Tagetes 450 euro duurder dan Monam

Voor een goede aaltjesdodende werking moet er minimaal drie maanden een goed gewas op het veld staan met een goede doorworteling van de bodem. Daarom heeft Veninga eind mei en begin juni 35 hectare gezaaid. ‘Met de eerste nachtvorst zijn de afrikaantjes weg, en dat kan al in september zijn.’
De overige 10 hectare heeft de bollenteler begin augustus achter de tulpen aan gezaaid. Veninga: ‘Wat het effect op de aaltjes zal zijn, weet ik niet. We hebben geen supergoed weer gehad. Het gewas is daardoor nog klein.’

Lastig gewas

Tagetes is een lastig gewas om te telen, is de ervaring van Veninga. ‘Het zaaien is lastiger dan bij graan. Je moet vooral niet te diep zaaien. Afrikaantjes hebben een trage begingroei. Dat zie je vooral de eerste vier weken. Soms vraag je je af of het wel goed komt.’
Een goed gesloten gewas is belangrijk tegen onkruid. De bollenteler heeft gekozen voor een Tagetes van het type Patula. Deze soort geeft veel massa. ‘De trage beginontwikkeling is duidelijk een handicap. In het begin moet je het onkruid goed bestrijden, anders kunnen de alen zich daarop ontwikkelen’, legt Veninga uit.
‘Met een alenmonster bekijken we het effect. Het heeft in ieder geval nut als groenbemester.’

Subsidie

De goede werking van Tagetes als biologische grondontsmetter is niet nieuw. De aaltjesdodende werking is al sinds de jaren vijftig bekend. ‘Het heeft nooit opgang gekregen, omdat het een duur alternatief is. Qua kostprijs ben je als bollenteler gelijk in het nadeel. Daarom ben ik er niet eerder mee begonnen’, geeft Veninga aan.
In de jaren 2006-2007 werd de teelt van afrikaantjes door de provincie Drenthe gestimuleerd. De meerkosten ten opzichte van natte grondontsmetting werden vergoed. ‘Bollentelers hebben er toen positieve ervaringen mee opgedaan. Maar toen de subsidie wegviel, stopte de teelt weer’, weet Veninga.
Nu Monam als middel voor natte grondontsmetting is komen te vervallen, zijn de telers blij met de ervaring die is opgedaan. ‘We weten dat afrikaantjes aaltjes goed bestrijden, vooral Pratylenchus penetrans. Bepaalde soorten Trichodorus kunnen zich vermeerderen, maar die komen hier relatief weinig voor.’
Van het ene op het andere jaar 45 hectare Tagetes is een hele stap. Het missen van een gewas graan vindt Veninga niet zo spannend. ‘Dat weet je.’ Het effect op de aaltjes vindt hij ook niet spannend. ‘Dat is bekend.’
Het zaaien gaf dit jaar de meeste nervositeit. ‘Het moet slagen, anders doe je alles voor niets. Achteraf is het meegevallen. Overal staat een goed gewas.’

Bouwplan

Het bouwplan van de Drentse bollenteler bestaat dit jaar uit 100 hectare lelies, 45 hectare tulpen, 30 hectare suikerbieten, 30 hectare maïs en 35 hectare Tagetes als hoofdteelt. Tagetes teelt Veninga bij voorkeur voorafgaand aan de lelies. Net als graan zorgt het voor rust in het bouwplan. Het effect van Tagetes werkt meerdere jaren door.
Bollentelers huren of ruilen veel grond met veehouders. De KAVB heeft het voor elkaar gekregen dat veehouders eerst één of twee sneden gras kunnen winnen voordat het land wordt gescheurd voor Tagetes. ‘De percelen tellen in dat geval niet mee voor de derogatie. Dat maakt het in veel gevallen toch lastig.’
Veninga denkt dat de bollensector met de inzet van Tagetes qua imago-verbetering een flinke stap heeft gezet. ‘Lelies en gebruik van Monam waren synoniem aan elkaar. Ik hoop nu dat Tagetes en lelies synoniem aan elkaar worden, want het is een mooi gewas.’
Volgens de bollenteler blijft chemische gewasbescherming nodig bij de bestrijding van vuur, bladluizen en onkruid. Bij onkruidbestrijding ziet hij zeker mogelijkheden om met lage dosering het middelengebruik te beperken.
‘Zonder chemie is een illusie. Of dat erg is? Ik vraag het me af. Per hectare gebruiken we steeds minder chemie, en veel middelen breken snel af. Belangrijk, want ondersteuning van de teelt met gewasbeschermingsmiddelen is nodig.’

Wingssprayer

Veninga heeft goede ervaringen met de Wingssprayer op een van zijn veldspuiten. De ‘vleugels’ aan de spuitbomen zorgen voor een neerwaartse luchtstroom. Daardoor komt er meer spuitvloeistof direct in het gewas en is er veel minder drift.
‘Het is een simpele techniek waarmee je de hoeveelheid drift kunt beperken. Ik denk dat we als sector de hoeveelheid middel met deze techniek nog verder kunnen verminderen. Het vraagt wel tijd om daar ervaring mee op te doen.’
In bollen moet je ziekten met preventieve middelen voorkomen, geeft Veninga aan. ‘De kosten die de teler daarvoor maakt, zijn te vergelijken met een verzekeringspremie. Voor een auto van 50.000 euro betaal je meer premie dan één van 5.000 euro. Als je een dure auto niet goed verzekert, is het risico groot. Dat is ook het geval met een duur gewas als lelies.’