Weerbaarheid tegen ziekten is meetbaar

Gezondheidsproblemen in de melkveehouderij leiden tot hoge kosten. Ook hebben ze invloed op de levensduur van koeien. Gedurende vijf jaar is op 29 melkveebedrijven de diergezondheid gevolgd. Het blijkt mogelijk om de weerbaarheid van melkvee tegen dierziekten te meten en te verbeteren.

Ingrid den Uijl was als dierenarts van de Gezondheidsdienst voor Dieren (GD) betrokken bij het onderzoek. Zij gaf vorige week op een symposium in Ede aan hoe de weerstand bij koeien is te meten. Het gaat hierbij om natuurlijke antilichamen (Nab’s). Deze vormen de eerste verdediging tegen pathogenen of ziekteverwekkers. De antilichamen zijn te meten in het bloed van het dier en in de melk.
De onderzoekers keken naar de relatie tussen de antilichamen en het voorkomen van opstartproblemen. Op bedrijfsniveau blijkt dit lastig. ‘Er is een groot verschil tussen koeien op een bedrijf’, stelt Den Uijl.

Opstartproblemen

Er bleek een verband tussen antilichamen en het voorkomen van stofwisselingsproblemen en been- en klauwproblemen. Dieren met veel natuurlijke afweerstoffen bleken een grotere kans te hebben op het krijgen van opstartproblemen als (slepende) melkziekte, baarmoederontsteking, het aan de nageboorte blijven staan en witvuilen. Ook hebben deze koeien meer kans op het ontwikkelen van een wittelijnaandoening.
Jan van der Poel, begeleider van het onderzoek namens Wageningen UR, viel tijdens het symposium meteen met de deur in huis: ‘Natuurlijke antilichamen zijn goed te meten in melk. Daarnaast zijn ze herkenbaar en betrouwbaar te meten.’
Ook bleek de erfelijkheidsgraad voor de hoeveelheid natuurlijke antilichamen redelijk hoog: 20 tot 25 procent. ‘Ze geven informatie over de toestand van de individuele koe en een voorspellende waarde over de levensduur’, aldus Van der Poel.

Selecteren

Dit biedt mogelijkheden om bij fokkerij te selecteren op weerstand. Wel is er verder onderzoek nodig. Daarnaast neemt het niveau aan antilichamen toe naarmate koeien ouder worden. Het niveau is in het midden van de lactatie lager dan aan het begin en het eind ervan.
Van der Poel stelt dat er een verschil is in levensduur tussen de koeien met de 10 procent hoogste en de 10 procent laagste hoeveelheid antilichamen. Dit is 198 dagen in het voordeel van de koeien met de laagste hoeveelheid. Voor het celgetal is dit verschil 201 dagen ten voordele van de dieren met de kleinste hoeveelheid antilichamen.
De combinatie van beide is volgens de onderzoeker geen simpele optelsom van beide, maar levert een 224 dagen hogere levensduur op bij de koeien met de laagste hoeveelheid antilichamen.

Management optimaliseren

Dat het een stuk makkelijker werken is met een gezonde koe, blijkt uit de ervaringen van de 29 melkveehouders, die deelnamen aan het onderzoek. Optimalisatie van het management loont, benadrukt Sanne Carp-van Dijken, de GD-dierenarts die hen begeleidde.
Doel van de begeleiding was het terugbrengen van opstartproblemen. Dit gebeurde door te kijken naar het verbeteren van de voeropname, het verschralen van het droogstandsrantsoen en door geen restvoer te verstrekken aan droogstaande koeien.
Carp zette vraagtekens bij het niet dagelijks verstrekken van nieuw voer aan droge koeien. Ook droge koeien moeten goed smakelijk voer opnemen. Een voldoende hoge drogestofopname is van belang voor de pensvulling. Daarnaast mogen de droge koeien niet vervetten.
Volgens Carp loont de optimalisatie van de voeding. ‘Er was een afname van het gemiddelde aantal Nab’s op de bedrijven. Op ieder bedrijf valt te optimaliseren.’
Johan van Arendonk, hoogleraar fokkerij en genetica van Wageningen UR, stelt dat de verlenging van die levensduur speerpunt is door het verbeteren van fokkerij en management. ‘De natuurlijke afweerstoffen geven de mogelijkheid tot het identificeren van risicodieren.’ Mogelijke toepassing zou een fokwaarde voor weerbaarheid kunnen zijn of verbetering van de fokwaarde voor levensduur.

Lees ook

Marktprijzen

Meer marktprijzen

Laatste nieuws

Nieuwste video's

Kennispartners

Meest gelezen

Nieuw op MechanisatieMarkt.nl

Meer advertenties

Vacatures

Weer

  • Vrijdag
    14° / 7°
    70 %
  • Zaterdag
    15° / 7°
    70 %
  • Zondag
    15° / 5°
    20 %
Meer weer