Vrijloopstal voor gesloten kringloop

Daartoe sloeg de Oldebroeker de handen ineen met gelijkgestemden, die de verschillende functies vertegenwoordigen, onder wie een landschapsarchitect. Ze bekeken de situatie vanuit verschillende invalshoeken en richtten stichting Innovatielandgoed Mulligen op.
Flier houdt zijn melkveebedrijf gescheiden van het KoeLand-veehouderijsysteem. Dit systeem koppelt lage emissies aan hoog dierenwelzijn en is ingepast in het landschap. Hierbij keek hij naar onder meer ammoniak, dierenwelzijn, nutriëntenkringloop en energie. Het project kreeg subsidie van het Europees Fonds Samenwerking bij Innovatieprojecten 2012.
De melkveehouder houdt rekening met de eindigheid van grondstoffen voor de opwekking van energie. Hij wil zo veel mogelijk met een gesloten kringloop werken. Flier denkt aan zonnepanelen op het dak, al vlakt hij de mestvergisting - zonder bijvoeging van coproducten - niet helemaal uit. Wel verwacht hij dat een vergister niet rendabel is te maken. KoeLand zal energieneutraal worden; hoe is nog in onderzoek. Dit onderzoek vindt plaats in samenwerking met CAH Vilentum in Dronten.
De Veluwenaar nam vijf jaar geleden circa 5 ton melkquotum over en begon op zijn 47ste met melken. Omdat zijn vleesveebedrijf al biologisch was, kon hij meteen biologische melk leveren aan Eko-Holland. Hij houdt op dit moment 75 koeien. Provincie Gelderland verleende een Natuurbeschermingswetvergunning voor 115 koeien en 70 stuks jongvee. Het beleid rond fosfaat zorgt echter voor onduidelijkheid, ook omdat hij flink heeft geïnvesteerd in het nieuwe bedrijf. ‘Groei is nodig om de investering rendabel te maken.’

Samenwerkingsverband

De ondernemer heeft een huiskavel van 25 hectare en in totaal 40 hectare grond in gebruik. Daarnaast heeft hij een samenwerkingsverband met akkerbouwers in Flevoland. Flier krijgt grasklaver en levert mest.
De melkveehouder heeft de nieuwe vrijloopstal nu een aantal maanden in gebruik. Deze stal, die tegen de oude aan is gebouwd, bestaat voor een deel uit een High Welfare Floor en voor een deel uit een emissiearme W5-vloer. De laatste ligt in het loop- en voergedeelte, aan weerskanten van de stal. In het midden is het gedeelte met de high welfare floor zichtbaar. In het midden van deze vloer ligt een strobed. ‘Dit heeft te maken met de eisen van SKAL’, verklaart Flier. Hij maakt de vloer schoon met een shovel, schuif en veegmachine. De melkveehouder wacht de ontwikkeling van een mestrobot om de vloer te reinigen af.
Zijn koeien hebben in totaal 15 vierkante meter tot hun beschikking. De helft daarvan bestaat uit de W5-vloer. ‘Een vrijloopsysteem en een hoog dierenwelzijn zijn normaal met elkaar in conflict’, doelt de ondernemer op de hogere ammoniakemissie op een groter staloppervlak. ‘Ook moet je bij veel ruimte voor de koeien en grotere gebouwen meer omzet draaien.’
Bij de vloer met een toplaag van polypropyleen zakt de urine door de vloer en komt niet of nauwelijks in aanraking met de mest om ammoniakemissie te voorkomen. De mest blijft op de vloer liggen. Flier vangt het dunne deel op in een aparte kelder, net als de gier van de W5-vloer. ‘Daarna willen we dit gaan overpompen in een dichte mestzak.’

Urinemonsters

De melkveehouder heeft onlangs urinemonsters genomen. Uit een eerste onderzoek blijkt de verhouding stikstof-fosfor-kalium (NPK) in de urinekelder 1:0,05:4 te zijn. ‘Dit betekent dat er vrijwel geen mest in de urinekelder is gemeten.’ Hij wil de dunne fractie gaan aanwenden op het grasland. Naast de vloeibare fractie heeft Flier stromest en vaste mest, die niet stapelbaar is en nauwelijks verpompbaar. Om dit te verbeteren, maakt hij het weer vloeibaar met water.
Over de totale investering per koeplaats kan Flier nog niet veel zeggen. Dit is afhankelijk van wat er mee wordt genomen in de berekening. Zo moesten de kuilplaten worden verlegd in verband met de nieuwbouw van de stal en het beschikbare bouwblok. ‘Wel zal de investering in de vrijloopstal hoger zijn dan bij een gangbare stal met ligboxen.’ Hij werkt volgens een nieuw modulaire bouwsysteem met een spantvak erbij of eraf, doordat er geen mestkelders zijn. ‘Hierbij reken ik 1 ton melk voor een vrijloopstal per spantvak en 2 ton melk voor een ligboxenstal.’
Het gaat om een flinke investering. De kinderen van Flier zijn nog jong; over een mogelijke opvolger is nog niets bekend. ‘Maar ik doe het vooral voor mezelf en voor het plezier. Zo produceren de koeien al 4 liter melk per dag meer dan vorig jaar.’