Groei na spenen 37 procent hoger

Een zeug ligt in een kunststof Hy-Care-hok met hoge wanden waarvan de hoeken zijn afgerond vanwege de hygiëne. Het betreft een hok dat van boven en onder goed te reinigen is. Het staat los in de afdeling en is goed verplaatsbaar. Bij behandelingen komt het hok naar de verzorger in plaats van andersom. De individuele hokken met kraamzeugen staan boven elkaar in een afdeling.
Eenzelfde afdeling is er voor de opfokbiggen. Bestaande technieken uit de magazijnautomatisering zijn gebruikt voor de ontwikkeling van de robot Obelix, die de hokken naar de behandelruimte transporteert.
In de proefstal zijn sinds januari 2014 bijna honderd zeugen geplaatst om het systeem te testen. 'De kwetsbaarste periode is de kraamtijd en de opfok tot 25 kilo. We zijn in juli 2014 begonnen met elke twee weken zes hoogdragende zeugen', vertelt Wagenberg. De biggen zijn gespeend op 28 dagen.
Metingen op het gebied van dierenwelzijn, antibiotica en groei zijn vergeleken met een referentiestal. 'De zestiende ronde wordt volgende week afgeleverd. Het management is gelijk aan het referentiebedrijf. We zitten hier in een varkensrijk gebied, dus het is een mooie proeflocatie.'
De Hy-Care-stal biedt verschillende voordelen vergeleken met de meeste varkensstallen. Het heeft een beter leefklimaat dat 100 procent tochtvrij is. Het zorgt voor minder speenstress omdat de biggen in hetzelfde hok blijven, want de zeug verlaat het hok. En er is geen kruisbesmetting door de optimale reiniging van het hok en geen gejaag van dieren over de gang.
De Hy-Care-stal leverde 1.100 biggen af met een dierdagdosering van 0,55. Dat is laag vergeleken met de referentiegroep (5,0) en zeer laag vergeleken met het Nederlandse gemiddelde van 10,9 in 2013. 'Er is geen kruisbesmetting; niet via dieren, personeel of huisvesting. We creëren continu het nieuwe staleffect wat resulteert in weinig zieke dieren en een laag antibioticagebruik', legt de innovatiemanager uit.
In de vijftien productierondes viel 0,51 procent van de Hy-Care-biggen uit en 2,3 procent bij de referentiegroep. De groei van dag 26 tot 61 was bij Hy-Care gemiddeld 515 gram per dag, de referentiebiggen groeiden gemiddeld 376 gram per dag. Dit betekent een 37 procent snellere groei van de biggen uit het Hy-Care-concept.
Studenten van HAS Hogeschool in Den Bosch en Wageningen UR deden testen en onderzoeken en zorgden voor veel data. Het bestuderen van het gedrag van zeugen en biggen tijdens het transporteren van de bakken liet geen stress zien: de biggen dronken gewoon door. 'Vergelijk het met een deur van een afdeling die opengaat. De varkens reageren, maar meer ook niet', licht Wagenberg toe.
'Het mooie van dit proces is dat we continu hygiënesituaties uit blijven testen. De drinknippels voor biggen waren te hoog. We hebben een drinknippel ontwikkeld met een afstandsbediening. Zo komen de kiemen van een toom biggen nooit terug in de drinkwaterleiding. Een mooie innovatie in een innovatie.'
Hoe doet de Hy-Care-big het als vleesvarken? De biggen van de vijftiende ronde zijn opgezet in een bestaande stal naast een groep referentiebiggen. Wagenberg is benieuwd naar de resultaten. 'Vooral na de tweede ronde, als het effect van de langere leegstand voorbij is.'
Hier worden ook normale biggen opgezet en gehouden onder betere hygiënische omstandigheden om te kijken wat het effect is. Dit is voor elke vleesvarkenshouder morgen door te voeren. Het streven is hierbij om een meeropbrengst van 20 euro per vleesvarken te genereren.
'Met Hy-Care laten we zien wat hygiëne toevoegt en we onderbouwen het. Dat inspireert mensen. Het mooie van Hy-Care is dat delen van het concept toepasbaar zijn in alle sectoren', zegt de innovatiemanager.

Toekomst

Wagenberg verwacht dat binnen een jaar het eerste Hy-Care-bedrijf is gebouwd. Het prototype heeft al veel inzichten opgeleverd in wat wel en niet moet. Als praktijkrijp stalconcept wordt het logistieke systeem geoptimaliseerd.
De innovatiemanager denkt niet dat elke varkenshouder overschakelt op het Hy-Care-stalsysteem. 'Onze uitdaging is om het nieuwe stalconcept te benaderen in de huidige systemen. Dan krijgen we betere technische resultaten, een betere bigkwaliteit en gaat het antibioticagebruik verder omlaag. Daar ben ik zeker van. We zien deze effecten ook bij bedrijven die al met de Hy-Care-gedachte aan de slag zijn gegaan.'