‘NAM keurig in schadevaststelling’

‘We hebben twee keer schade gemeld bij de NAM, toen het Centrum Veilig Wonen nog niet bestond’, vertelt Prins in zijn nieuwbouwwoning aan de rand van Ten Boer, waar ook zijn adviesbureau is gevestigd. ‘Beide keren heeft de NAM dat keurig netjes afgewikkeld.’
Ten Boer ligt midden in het aardbevingsgebied en ook de woning van Prins heeft nogal wat schade opgelopen. Toch piekert hij er niet over te vertrekken. ‘Er zijn zo veel argumenten om hier te blijven. Het is een bijzonder goed gebied voor melkvee, met goede ‘conculega’s’ en een goede structuur: grote percelen, ruim voldoende water en vrijwel geen intensieve veehouderij, dus mest is geen probleem hier.’
De boerderij is oorspronkelijk gebouwd in 1890 en meerdere keren gerestaureerd. De schade als gevolg van aardbevingen is nog hier en daar te zien in de buitenmuren. Bakstenen zijn doormidden gescheurd en gerepareerd of vervangen. Voegen zijn uitgeslepen en versterkt met ‘wokkels’. Maar de grootste schade was binnen, in het voorhuis. Die is vrijwel onzichtbaar gerepareerd. Daarnaast zijn de schoorstenen preventief verwijderd.
En dan is er natuurlijk verse schade, want ondanks dat de gasproductie is verlaagd, blijven zich aardbevingen voordoen. ‘Je kunt je er niet tegen verzetten’, stelt Prins vast. ‘De emotionele schade is niet onder woorden te brengen. Maar je hebt ook met een bedrijf te maken en dat loopt gewoon risico’s. De NAM werkt redelijk vlot. Binnen een paar maanden was alles geregeld.’
De ondernemer erkent dat het lastig is om te bepalen of schade aan gebouwen het gevolg is van aardbevingen of te wijten is aan andere oorzaken. Maar de NAM gaat ruimhartig te werk, vindt hij. ‘Ik kom veel bij bedrijven in de rest van het land en daar zie je ook scheuren. Maar die zijn het gevolg van natuurlijke zetting. In het aardbevingsgebied is het vaak een combinatie van beide: scheuren als gevolg van zetting, die worden verergerd door de aardbevingen.’

Advies reparatie

Wie aardbevingsschade meldt, krijgt een expert op bezoek die de schade inventariseert, daar een bedrag aan koppelt en een advies schrijft voor reparatie. Eerder werd dat afgehandeld door de NAM, tegenwoordig door het Centrum Veilig Wonen (CVW) in Appingedam. Eigenaren van beschadigde gebouwen kunnen kiezen om de NAM – nu het CVW – de schade te laten repareren of het bedrag op hun rekening te laten storten.
Prins: ‘We hebben ervoor gekozen het schadebedrag te laten uitkeren en zelf een plaatselijke aannemer ingeschakeld. Er zijn veel bedrijven uit het midden van het land die hier vestigingen hebben geopend om van de aardbevingsschade te profiteren. Als je dan toch in het schip zit, dan besteed ik het liever uit aan een plaatselijke, gecertificeerde aannemer. Daarbij hebben we het advies van de NAM gevolgd, tenzij de aannemer anders adviseerde.’
De NAM heeft LTO Noord en rentmeesterskantoor Noorderstaete in Assen ingeschakeld om te adviseren over schade aan boerenbedrijven. Samen vormen ze het Agroteam. Prins: ‘Voor boeren kan het over veel grotere bedragen gaan dan voor burgers. Als je nog asbestplaten op het dak hebt liggen en die scheuren als gevolg van een aardbeving, dan moet je vervroegd saneren. Dat brengt enorme kosten met zich mee.’
Bovendien kunnen boeren te maken krijgen met vervolgschade. ‘Als je een lekkende mestkelder hebt, die volloopt met water, moet je een andere oplossing zoeken voor je mestopslag. Wij hebben daar gelukkig zelf niet mee te maken gehad, omdat wij weinig mestkelders hebben en we op tijd maatregelen hebben genomen.’
Het Agroteam krijgt ook veel kritiek te verduren, maar Prins denkt daar genuanceerd over. ‘Ze willen te vlug oplossingen. Het Agroteam is nog steeds bezig met het inventariseren van de problematiek. Hoe het team functioneert, vind ik uitstekend. Dit is een heel nieuw verschijnsel, uniek in de wereld. Het is niet af en toe een grote klap, zoals in Nepal, maar de bodem is voortdurend in beweging. Niemand weet daar nog een antwoord op.’