Fosfaatrechten wordt weer vechten

Hillebrand van HerwijnenDaar gaan we weer. Staatssecretaris Sharon Dijksma van Economische Zaken heeft duidelijkheid gegeven over hoe de melkveehouderij moet worden beteugeld. De fosfaatrechten worden de opvolger van de superheffing die na dertig jaar is afgeschaft.
In die periode is de melkveestapel flink ingekrompen. Nu er dan een relatief kleine uitbreiding dreigde te komen, is er plotsklaps een fosfaatplafond. Dit plafond, een afspraak van de sector en overheid, al in 2002 gemaakt, wordt wel erg snel overschreden. Ik vraag mij dan ook af of de sector en dan bedoel ik onze belangenbehartigers, zowel bij LTO Nederland als de zuivel, hier niet eerder aan hadden kunnen denken.
De laatste jaren zijn er diverse enquêtes gehouden onder melkveehouders, onder meer bij Royal FrieslandCampina. Hieruit bleek dat een groei van productie, dus ook meer koeien, was te verwachten, waarvoor ze ook fors moesten investeren om de te verwachten melkstroom te verwerken. Dat hebben ze dan ook gedaan.
Door de overheid werd dit met gejuich en tromgeroffel aangemoedigd. Niemand kwam toen blijkbaar op het idee van het plafond, dat wel eens een stok zou kunnen worden tussen de spaken van het wiel. Nu de kogel door de kerk is, staan ze te dringen om hun genoegen over de keuze kenbaar te maken. Toch wel een beetje naïef naar mijn mening.
Nu zitten wij opgescheept met een nieuw quotum met een andere naam. Het wrange van dit alles is dat dit alleen voor ons land geldt. Onze buren en EU-vrienden lachen zich een bult. Bovendien is er de laatste jaren flink geïnvesteerd in nieuwe stallen. Dat trekt ook een wissel op de kostprijs van onze melkveehouderij.
De invoering van deze rechten zal voor veel melkveehouders de nodige zorgen met zich meebrengen: hoe krijg ik mijn grote nieuwe stal vol of moeten degenen die niet aan de overschrijding van het plafond hebben bijgedragen, nu toch inleveren om knelgevallen op te lossen?
Enkele zaken uit de brief van Dijksma bevreemden mij. Zoals 2 juli als peildatum, wat anticipeerders op deze nieuwe regel beloont, terwijl de staatssecretaris en LTO Nederland riepen dat degenen die anticipeerden, niet zouden worden beloond. Dat dit nu wel gebeurt is een kwalijke zaak.
Ook het niet uitwisselbaar maken van fosfaat tussen sectoren bevreemdt mij, temeer door de geluiden vanuit de varkenshouderij. Het aantal dieren in de sector is sinds de invoering van de superheffing sterk ingekrompen. De melkveehouderij is wat betreft het (ruw)voer zelfvoorzienend, althans niet afhankelijk van de haven van Rotterdam. Dat geldt overigens ook voor het overgrote deel van de mest.
Nagenoeg alle melk wordt in eigen land verwerkt tot een eindproduct, dat tevens een mooi exportproduct oplevert en zorgt voor een flinke bijdrage aan de handelsbalans.
De melkveehouderij, met voor het overgrote deel kleine familiebedrijven met de koe in de wei, is in een groot deel van Nederland beeldbepalend en krijgt ook waardering van de maatschappij. Willen deze bedrijven bestaansrecht houden, dan moet het beleid hierop worden aangepast, zodat niet alle ruimte richting ‘grote stalmelkers’ gaat.
Dijksma houdt geen rekening met zaken als grondgebondenheid en weidegang. Als gekozen wordt voor geen uitbreiding zonder weidegang, zou het probleem makkelijk zijn opgelost.