Juist nu krachtig boerengeluid van groot belang

Binnenkort bezoek ik samen met mijn collega Agnes Jongerius de toneelvoorstelling Mansholt, gebaseerd op het leven van voormalig Eurocommissaris Sicco Mansholt. De afgelopen tijd heb ik vaak moeten denken aan de opvattingen van Mansholt, die heilig geloofde in innovatie en schaalvergroting van de land- en tuinbouw. Toch is mij duidelijk geworden dat innovatie alleen niet genoeg is. Een verlaging van de kostprijs is waar het zeker ook over zou moeten gaan.
Ongeveer een jaar geleden vroeg ik aan de Europese Commissie of de kostprijs van 45 cent voor een kilo melk niet te hoog was. Mijn vraag werd weggewuifd. Keer op keer kreeg ik vanuit verschillende hoeken te horen dat de afschaffing van het melkquotum de problemen wel op zou lossen. Inmiddels is het quotum opgeheven, maar lijken de problemen in de zuivelsector zich steeds verder op te stapelen.
Ook met de varkenssector gaat het al lange tijd niet goed. Terwijl de kostprijs maar blijft stijgen, daalt de varkensprijs. Die situatie zal nog wel even blijven aanhouden nu is besloten om de sancties tegen Rusland met een half jaar te verlengen. Een tegenreactie lijkt onvermijdelijk en zal ook worden gevoeld door de groente- en fruitsector.
Meer nog dan het melkquotum en de Russische boycot hebben nationale wetten en regels een stempel gedrukt op de alsmaar stijgende kostprijs. De Natuurbeschermingswet, de nieuwe natuurwet en de melkveewet zijn enkele voorbeelden uit een reeks wetten die de lasten voor boeren en tuinders aanzienlijk hebben verzwaard. Ook de constante herziening van dierenwelzijnsregels jaagt de boer op hoge kosten.
De Nederlandse overheid wil overal op vooruitlopen, maar vergeet achterom te kijken of de rest van de troepen wel volgt. Het is nu vijf voor twaalf als het gaat om het voortbestaan van de gezins- en familiebedrijven. Het roer kan nog om, maar dan moeten we wel de kracht benutten op de plekken waar de bestuurlijke verantwoordelijkheid zit.
Mansholt kreeg uiteindelijk spijt van zijn rotsvaste geloof in innovatie en schaalvergroting. Vanuit Europa zal ik deze fout niet maken. Daarom is één krachtige stem vanuit zowel de politiek als de boerenorganisaties onmisbaar.