Kiezen

Het thema weidegang is een uitgekauwd onderwerp. We zijn het als melkveehouders doorgaans met elkaar eens dat wel of niet opstallen geen doorslaggevende factor is voor het dierenwelzijn. Ook is er geen aantoonbare verandering van smaak of samenstelling van de melk.
Toch blijft het onderwerp actueel. Eind 2014 gaf een Kamermeerderheid aan staatssecretaris Sharon Dijksma (EZ) de opdracht weidegang verplicht te stellen. Wat door een kleine kaasmaker naar voren is gebracht om zich te onderscheiden, wordt nu dwingend opgelegd aan de hele sector.
De staatssecretaris wenste de handen niet te branden en legde het amendement naast zich neer. Zij gaf aan in het Convenant Weidegang afspraken met de sector te hebben gemaakt om de teruggang in weidegang te stoppen. Ondertussen is die ambitie aangescherpt tot verhoging van het aandeel weidegang naar 80 procent van de koeien in 2020. U hoeft geen helderziende te zijn om in te zien dat deze ambitie nimmer gehaald zal worden.
De geschiedenis herhaalt zich, ook in het fosfaatdossier kreeg de sector een zogenaamde kans de zaken zelf te regelen. Dit lukte niet en Dijksma had de handen vrij naar eigen inzicht in te grijpen.
Het dossier weidegang staat op eenzelfde punt: wanneer de sector de afspraken niet nakomt, grijpt de politiek in met een verplichting. De gemakkelijkste weg is voorlopig de kop in het zand steken. De SP voorziet deze reactie en dringt aan op stellen en handhaven van jaarlijkse doelstellingen. Zij heeft al een initiatiefwet voor verplichte weidegang achter de hand.
Er zal nu al een strategie gekozen moeten worden. Afwachten tot een wettelijke verplichting tot weidegang wordt ingevoerd of concessies doen die nog wat ruimte over laten. De komende invoering van het stelsel van fosfaatrechten is een uitgelezen kans om hierop in te spelen. Stel weidegang als voorwaarde om fosfaatrechten aan te mogen schaffen. Zo wordt verplichte weidegang omzeild en huidige opstallers worden niet gedwongen hun bedrijfsstrategie aan te passen.
Het verleden leert dat de schaalvergroting doorgaat, dus stijgt het aandeel weidegang dan vanzelf mee. Politiek lijkt hiervoor draagvlak, omdat zo juist van de groeiende bedrijven extra inspanningen worden gevraagd. Niet kiezen is ook een keuze.

Jack Rijlaarsdam