Meer verlies- dan winstjaren

René LuijmesArjan Wisman van het Landbouw Economisch Instituut (LEI) zette de economische resultaten van vleesvarkens en vleeskuikens over 1980-2013 op een rij. Hij deed dat in opdracht van Wakker Dier.
Sinds de jaren tachtig bleven de saldo’s -de opbrengsten min de toegerekende kosten- per dier redelijk op peil. Dit kwam vooral door hogere eindgewichten van de dieren. Maar na aftrek van alle overige kosten blijkt dat de arbeidsopbrengst per dier en per kilo wel is gedaald. Dat geldt ook voor de marges en nog duidelijker als die zijn gecorrigeerd voor de geldontwaarding.
Vleesvarkens- en pluimveehouders verdienen steeds minder per kilo vlees. Ze moeten dus meer produceren voor een voldoende inkomen. Meer productie kan door meer dieren te houden per arbeidskracht en/of een hogere productiviteit van het dier.
Veehouders realiseren hogere productie door een hogere groeisnelheid of een hogere hokbezetting. Meer dieren per arbeidskracht leveren tot op zekere hoogte schaalvoordelen op. Ook zijn de kosten per eenheid lager, vooral door de lagere kosten voor arbeid.
Schaalvergroting is meestal de oplossing om de gedaalde marges op te vangen. Volgens Wisman legt dit echter een neerwaartse druk op de opbrengstprijzen, omdat veehouders tegen lagere kosten kunnen produceren. ‘Minder efficiënt producerende bedrijven krijgen daardoor te maken met extra druk op de marges en zullen dus eerder stoppen.’
De arbeidsopbrengst -opbrengsten min alle kosten behalve de arbeid voor ondernemer en niet-betaalde gezinsleden- voor de vleesvarkenshouder komt op 5 cent per kilo vlees in 2012. Rond 1980 was dit nog circa 20 cent. De niet-toegerekende kosten stegen door hogere investeringen voor huisvesting en door hogere kosten van afvoer van mest. Het nettoresultaat is het verschil tussen arbeidsopbrengsten en kosten. Dit was in de onderzochte periode 21 jaar negatief en 12 jaar positief.

Vleeskuikens

De arbeidsopbrengst per vleeskuiken daalde van circa 20 cent in 1980 naar 5 cent per kilo afgeleverd vleeskuiken in 2012. De niet-toegerekende kosten zijn gestegen. Dit komt vooral door hogere investeringen in huisvesting en door andere algemene kosten.
Het netto resultaat bleek 22 jaar negatief en acht jaar positief. Hierbij zijn enkele jaren niet meegeteld.