Ontwikkeling diffuus glas zet door

Het optimale kasdek kent nog de nodige losse eindjes, is de conclusie van het onderzoek ‘Wat is het optimale kasdek’, uitgevoerd door Wageningen UR in opdracht van Kas als Energiebron (KaE). Met de verdere ontwikkeling van diffuus glas worden echter wel stappen gezet.

Voor het komen tot het optimale kasdek speelt diffuus glas een belangrijke rol. Dit glas verdrijft daarmee ook het standaard heldere glas in de Nederlandse glastuinbouw langzaam naar de achtergrond. Vooral nieuwbouwkassen krijgen vaak een dek met diffuus glas, omdat dat zorgt voor een milder klimaat en een hogere productie.
Onderzoek van Wageningen UR wijst uit dat de opbrengst van komkommers bij diffuus licht 4 tot 10 procent hoger ligt, bij tomaten 8 tot 10 procent en bij paprika’s 5 procent. Dit komt door snellere vruchtontwikkeling, zwaardere vruchten en minder plantstress.

Betere lichtverdeling

De lagere plantstress komt onder meer door de gelijkmatiger verdeling van licht over de plant, waardoor bijvoorbeeld de onderste bladeren van een gewas het relatief beter doen. De horizontale lichtverdeling is bij diffuus glas duidelijk gelijkmatiger dan bij helder glas.
‘Proeven met diffuus licht zijn telkenmale positief: hoe diffuser het licht, hoe positiever de effecten op productie. Dat gaat tot 10 procent meer’, constateert onderzoeker Frank Kempkes van Wageningen UR.
Glasfabrikanten ontwikkelen steeds betere soorten diffuus glas waardoor het nadeel van een lagere lichttransmissie ten van helder glas steeds minder speelt. ‘Want minder licht is minder productie’, vat Kempkes samen.

F-scatter

Lichttransmissie door het kasdek wordt niet onder loodrechte, maar onder alle hoeken van inval gemeten, de hemisferische transmissie. Die transmissie is vooral in de bewolkte winter van belang. De belangrijkste invalshoek van het licht ligt tussen 40 en 50 graden, wijst onderzoek van Kempkes uit. Daarbij is de F-scatter - de voorwaartse lichtspreiding - een belangrijke waarde.
Kempkes: ‘De F-scatter geeft aan hoe het licht is verdeeld.’ De waarde kan inmiddels worden gemeten, maar kennis over de ideale lichtspreiding ontbreekt nog. Kempkes: ‘Die zou voor iedere teelt en ieder ras anders kunnen zijn. Het is nog te duur om dat effect uit te zoeken.’
De glasfabrikanten weten met diffuus glas de waarden van helder glas te evenaren. Door de ontwikkeling van middiffuus of hoogdiffuus structuurglas, door speciale patronen in de glasplaten te walsen of met speciale mat-geëtste ruiten, kan de hemisferische lichttransmissie verder worden verhoogd.
Telers kunnen ook nog gebruikmaken van diffuse schermdoeken, maar die zijn alleen werkzaam als het scherm gesloten is. Het kasdek krijten maakt het licht in de kas diffuus, maar dat gaat gepaard met een forse verlaging van de hemisferische transmissie. Het gebruik van diffuus krijt - dat vooral licht verstrooit en slechts beperkt tegenhoudt - is wel een trend in alle teelten.

Waterdruppels

Het kasdek condenseert in de winter aan de binnenkant en is dus in die tijd praktisch altijd nat. ‘Dat heeft grote effecten op de lichttransmissie. Bij vlak glas ontwikkelen zich druppels op het glas. Die zorgen voor extra reflectie, en dat is negatief voor de lichttransmissie’, verklaart Kempkes.
De vorm van die druppel speelt een belangrijke rol. Het aanbrengen van AR-coatings kan dit effect neutraliseren doordat er in plaats van de ‘ronde’ druppels die het licht reflecteren, platte druppels of zelfs waterfilms ontstaan die de lichttransmissie verhogen.
AR-coatings worden al gebruikt, maar daarin zijn verbeteringen mogelijk. Kempkes duidt dan op het beter ‘sturen’ op de meest voorkomende hoeken van inval, vooral in de winter als licht de beperkende factor voor het gewas is.
‘In het project De Winterlichtkas zijn we nu bezig juist op deze aspecten het kasdek en het kasdekmateriaal te optimaliseren zodat we 10 procent meer natuurlijk licht in de wintermaanden voor het gewas beschikbaar krijgen. Ook de kasdekvorm en oriëntatie van de kas spelen hierbij een belangrijke rol’, schetst de onderzoeker.

Lichttransmissie geëvenaard

n de opkomstperiode van diffuus glas kampten glasfabrikanten met het fenomeen dat bij toenemende diffusiteit de lichttransmissie (lichtdoorlaat) juist afnam. Inmiddels weten glasfabrikanten door meerdere innovaties het lichtverlies bij diffuus glas steeds sterker te reduceren.
Het lichtverlies is zelfs zo sterk teruggebracht dat de hemisferische lichttransmissie van diffuus glas de standaardwaarde van tuinbouwglas (83 procent) kan evenaren als er gebruik wordt gemaakt van goed basisglas (low-iron) en de haze-factor (lichtverstrooiing) beperkt blijft. De toepassing van antireflectiecoatings (AR) is echter onmisbaar om bij de gewenste middel- en hogere haze-factoren om het lichtverlies op te heffen.

Bekijk meer over:

Lees ook

Marktprijzen

Meer marktprijzen

Laatste nieuws

Nieuwste video's

Kennispartners

Meest gelezen

Nieuw op MechanisatieMarkt.nl

Meer advertenties

Vacatures

Weer

  • Zaterdag
    16° / 7°
    70 %
  • Zondag
    15° / 4°
    20 %
  • Maandag
    11° / 8°
    95 %
Meer weer