groeiende groep consumenten wil weten waar hun voedsel vandaan komt en hoe het wordt geproduceerd. Vooral de wat hoger opgeleide en beter verdienende mensen hebben daar geld voor over en willen er zelfs ook tijd en energie in steken, merkt Bos.
‘Bijvoorbeeld door met de straat of buurt een kleine coöperatie te starten en met een busje de bestellingen op te halen bij de boeren. Het is misschien hooguit 1 procent van de stedelingen, maar het is de kunst om de grote middengroep daaronder te laten meebewegen.’
De ondernemer ziet kansen. ‘Als er goede producten om de hoek verkrijgbaar zijn, voor een redelijke prijs, dan doet 20 tot 30 procent ook mee.’
Bos heeft inmiddels enkele gesprekken gevoerd met stichting Ons Eten. Heel bewust laat hij daar het initiatief. Het ontbreekt hem, maar ook veel van zijn collega’s, aan de tijd om de kar te trekken. ‘Het idee is om de vele bestaande initiatieven te verbinden en gezamenlijk de vraag in kaart te brengen’, legt hij uit.

Flexibel

‘Als dat inzichtelijk is, kunnen we meedenken over het invullen van het aanbod. Daarin willen we ver gaan, door flexibel te zijn in onze bedrijfsvoering’, vervolgt de akkerbouwer.
‘Het dagelijks klaarzetten van kleine partijen is arbeidsintensiever en daarmee kostbaarder dan een schuur vol aardappelen laten leeghalen door enkele vrachtwagens. Die extra inspanning kan worden beloond door enkele schakels ertussenuit te slopen. Daar moeten we de extra marge zien te vinden.’
Hoewel veel collega’s in de polder blijven produceren op basis van een lage kostprijs, ziet Bos ook steeds meer nieuwe vormen van specialisatie in de Haarlemmermeer. Zelf kiest hij voor minder gangbare aardappelrassen. ‘Vanwege de hoge grondprijzen zagen we geen heil in schaalvergroting’, licht hij toe.
‘Persoonlijk vind ik dit leuker dan alleen hele dagen op de trekker te zitten. Zo maakt iedereen zijn eigen keuzes. Gelukkig maar, want als iedereen hetzelfde doet, keldert de prijs alsnog. Dat maakt dit soort initiatieven waardevol. Het zorgt voor spreiding en geeft gangbare telers zodoende ook meer lucht.’

Speciaal pootgoed

Zelf werkte Bos na een rechtenstudie enkele jaren als advocaat. In 2013 stapte hij in de maatschap van zijn ouders. Het traditionele bouwplan werd omgegooid en Bos haalde speciaal pootgoed uit het buitenland. ‘Het heeft vast meegespeeld dat ik voor mijn werk al veel in de stad rondliep. Ik geloof sterk in deze trend, zeker ook geredeneerd vanuit onze locatie. We zien Haarlem en Amsterdam liggen.’
Bijkomend voordeel van kortere voedselketens is een nauwer contact met de consument. ‘Dat haalt ons product uit het anonieme circuit en dat geeft mij meer voldoening.’
De Amsterdamse frites die laatst als beste uit de test van het Algemeen Dagblad kwam, is gemaakt van zijn aardappelen. ‘Dat geeft veel voldoening. Het is de waardering voor alle moeite die het kost om een goede aardappel uit de grond te halen.’
Het brengt de ondernemer tot een kritische slotnoot. De aardappelhandel werkt in de hand dat telers niet op kwaliteit, maar op kostprijs telen. ‘Steeds meer voor minder gaat ten koste van de smaak. Op de lange termijn schiet de sector zich daarmee in haar eigen voet’, vindt Bos, ook bestuurder van LTO Noord Noord-Holland.
‘Het motiveert om voor kwaliteit te gaan en de consument honoreert dat met een betere prijs. Dat principe is de sector een beetje kwijtgeraakt, maar dat kunnen we in een kortere voedselketen vast weer terugvinden.’