BoerenNatuur geeft stokje door

Zo legt het Subsidiestelsel Natuur en Landschap (SNL) een zware hypotheek op het nieuwe Agrarisch natuur en landschapsbeheer 2016 (ANLb16).
BoerenNatuur werd in oktober 2001 opgericht door 22 agrarische natuurverenigingen. De behoefte aan een belangenbehartiger voor agrarisch natuurbeheer was groot, weet voorzitter Minne Holtrop van Agrarische Natuurvereniging Tusken Tsjûkemar en Tsjonger zich te herinneren.
‘Er was veel enthousiasme om aan agrarisch natuurbeheer te doen. Boeren kregen een vergoeding zonder dat er veel in de bedrijfsvoering veranderde. Wat we misten, was veel kennis over regelgeving en een belangenbehartiger’, zegt Holtrop.
Naast wegwijs maken in de regelgeving hamerde BoerenNatuur voortdurend bij overheden op het belang van agrarisch natuurbeheer. ‘Steeds weer aantonen dat agrarisch natuurbeheer werkt, is geen gemakkelijke opgave. BoerenNatuur zit in het speelveld waarin zich ook partijen begeven die agrarisch natuurbeheer waardeloos vinden. Bij agrarisch natuurbeheer kun je niet de geit en kool sparen. Je moet keuzes maken.’
Voorzitter Wouter Schep van het Collectief Midden-Groningen gaat nog een stap verder. Volgens hem zou de provinciale discussie over de effectiviteit van agrarisch natuurbeheer een heel andere wending hebben gekregen zonder de inmenging van BoerenNatuur.
‘De provincie stelde dat de weidevogelpopulatie achteruitging, dat het agrarisch natuurbeheer niet effectief genoeg was. BoerenNatuur gaf aan dat de focus meer gericht moest zijn op gebieden met agrarisch natuurbeheer. Daar is agrarisch natuurbeheer succesvol en gaat de weidevogelpopulatie zelfs licht vooruit.’
Secretaris Nerus Sytema van BoerenNatuur ziet dit ook als een van de verdiensten van de koepel. ‘Wij hebben het peloton boeren meegekregen in agrarisch natuurbeheer. Alle regelingen werden volledig benut. Ondanks het bureaucratische SNL-stelsel wisten de agrarische natuurverenigingen de achteruitgang van de weidevogels te keren.’
Doel van het nieuwe stelsel van agrarisch natuurbeheer is meer natuur en minder bureaucratie. Of dat gaat lukken, is nog maar de vraag, aldus Sytema. ‘Dat is een zorgpunt. De eerste tekenen van meer bureaucratie voor collectieven zijn al zichtbaar.’ Er moet daarom voor gewaakt worden dat het de kant van de SNL opgaat, waarschuwt de secretaris.
‘Het basisidee van de SNL, de gebiedsgerichte aanpak, was niet verkeerd. Maar de SNL is verzand in bureaucratie. Agrarische natuurverenigingen zijn buitenspel gezet. Ze hebben zich onvoldoende op beheer kunnen richten omdat ze continu bezig waren met de papieren rompslomp. Ik hoop dat overheden de bureaucratieneiging kunnen onderdrukken.’

Rijbewijs

Daar is Holtrop het helemaal mee eens. ‘Collectieven krijgen nog te weinig vertrouwen van de overheid. Er blijft veel controle. Dat is heel raar. Wij hebben ons bewezen. Bij iemand die net zijn rijbewijs heeft gehaald, zit de rijinstructeur er toch ook niet meer naast?’
Een andere erfenis die de collectieven van de SNL hebben meegekregen, zijn de oude SNL-contracten die doorlopen. ‘Tot eind 2016, maar ook daarna lopen nog veel oude contracten. Dat neemt een flink stuk budget in beslag. Er is minder geld voor agrarisch natuurontwikkeling. Voor het Drents Collectief betekent dit dat het collectief de helft van zijn budget van 2 miljoen euro hieraan kwijt is. Een zaak om van te gruwen.’
Ondanks de pijnpunten heeft Sytema er vertrouwen in dat het nieuwe stelsel een succes wordt. ‘De landbouwketen kent veel kwalitatief goede bestuurders die gemotiveerd aan de slag gaan. Het nieuwe stelsel bevat de goede ideeën van de SNL. De slechte dingen hebben we eraf gefileerd.’
Het slotsymposium van BoerenNatuur is maandagmiddag 7 december in Schouwburg De Lawei in Drachten.