WBE De Overlaat zucht onder landschapsonderhoud

Een groot deel van de achterstand is nu weggewerkt en op die manier is ook SBB ontzorgd. De regionale biotoopcoördinatoren Jos van Krijl, Wim van den Hoogen en Dries van Tuijn zijn met de voorzitter van mening dat de onzekerheid over de toekomst vanuit SBB het enthousiasme van de grote groep vrijwilligers aanzienlijk tempert. De biotoopcoördinatoren willen van hogerhand meer rugdekking. Ze zijn bevreesd dat hun vrijwilligers anders weg gaan lopen naar andere landschapsbeherende zaagploegen.

Hoofdbrekens

'Kijk eens hoe mooi wonen het hier is', zegt Schoone enthousiast. We rijden in een goed onderhouden buitengebied van Mill, een fraai Oost-Brabants coulisselandschap, op weg naar een van de centra van boomkwekerijen. 'De boomteelt is een karakteristiek beeld in onze WBE', zegt Schoone (57), die in het dagelijks leven dierenarts is.
'We hebben hier lokaal last van schade door hazen en met name kraaien pikken de jonge boompjes aan', zegt hij, aangekomen om de plek van bestemming. 'De realiteit is dat we nauwelijks meer jagen, maar ons tot hoofdbrekens toe moeten focussen op administratieve rompslomp en schadebestrijding. Dat is eigenlijk al lang zo. Aan het einde van deze laan ligt het landgoed van de familie De Quay, bij leven was de nestor-eigenaar 's-Lands en jagend Nederland hoogste bestuurder. In zijn nadagen verzocht hij mij mee te mogen als adviseur voor overleg bij grond beherende instanties. Toen ik eens primair inzette op schadebestrijding, zei hij naderhand: 'U speelt wel hoog spel mijnheer Schoone om de jacht niet op de eerste plaats te zetten.' Mijn insteek was namelijk: 'Jagen kun je maar een paar maanden, maar met schadebestrijding ben je hier het hele jaar bezig.'
Langs de Maas liggen grote recreatiegebieden. Daar is ook veel ganzenoverlast, vooral van de Grauwe, Nijl en Canadese gans. Desgevraagd schiet Peter in zijn jachtcombinatie slechts enkele reeën per jaar. De reeënstand is goed.

In de wacht

Schoone toont zijn misnoegen over het feit dat Staatsbosbeheer de bruikleenovereenkomst voor het beheer van kleine landschapselementen met SBNL heeft opgezegd, vanwege bezuinigingen. De strubbelingen sinds een paar jaar spitsen zich toe op het wegvallen van afspraken voor de langere termijn. SBB wil jaarcontracten. Daar kan SBNL geen meerjarig beheer op bouwen. In wezen staat de WBE nu buitenspel.
SBNL was aan de gebruikelijke zes jaar contracten gewend. In die overeenkomst zat bijvoorbeeld ook vervat dat SBNL voor schadebestrijding ontheffing kon verlenen op basis van de wettelijke veertighectare regeling in jachtcontracten. In de huidige situatie heeft SBB bejaging, beheer en schadebestrijding weer losgekoppeld van het beheer van landschappelijke beplantingen. 'Jammer, want op deze manier werkt het contraproductief' ervaren de biotoopcoördinatoren vertelt Schoone. Jagers en zagers zijn veelal dezelfde personen, die er baat bij hebben om de relatie met de boer goed te houden omdat die vaak ook verpachter en eigenaar van de beplantingen is. 'Omdat ze regelmatig in het veld zijn, kunnen ze problemen voortijdig onderkennen en, in overleg, oplossen.'
Over deze aanpak zijn ook de agrariërs uit de omgeving goed te spreken. Door het gefaseerd afzetten van singels ontstaat beplanting in allerlei stadia en verdwijnt de eenheidsworst. Geen grootschalige kap meer.

Hovenier op afroep

Om het beheer voorlopig nog gaande te houden regelen partijen onderling de nood of vraag, zonder verplichtingen die ze niet kunnen of mogen waarmaken. Ze komen bijvoorbeeld in actie als het waterschap belt vanwege te ver overhangende takken. Dat heeft loon naar werken als prettige bijkomstigheid: jaarlijks een bruikbare hoeveelheid kachelhout. Bovendien is de biodiversiteit duidelijk verbeterd. Niet alleen van wild, maar bijvoorbeeld ook van zangvogels. Overigens benadrukt Schoone dat de verstandhouding met SBB steeds uitstekend is gebleven.
De WBE heeft geen samenwerking met Natuurmonumenten. 'Die willen alles in eigen hand houden', zegt Schoone. Daartegenover staat dat met het Brabants Landschap de verstandhouding uitstekend is. In het gebied zijn legio dassenburchten. 'De samenwerking met de Dassenwerkgroep Brabant is prima.' Dat leidde altijd tot pasklare oplossingen in het werk aan de kleine landschapselementen.
Dan toch weer terugkomend op wat de voorzitter het meest dwarszit: 'Van de drie oorspronkelijk samenwerkende partners staan wij nu het meest buiten de bestuurlijke invloedssfeer, terwijl de druk van het noodzakelijke landschapsonderhoud op onze schouders ligt. Het zou toch echt zonde zijn wanneer het prachtige slagenlandschap dat ons zo lief is daar onder moet gaan lijden. Wij zijn gedegradeerd tot een soort hovenier op afroep zonder rechten of plichten', schampert de voorman.

Tekst en foto onder: Kees de Kroon