Ziek blad kost bietenteler tonnen suiker

Haijo DoddeBASF toonde in 2014 op eigen proefvelden op drie verschillende locaties in Nederland aan dat een goede bestrijding van bladvlekkenziekte in suikerbieten een behoorlijke meerwaarde oplevert. In objecten die drie of vier keer behandeld zijn tegen aantastingen als stemphylium, cercospora, ramularia, roest en meeldauw, komt de suikeropbrengst uit op omgerekend ruim 22 en soms 23 ton suiker per hectare. De onbehandelde objecten blijven steken op opbrengsten van minder dan 20 ton suiker per hectare.
BASF legde de proefvelden in Drenthe, Overijssel en Limburg aan ter ondersteuning van het fungicide Retengo Plust. Afgelopen week presenteerden Henco Bouma en Michiel Bosdijk van BASF de onderzoeksresultaten aan vertegenwoordigers van de landbouwmedia.
Retengo Plust heeft sinds vorig jaar een toelating voor één toepassing per jaar in suikerbieten. Volgens de fabrikant is de meerwaarde van het fungicide met name de werking tegen stemphylium. Bouma vertelt dat in de praktijk behoefte was aan een efficiënte middel tegen deze bladschimmel. ‘Direct na de toelating is vorig jaar al ruim de helft van het bietenareaal behandeld met Retengo Plust.’

Toegespitst

De bestrijding van bladvlekkenziekten in Nederland spitst zich de laatste jaren toe op stemphylium. Sinds 2007 komt de schimmel voor in ons land, aanvankelijk vooral in het noordoosten. Inmiddels blijkt uit de inventarisatie van het IRS dat aantastingen voorkomen in alle teeltgebieden.
De aantasting bestaat uit kenmer-kende gele vlekjes die later grotere ne-crotische vlekken worden. Pas sinds 2012 is duidelijk dat de schimmel stemphylium de ziekteverwekker is.
‘Vaak is stemphylium de eerste aantasting in het seizoen op bietenloof’, zegt Bouma. ‘In 2014 was de ziektedruk hoog. Eind juni waren in enkele teeltgebieden al de eerste vlekjes te vinden. Vooral in augustus ontstonden veel infecties toen het warm was met regelmatig een bui.’
Een zware aantasting van stemphylium veroorzaakt uiteindelijk veel bladverlies en daardoor hergroei van nieuw blad. De energie die bietenplanten steken in de vorming van nieuw loof gaat ten koste van het suikergehalte en ook van de wortelopbrengst.
In het onderzoek van BASF was het suikergehalte in de onbehandelde objecten gemiddeld 1 procentpunt lager, en het verschil in wortelopbrengst was maximaal 15 ton per hectare. Volgens het IRS kan de derving van de financiële opbrengst door stemphylium oplopen tot 50 procent.
Basis voor het bestrijdingsadvies van BASF is een goede waarneming en overgaan tot actie bij de eerste vlekjes. ‘Vanaf het sluiten van de rijen start de controle van het gewas. Als telers de eerste vlekjes vinden, is een bestrijding nodig’, stelt technisch adviseur Bosdijk. Via het waarschuwingssysteem voor bladvlekkenziekte geven IRS en Suiker Unie informatie over de aantastingen in de verschillende teeltgebieden.
Bij de eerste vlekjes van stemphylium adviseert BASF om meteen Retengo Plust in te zetten. ‘Volgens ons is de beste strategie om vanaf het begin de druk laag te houden’, legt Bosdijk uit.
Het interval tussen de bladziektebespuitingen is gemiddeld een maand, afhankelijk van de infectieomstandigheden en de snelheid van de loofgroei. ‘Twee weken na een bespuiting begint de controle opnieuw. Als weer vlekken gevonden worden, is een herhaling van de bespuiting noodzakelijk.’
In het geval van gele vlekjes kunnen bietentelers dan het beste kiezen voor een fungicide, zoals Sphere of Spyrale, met een goede nevenwerking op stemphylium.

Vierde bespuiting

In de eigen praktijkproeven heeft BASF ook gekeken naar de noodzaak van een vierde bespuiting tegen bladvlekken. Bouma laat aan de hand van de proefresultaten zien dat een vierde bespuiting vorig jaar gemiddeld een meeropbrengst opleverde van 650 kilo suiker per hectare.
‘Dan kun je stellen dat zo’n bespuiting rendabel is. Wel of geen vierde bespuiting hangt af van het moment dat de eerste aantasting wordt ge-vonden en natuurlijk van de ziektedruk. Verder is een extra bespuiting meestal niet nodig als de suikerbieten voor 1 november worden gerooid.’