Ritnaaldmiddelen missen soms doel

Ritnaalden komen dit jaar veel voor op een aantal maïspercelen. Door het koude voorjaar kwamen de maïsplanten moeilijk uit. Extra probleem vormen de wisselbouw met gras en het zaaien van bepaalde groenbemesters. Niet alle middelen die, na de ban van Gaucho, als zaadontsmetter zijn toegestaan, werken voldoende bij een zware ritnaalddruk.

Pieter StokkermansBijvoorbeeld in de buurt van Oisterwijk zijn ritnaalden een groot probleem in maïs. Terwijl het maïszaad was behandeld met Sonido, bleek een kwart van de maïsplanten met deze larven te zijn aangetast.
De maïs van Bart Stokkermans was gezaaid op voormalig grasland, waarbij ondiep is geploegd. Hier zit vrij ondiep een laag onvruchtbaar geel zand, wat bij diep ploegen naar de oppervlakte zou worden gehaald. De ritnaalden hadden tot vorig jaar in dit voormalig beheersland vrij spel om zich te ontwikkelen.
Ritnaalden zijn de larven van de kniptor. Dat is een kever die in mei en juni eitjes afzet op grasachtigen. Uit deze eitjes komen larven die zich voeden met organische stof en plantaardig materiaal. Vaak is de schade in gras beperkt.
Volgens Jos Groot Koerkamp van Limagrain is de kans op aantasting van ritnaalden het grootst bij voormalige graspercelen. ‘De ritnaalden voeden zich met organische stof. In grasland is dit voldoende aanwezig, waardoor daar weinig tot geen schade ontstaat in het gewas. Ook vanggewassen als rogge en Italiaans raaigras vormen een prima voedingsbodem voor deze larven.’ Deze zijn op zand en löss verplicht na maïs.
Groot Koerkamp ziet, mede door de wisselbouw, het aantal problemen toenemen. ‘Bij het onderploegen van dit gras in het kader van de maïsteelt verdwijnt die voedingsbodem en moeten de ritnaalden zich tegoed doen aan alternatieven. Bij gebrek aan andere bronnen tasten ze daarbij jonge maïsplanten aan’, stelt hij.
Dit jaar hadden de ritnaalden het gemunt op de jonge maïsplanten, ook bij de buren van het melkveebedrijf van Stokkermans. Het leidde tot forse schade. Niet alleen doordat de ritnaalden de wortels aantasten, maar ook doordat kraaien, op zoek naar voedsel, sommige planten uit de grond trokken. Op bepaalde delen van het perceel zijn hele rijen door de kraaien uitgetrokken.
Wat rest zijn dode planten, vaak met de maïskorrel er nog aan. Elders kleuren de planten paars van het fosfaatgebrek. ‘Doordat de wortels zijn aangevreten, kan de plant te weinig voedingsstoffen opnemen’, ziet Stokkermans als oorzaak. Hij schat dat een kwart van de maïs is aangetast.
Dit jaar was een bijzonder goed jaar voor de ritnaalden. Door het koude en droge voorjaar kwam de maïs minder snel op en was deze gevoeliger voor de ritnaaldenvraat. Tot voor enkele jaren konden maïstelers hun gewassen beschermen door het zaad te ontsmetten met Gaucho. Dat is echter sinds 2014 verboden, omdat het middel dodelijk is voor bijen.
Er zijn alternatieven. Zo is de maïs in Oisterwijk behandeld met Sonido, wat volgens producent Bayer bij een niet al te zware druk van ritnaalden een goed effect geeft. Groot Koerkamp heeft soortgelijke ervaringen. ‘Bij behandeld zaaizaad zien we normaal gesproken in de praktijk nagenoeg geen schade. Maïszaad dat niet is behandeld, geeft wel schades die kunnen oplopen tot 25 procent. ’

Weinig opties

Volgens Groot Koerkamp is er geen behandelmethode tegen ritnaalden. ‘Bij echt grote schade is de enige optie overzaai of bijzaai, uiteraard met een zaaizaadontsmetting tegen deze ritnaalden. Verder blijft het afwachten. Als het goed is, wordt de maïs op een bepaald moment zo groot, dat de ritnaalden geen grip meer hebben op de groei.’
Om verdere schade te beperken paste Stokkermans een bladbemester toe, waardoor het gewas sneller zou groeien.
‘In het tweede en derde jaar is de schade vaak het grootst’, zegt Groot Koerkamp. De ritnaald is drie jaar een larve, die ieder jaar groeit. Vooral in het voor- en najaar komt hij naar de oppervlakte om te eten. Na drie jaar kan de larve 3 centimeter groot zijn, waarna hij tot kniptor verpopt.
Toch kan de schade meevallen, weet Maïsmeetnetdeelnemer Bas Fokkert uit Holthene. Zijn maïs en die van boeren in zijn omgeving hadden vorig jaar last van ritnaalden. ‘Dat jaar werd voor het eerst maïs gezaaid op een voormalig grasperceel. Meestal is de ritnaaldendruk in het tweede jaar erger, maar dat is gelukkig niet het geval. Ook in de buurt is nauwelijks schade. Gelukkig maar.’

Lees ook

Marktprijzen

Meer marktprijzen

Laatste nieuws

Nieuwste video's

Kennispartners

Meest gelezen

Nieuw op MechanisatieMarkt.nl

Meer advertenties

Vacatures

Weer

  • Vrijdag
    14° / 6°
    70 %
  • Zaterdag
    16° / 7°
    70 %
  • Zondag
    15° / 4°
    20 %
Meer weer