Melkveehouderij verkeert in zwaar weer

Mariska Bloemberg-van der Hulst‘Ik durf niet te zeggen hoeveel bedrijven in de problemen zitten’, zegt Jaap Gielen, specialist melkveehouderij bij Countus. ‘Maar het aantal boeren dat bij ons aanklopt voor een liquiditeitsbegroting neemt toe. Het is voor hen pure noodzaak te weten hoe ze het komend half jaar moeten doorkomen.’
Vorige week gaf de Rabobank aan dat er nog geen grootschalige liquiditeitsproblemen spelen en dat de bank ondernemers zonodig tegemoet komt met overbruggingskredieten als een bedrijf onvoldoende buffer heeft.
Volgens Gielen is het niet eenvoudig een reservepotje op te bouwen. ‘In 2014 was de melkprijs goed, maar de kosten waren ook aanzienlijk. Bovendien hebben veel bedrijven voorafgaand aan de afschaffing van het melkquotum geïnvesteerd in bedrijfsontwikkeling, waardoor de productiemiddelen nog niet in balans zijn. Nu komt daar de onzekerheid rondom de fosfaatrechten overheen én de stijging van de mestafzetkosten.’
Het veroorzaakt bij veel melkveehouders frustratie. Daar komt bij dat banken kritisch zijn in het verstrekken van extra financiering of het verruimen van de rekening courant. ‘Boeren moeten kunnen onderbouwen hoe ze die periode kunnen overbruggen. Dit zijn lastige gesprekken.’
Ook Abab krijgt veel verzoeken tot het opstellen van liquiditeitsprognoses. Het bedrijf signaleert dat veel boeren in zwaar weer verkeren. ‘Op een bedrijf met 1 miljoen liter melk kwam in het eerste half jaar zo’n 50.000 euro melkgeld minder binnen dan in dezelfde periode vorig jaar’, zegt Erik van Gorp, melkveespecialist bij Abab. ‘Ook moeten ze vaak nog superheffing betalen en ruwvoer aankopen. Er ontstaat dus een tekort in de rekening courant.’
Meestal is de liquiditeitsdruk het hoogst in het najaar, maar volgens Van Gorp is op een deel van de bedrijven de limiet van de rekening courant al bereikt. ‘Het gevolg is dat de crediteurenstand op het melkveebedrijf stijgt. Reden tot zorg voor de boer.’
Volgens Van Gorp konden veehouders deze problemen zien aankomen, maar staken sommigen de kop in het zand. ‘Als ze tijdig met een liquiditeitsplanning naar de bank waren gestapt, hadden ze samen kunnen zoeken naar een oplossing.’
Ook relatief gezonde bedrijven kampen met betalingsproblemen. ‘Vaak hebben ze een verkeerde inschatting gemaakt. Ze deden bijvoorbeeld in januari een investering met de eigen liquide middelen, maar komen nu in de knel. Zeker in Zuid-Nederland, waar binnenkort veel ruwvoer moet worden aangekocht, wordt de situatie nijpend.’
In het noorden staan veehouders eveneens voor flinke kosten die hun financiële positie verder onder druk zetten. Volgens Harmen Westra, melkveespecialist bij Accon Avm uit Leeuwarden: ‘Naast het betalen van de superheffing moeten veel boeren in het laatste kwartaal de pacht overmaken. Een aantal moet vanwege muizenschade extra ruwvoer kopen. Doorgaans gaat een melkprijsdaling gepaard met dalende kosten, maar dat is nog niet het geval.’