Samen aan de slag met waterbeheer

Henriët Dijk
Voor de drie noordelijke provincies is er voor de komende zes jaar 60 miljoen euro gereserveerd voor DAW-projecten. De financiering komt uit de Europese POP3-gelden.
Hij en de andere DAW-coördinatoren voor de regio’s Oost en West worden betaald door LTO Nederland, waterschappen en provincies. ‘Dat benadrukt het samen optrekken en verantwoordelijkheid voelen’, aldus de Friese boerenzoon, die voorheen onder andere directeur was van Landschapsbeheer Flevoland.
Het sluit in zijn ogen aan bij het uitgangspunt waarmee LTO, de Unie van Waterschappen en het ministerie van I&M het DAW hebben afgesloten. ‘Daaronder ligt de overtuiging dat je elkaar nodig hebt voor een toekomstbestendige landbouw en een duurzaam watersysteem met water van voldoende kwaliteit en kwantiteit.’
Bakkers opdracht is om doel en middelen bij elkaar te brengen. ‘Boeren en waterschap, dat zijn soms twee bloedgroepen. Ze hebben allebei hun eigen taal en cultuur. Ik sta tussen de partijen en probeer waar en wanneer nodig een brug te slaan’, vertelt de coördinator, die zich sinds maart inzet voor de leden.
Zijn uiteindelijke doel is helder. ‘DAW moet bijdragen aan oplossingen voor de problematiek waarmee de landbouw kampt. Het geld moet dan ook met name bij de leden op het erf belanden’, zegt Bakker. ‘
Bakker schuift daarom aan bij keuken- en bestuurderstafels om te horen waar de knelpunten zitten en wat voor ideeën er leven. ‘Ik kijk wat een initiatief nodig heeft om tot een goed project te komen, wat haalbaar is en of het aansluit bij DAW’, legt hij uit.
Kees van Rooijen, specialist Water van LTO, beseft dat DAW zwaar opgetuigd oogt. ‘Het gaat zijn geld dubbel en dwars opleveren’, stelt Van Rooijen. DAW zet in op het afstemmen van het beheer van water en bodem. Daarbij is het uitgangspunt om per regio maatwerk te leveren.
‘Met DAW kan de sector aanscherping van het gewasbescherming- en mestbeleid voorkomen. Verbetering van de bodemconditie geeft naast een hogere opbrengst minder droogteschade en minder wateroverlast en ook minder uit- en afspoeling’, geeft Van Rooijen aan.
De coördinatoren vormen een belangrijke schakel, omdat ze partijen, initiatieven en ideeën bij elkaar brengen. ‘Je hebt ondersteuning nodig van mensen die verstand hebben van het dossier en het proces’, zegt Van Rooijen.
Veelal begint het met bewustwording. ‘Neem het reinigen van kuubskisten, waarbij gewasbeschermingsmiddelen het erf af spoelen’, zegt Bakker. ‘Misschien waren veel boeren zich daar niet bewust van totdat ze de brief van waterschap Noorderzijlvest kregen.’
Het gaat ook om bewustwording bij het waterschap. ‘Dat het waterbeheer óók wordt ingestoken vanuit de complexiteit van het boerenbedrijf. Dat de boer te maken heeft met regels van leveranciers en afnemers.’
DAW-projecten kunnen ook uitgroeien tot een nieuwe gebiedsinrichting, inclusief kavelruil. Dat speelt nabij Appelscha, waar het op plekken of te droog of te nat is. Belangen van landbouw, Wetterskip Fryslân en natuurorganisaties komen daar samen.

Beheerfilosofie

Bakker ziet dat waterbeheer dan ook steeds meer als onderdeel van het agrarisch bedrijf wordt benaderd. ‘Zoals nu al gebeurt in agrarisch natuurbeheer. Daar is ook een ommezwaai in geweest.’
Wetterskyp Fryslân heeft bijvoorbeeld groenblauwe diensten, geeft Bakker aan. ‘Eenmalige investeringen hiervoor kunnen vaak uit DAW betaald worden, maar voor het structurele werk maakt het waterschap afspraken met de boer. Zo krijgt de boer een andere rol in de beheerfilosofie van het waterschap.’
POP3 gaat naar verwachting dit najaar lopen. Leden met ideeën kunnen contact opnemen met Bouwe Bakker via tel. (06) 52481991.