Fosfaatrecht: emoties en dilemma’s

De dreiging van het overschrijden van het fosfaatplafond door de melkveehouderij zat er al even aan te komen. Maar de invoering van fosfaatrechten, zoals dat vorige week bekend werd, viel veel veehouders toch rauw op het dak. Ineens was daar een begrenzing van de productie. Voor elke melkveehouder.
‘De fosfaatrechten roepen veel emotie op’, zegt Dirk Bruins, bestuurslid van de LTO-vakgroep Melkveehouderij. ‘Ondernemers hebben een strategie en visie ontwikkeld en geloven daarin. De komst van fosfaatrechten is voor melkveehouders een streep door de rekening.’
De fosfaatrechten zetten boeren vast, bleek tijdens de ledenbijeenkomst in Heerenveen. Vooral boeren die nog ruimte hebben in hun plaatsingsruimte voelen zich bekocht. ‘We hebben plaatsingsruimte voor mest, maar kunnen onze productie niet uitbreiden’, zeggen ze. ‘Maar we kunnen wel mest aanvoeren van buiten het bedrijf. Gekker kan niet.’
Melkveehouders die eerst hebben geïnvesteerd in grond en in de komende jaren van plan waren te groeien, kunnen nu niet uitbreiden. Voor hen komt de invoering van fosfaatrechten hard aan. De boosheid over de belemmering in hun bedrijfsvoering is groot.
Of zoals een melkveehouder tijdens de bijeenkomst zei: ‘Met de grondgebondenheid kunnen we leven. We hebben geïnvesteerd in grond. Maar de invoering van fosfaatrechten zet ons op slot.’

Afromen

Het afromen van fosfaatrechten is een heikel punt. Want als er te veel fosfaat wordt geproduceerd in 2015, welke bedrijven worden dan gekort op de fosfaatproductie? Worden dat de bedrijven die het afgelopen jaar sterk gegroeid zijn of worden alle bedrijven een beetje gekort?
De LTO-leden zijn hier verdeeld over. Er is geen eenduidig beeld waarmee LTO-bestuurders naar Dijksma worden gestuurd.
‘Het is ook een lastige kwestie’, zegt Bruins. ‘Iedereen die zijn bedrijf heeft ontwikkeld, heeft dat binnen de wettelijke kaders gedaan. Dat maakt het moeilijk om zo maar een specifieke groep boeren te korten.’

Intensieve boer

Sinds bekend werd dat de fosfaatrechten er zouden komen, wordt veel gewezen naar de intensieve boeren die de laatste tijd flink meer koeien zijn gaan houden. Zij moeten gekort worden als het aankomt op afromen, vinden extensievere boeren.
Maar dat is ook niet eerlijk, liet een aantal regionale LTO-portefeuillehouders melkveehouderij deze week weten tijdens een bijeenkomst. ‘Veel intensieve boeren hebben hun zaken goed op orde en werken heel efficiënt om hun fosfaatproductie zo klein mogelijk te houden. Zij voeren nu al mest af en hebben daarvoor geïnvesteerd.’
LTO wil geen generieke korting als het op afromen aankomt, maar zet in op verhandelbaarheid van fosfaatrechten. ‘Een oplossing kan zijn om bij het verhandelen af te romen’, stelt Kees Romijn, vakgroepvoorzitter LTO Melkveehouderij.
Over de invoering van fosfaatrechten zijn nog onduidelijkheden die de komende maanden uitgewerkt worden. De LTO-bestuurders willen met leden in gesprek om de dilemma’s die er nog liggen op te lossen.