Uitleg en perspectief miste in Zembla

Dirk BruinsWoensdag 27 mei was de eerste van twee Zembla-uitzendingen te zien over de ontwikkeling van de melkveehouderij in een nieuw aangebroken quotumloos tijdperk. Getriggerd door een scherpe trailer zat ik aan de buis gekluisterd. ‘Hoe wordt de sector neergezet?’, vroeg ik me nieuwsgierig af.
Na de uitzending bleef ik met een dubbel gevoel zitten. Waren er onwaarheden verkondigd? Nee, niet of nauwelijks. Op een paar ongenuanceerde opmerkingen van de Wageningse hoogleraar landbouwsociologie Jan Douwe van der Ploeg na.

Niet realistisch

Dan zou je denken dat op de vraag ‘Is er een realistisch beeld van de sector geschetst?’ een bevestigend antwoord zou moeten komen. Maar ook daarbij plaats ik een heel nadrukkelijk ‘nee’.
Ook bij ons op het bedrijf worden de kalfjes onthoornd, komt het helaas wel eens voor dat een koe getakeld moet worden en moet er een boterham verdiend worden. En ja, er loopt wel eens een koe kreupel.
Is dat erg en moeten we dat verbergen? Nee, we mogen dat laten zien. Maar daar hoort wel een duidelijke uitleg bij en het moet in het juiste perspectief worden geplaatst. Dat is wat ik juist miste in de uitzending van Zembla.
Natuurlijk waren er in de reportage enkele collega’s met een paar stevige statements te horen, maar de beleving en zorg waarmee boeren met hun vee omgaan, kwam niet of nauwelijks aan bod. Evenals het plaatsen in een perspectief. Een kreupele koe in een grote kudde koeien bijvoorbeeld, wordt direct toegedicht aan een hoge melkproductie en verminderde weerstand. ‘Wegwerpkoeien’ noemde Van der Ploeg ze.
Projecteer het voor de grap eens op een groep mensen. Als je een groep van 250 mensen bij elkaar zet, heeft zo’n 40 procent van hen in de afgelopen veertien dagen medicijnen gebruikt, zitten er gegarandeerd een paar hart- en suikerziektepatiënten bij en zo is er nog een aantal aandoeningen en ziektes op te noemen die bij een op de zo veel mensen voorkomt. Zo is het bij een kudde koeien ook.
Ik wil niet bagatelliseren of zaken onder de pet houden, want wat wij doen, mag gezien worden. Maar het zou de journalistieke waarde van Zembla hebben verhoogd als de makers ook oog zouden hebben gehad voor het vakmanschap, de zorg en toewijding waarmee de Nederlandse boer met zijn koeien omgaat.
Ik ben ervan overtuigd dat ook de boeren die aan de Zembla-uitzending hebben meegewerkt, die zorg voor de koeien hebben getoond en verteld. Echter, ik zag het in de sfeer van de uitzending niet terug. Hopelijk wordt dit in de tweede aflevering rechtgezet.

Duidelijk communiceren

Tot die tijd roep ik in ieder geval elke boer en boerin op om vooral zijn of haar beeld van de Nederlandse melkveehouderij aan burgers te laten zien door hier duidelijk over te communiceren. Sociale media zijn daarvoor uitstekende middelen. Laat uw mooie koeien zien en wees daar trots op.