‘Percelen met kleine hoekjes lastig’

Schimmel melkt samen met zijn broer Tjebko en ouders in maatschap 150 koeien. De familie kwam in 2001 vanuit het Ooststellingwerfse Haulerwijk naar Feerwerd. ‘We wilden graag uitbreiden. Zowel Tjebko als ik wilde boer worden, maar we zaten te dicht tegen het bos en het dorp aan.’

Goede kleigrond

Hun oog viel op Middag-Humsterland vanwege de goede kleigrond. Een meerwaarde was ook dat de eerste tien jaar de ligboxenstal niet vervangen hoefde te worden. Waarom ze dan uitgerekend naar het oudste cultuurlandschap van Europa, met zijn kleine kavels, vele dijken, wierden en sloten verhuisden? Schimmel glimlacht. ‘Dat zou volgens de gemeente geen belemmeringen opleveren. We hebben navraag gedaan op het gemeentehuis.’
Om de landbouwstructuur te verbeteren, stond daarom algauw een grote kraan op het erf van de Schimmels. Toen gemeente Winsum erachter kwam dat ze sloten wilden dempen, was ze als de kippen erbij. ‘Vrijdag nam de ambtenaar contact met ons op, terwijl we maandag wilden beginnen. Vanwege het karakteristieke landschap was dit niet toegestaan. Ik stond met mijn oren te klapperen’, herinnert Schimmel zich.
De melkveehouder loopt naar twee perceelskaarten die in de kantine boven de ligboxenstal hangen. Hij wijst trots naar de rechterkaart die 22 kleine, bochtige kavels telt. De ander toont de huidige situatie: tien, meer rechte percelen, maar met name onderin ook nog ‘kleine hoekjes, met rare punten’.
Door bemoeienis van de toenmalige Groningse gedeputeerde Henk Bleker slaagde het bedrijf erin om de landbouwstructuur toch te verbeteren. ‘We hebben zoveel stampij gemaakt, dat Bleker poolshoogte kwam nemen. Hierdoor mochten we meerdere sloten dempen.’ Twee karakteristieke sloten, overblijfselen van oude slenken die naar zee liepen, moesten worden behouden. Zijn vader Kees Schimmel, die even de kantine in komt lopen: ‘Het is op een haar na goed gegaan.’
Een paar kilometer noordwestelijker, bij buurtdorp Ezinge, leggen stalinrichters de laatste hand aan de verlenging van de ligboxenstal van Ymte Sijbrandij. De stal werd 27 meter langer om de120 koeien meer ruimte te geven. Sijbrandij boert inmiddels zestien jaar in Middag-Humsterland. ‘We waren meteen verliefd op dit gebied. Het is een heel mooie omgeving en niet te grootschalig.’
Volgens de makelaar, die navraag had gedaan bij de gemeente, lag er ook geen enkele beperking op het gebied. ‘Alleen de wierde moest intact blijven’, wijst Sijbrandij naar de verhoging op het perceel die vanuit het keukenraam goed zichtbaar is. In de jaren dertig van de vorige eeuw eeuw werd op de 4,5 hectare grote wierde De Bouwerd een graf van twee paarden en een hond gevonden uit de vroege middeleeuwen. De dieren, die nu bij zijn buren het Museum Wierdenland zijn tentoongesteld, zijn vermoedelijk geofferd bij de uitvaart van een generaal.
Op het gebied van landbewerking heeft Sijbrandij in vergelijking met zijn bedrijf dat hij samen met zijn broer in Zuidwest-Friesland runde ‘een behoorlijke stap achteruit gemaakt’. ‘Volgens mijn loonwerker liggen de kosten van loonwerk in vergelijking met het Hogeland 20 tot 40 procent hoger vanwege de kleine kopakkers, vooral voor het sleepslangbemesten. Ook hebben wij meer opbrengstderving vergeleken met iemand die in Noord-Groningen boert.’
Voor deze ‘handicaps’ kregen de kleine honderd voornamelijk melkveehouders in Middag-Humsterland zo’n vier jaar een vergoeding van 94 euro van provincie Groningen. Daar kwam in 2014 echter een einde aan (zie kader).

Optimistisch

Desondanks blijft de melkveehouder optimistisch. Hij verwacht dat zijn zoon en opvolger Fedde 150 koeien kan melken op de plek waar ze nu zitten. ‘Als hij meer koeien wil houden, zal hij naar het buitenland moeten. Daar moet je echter voor 100 procent achter staan.’
Schimmel wil samen met zijn broer het liefst naar tweehonderd koeien. Het zou daarbij helpen als boeren in de streek meer aan structuurverbetering mogen doen, stelt de agrarisch ondernemer.
‘Er moet een balans blijven tussen bepaalde elementen bewaren voor het nageslacht en economisch kunnen blijven boeren. Dat schiet nu weleens te ver door, vind ik. Maar wij blijven hoop houden. Als je dat niet meer hebt, kun je beter een bord in de tuin zetten’, stelt Schimmel.