Handige tips tegen afspoeling

Berrie Klein Swormink‘Het demoproject heeft ons geleerd dat de meeste telers beslist openstaan voor maatregelen om afspoeling van middelen te verminderen’, zegt Klaas Jilderda. Hij is voorzitter van de werkgroep Water bij Nefyto, de brancheorganisatie van leveranciers van gewasbeschermingsmiddelen.
Jilderda is als inhoudelijk deskundige betrokken bij het Demoproject perceelemissie Kollumerwaard. Het project komt voort uit het TOPPS-project van de Europese brancheorganisatie ECPA.
Afspoeling van gewasbeschermingsmiddelen van percelen naar de sloot is in Nederland niet het grootste probleem; onder meer omdat de percelen hier overwegend vlak zijn.
‘Dat we er toch aandacht aan schenken komt omdat er al veel gebeurd is om andere vormen van emissie, denk aan drift en afspoeling vanaf het erf, terug te dringen. Daar komt bij dat het risico op afspoeling van percelen toeneemt onder invloed van de klimaatverandering met vaker grote hoeveelheden neerslag.’
TOPPS en Nefyto hebben met de provincies en Wetterskip Fryslân samengewerkt met Projecten LTO Noord in het demoproject. Projecten LTO Noord verzorgde daarbij de organisatie van het geheel, nam de projectleiding voor haar rekening en deed de communicatie met pootaardappeltelers.
‘Met LTO Noord hebben we afgesproken dat we aan de slag wilden om telers bewust te maken dat afspoeling van gewasbeschermingsmiddelen een route kan zijn’, zegt Jilderda. ‘Het is bovendien een route die relatief makkelijk sterk te reduceren is.’

Vijfhonderd pootaardappeltelers

‘In totaal hebben we zo’n vijfhonderd pootaardappeltelers over dit onderwerp kunnen spreken’, aldus Jilderda. Dat gebeurde onder meer met een open dag, deze zomer, bij proefboerderij Kollumerwaard in Munnekezijl.
Tijdens de open dag konden telers kennis maken met een aantal relatief eenvoudige maatregelen om afspoeling tegen te gaan. Denk aan het aanleggen van dammetjes tussen de aardappelruggen; het frezen van sleufjes in de grond om een betere infiltratie van gewasbeschermingsmiddel te krijgen; of het spuiten met een bodemconditioner om de opname van gewasbeschermingsmiddel door de bodem te vergroten.
Ook werken met een rijpadensysteem helpt enorm om afspoeling van gewasbeschermingsmiddel tegen te gaan. ‘Je voorkomt daarmee bodemverdichting, waardoor de kans op afspoeling flink afneemt.’
Jilderda merkte dat de meeste telers best willen nadenken over het voorkómen van emissie van middelen. ‘Omdat ze onnodige milieubelasting zoveel mogelijk willen tegengaan, maar ook uit praktische overwegen. Telers beseffen maar al te goed dat het voor de sector belangrijk is om overheidsdoelstellingen te halen. Anders kunnen ze te maken krijgen met consequenties als een bredere teeltvrije zone of het verdwijnen van middelen van de markt.’