Wedstrijd ‘Bodem in Beeld’ ter inspiratie

Henriët DijkBaltus is zo stellig omdat hij zowel in de praktijk als in het agrarisch onderwijs ziet dat bodem- en waterbeheer steeds lastiger wordt, terwijl de expertise er niet op vooruit is gegaan en hij agrarische ondernemers ziet worstelen met hun bodemkennis.
‘Het was voor mij een eyeopener dat er vroeger vooral naar de fysische en chemische kant van de bodem is gekeken’, vertelt de verbindingsofficier bodem. ‘Dus naar bewortelbaarheid, stevigheid van de bodem en naar mineralen. Met de bodemecologie, dus wat er leeft in de bodem en kan bijdragen aan een duurzame productie, is bijna niets gedaan.’
Met vroeger bedoelt Baltus de periode voor de mechanisatie van de landbouw. ‘In de afgelopen vijftig jaar zijn de mogelijkheden van fysisch bodembeheer sterk ontwikkeld. Er zijn veel goede dingen gebeurd. Tegelijkertijd zijn er zorgenkindjes, zoals zware machines van 50 ton, die de bodem dichtrijden. Hoe ver dringt dat door? Of dat door diepploegen de bodem alleen maar kwetsbaarder wordt door verstoring van lagen.’

Interen

Ook de chemische kant van de bodem, als het gaat om mest en mineralen, krijgt veel aandacht. ‘We mogen nu maar beperkt mineralen aanvoeren, terwijl je tegelijkertijd een enorme stijging van de opbrengst ziet. Dus je voert meer mineralen af dan dat je teruggeeft; je bent aan het interen. Gelukkig denken ze nu op het ministerie van Economische Zaken ook na over equivalente maatregelen, over meer evenwicht tussen aan- en afvoer.’
Volgens de verbindingsofficier bodem is het hoog tijd dat nu het derde aspect van bodembeheer, bodemleven en bodemecologie, in de schijnwerpers komt te staan. Met als uitgangspunt: hoe kun je het bodemleven voor je laten werken.
‘Want daar is in de afgelopen vijftig jaar geen bal aan gebeurd. Of de bodemecologie werd chemisch benaderd met bijvoorbeeld grondontsmetting. Ik durf de stelling aan dat je veel verder komt door op een andere manier naar het bodemleven te kijken.’
Tegelijkertijd merkt Baltus – in het Jaar van de Bodem – dat meer agrarische ondernemers nadenken over het onderwerp. ‘Ze vragen zich bijvoorbeeld af of ze hun grond wel net zo vruchtbaar overdragen aan hun opvolger als dat ze die van hun ouders kregen. Het is een mooi moment om hier goed aandacht aan te besteden.’

Goede voorbeelden van collega’s

Om dit te stimuleren en om te inspireren is de wedstrijd ‘Bodem in Beeld’ bedacht. In Nieuwe Oogst komen ondernemers aan het woord die al intensief met bodembeheer bezig zijn. ‘Wat is er mooier dan best practices in beeld te brengen?’, stelt Baltus. ‘Het zou mooi zijn als mensen denken: ‘Zo heb ik er nog nooit over nagedacht.’ Met goede voorbeelden van collega’s kun je kennis en kunde overbrengen.’
Zowel een vakjury als leden kunnen na afloop van de serie op het meest inspirerende verhaal stemmen. Voor de ondernemer met het meest aansprekende verhaal ligt een prijs klaar: een fotocamera. Via loting wordt een winnaar getrokken uit degenen die hebben gestemd, waarvoor ook een camera klaarligt.
De prijsuitreiking is tijdens de Dag van de Bodem op 15 oktober in Assen. De provincies Drenthe, Groningen en Friesland ondersteunen de wedstrijd door de prijzen beschikbaar te stellen.
‘Ik had zelf een goede bodemdocent aan de middelbare agrarische school’, zegt Baltus. ‘Als je nu vraagt bij sommige scholen wat ze doen aan bodemkunde, dan blijft het stil. Die inhoudelijke kennis wordt gemist.’