Hollandse boer knel in Pools landdebat

Het rechtse weblog Fronda maakte in het voorjaar zijn oordeel duidelijk met een schreeuwende kop: ‘Nederlanders kopen ons land op’. De uiterst conservatieve website speelt daarmee in op de grote angst van veel Poolse boeren dat rijke Westerse boeren en speculanten zich op de goedkope, rijke landbouwgronden in het land storten.

Harde cijfers

Wie naar de harde cijfers kijkt, ziet dat het meevalt. Het Poolse landbouwagentschap ANR heeft in 2014 slechts 1.000 hectare landbouwgrond aan niet-Polen verkocht, waarvan de helft aan Nederlanders. Sinds 1992, toen het ANR begon met de verkoop van landbouwgrond in staatshanden, is 52.000 hectare aan buitenlandse bedrijven verkocht: 1,7 procent van de 2,5 tot 3 miljoen hectare die het agentschap in die periode van de hand heeft gedaan. Dat neemt niet weg dat politici vooral dit verkiezingsjaar met een beschuldigende vinger naar buitenlanders wijzen.
Buitenlandse boeren vormen een makkelijk doelwit, zegt Marek Zagorski, voorzitter van het Europees Fonds voor de Ontwikkeling van het Poolse platteland (EFRWP). ‘Er is ook echt wel een probleem met speculanten’, zegt hij. ‘Het is realistisch om te stellen dat met 600.000 hectare wordt gespeculeerd.’

Speculatie

Volgens Zagorski ligt de nadruk te veel op buitenlandse kopers, en te weinig op de speculatie waar ook bedrijven uit Polen zelf zich schuldig aan maken. De prijs wordt volgens Zagorski betaald door agrarische ondernemers. Het wordt moeilijker om land te kopen, en de pachtprijs gaat omhoog omdat er een partij tussen zit.
De Polen kunnen ook op begrip rekenen van Remco van der Kroft, een Nederlandse advocaat die in Polen actief is en al meerdere Nederlandse landbouwbedrijven heeft bijgestaan. ‘Ik kan me best voorstellen dat de Poolse regering verontrust is door de speculatie door grote investeringfondsen’, zegt hij. ‘Het probleem is dat eerlijke Nederlandse ondernemers daar evengoed onder lijden.’

Vrije markt

Het is maar de vraag of eerlijke boeren het makkelijker krijgen na afloop van het moratorium. De bedoeling was dat de voormalige communistische landen hun wetgeving konden aanpassen op de vrije markt. Daar zijn ze rijkelijk laat mee.
Pas eind juni heeft het Poolse parlement een wet aangenomen die de verkoop van grond na het moratorium moet regelen. Kopers moeten minstens vijf jaar ingeschreven staan bij de gemeente of buurgemeente waar de grond ligt. Familiebedrijven krijgen voorrang en grote bedrijven die al 300 hectare of meer bezitten mogen niet verder uitbreiden.
Om speculatie te voorkomen mag land dat is aangekocht van de staat niet binnen 10 jaar worden doorverkocht op straffe van hoge boetes. Wel kan Polen nog te maken krijgen met de Europese Commissie. Die is dit jaar vijf inbreukprocedures gestart tegen andere voormalige communistische landen waar het moratorium al eerder is afgelopen.
Verder bestaat nog de kans dat de wet na de Poolse parlementsverkiezingen in de herfst wordt aangescherpt als oppositiepartij Recht en Rechtvaardigheid wint. Die partij wil dat alleen individuele rechtspersonen op de markt voor landbouwgrond toelaten.
‘Ook daar pakken ze onschuldige ondernemers mee’, reageert Van der Kroft. ‘Mensen beginnen een BV om risico’s af te dekken. Als ze niet meer als BV grond kunnen kopen, betwijfel ik of iemand hier nog grote investeringen gaat doen.’

Lees ook

Marktprijzen

Meer marktprijzen

Laatste nieuws

Nieuwste video's

Kennispartners

Meest gelezen

Nieuw op MechanisatieMarkt.nl

Meer advertenties

Vacatures

Weer

  • Vrijdag
    14° / 7°
    70 %
  • Zaterdag
    15° / 7°
    70 %
  • Zondag
    15° / 5°
    20 %
Meer weer