Focus op klimaatslimme landbouw

Milieupartijen wijzen weliswaar naar de land- en tuinbouw wijzen als het om de uitstoot van broeikasgassen gaat, in Parijs wordt de sector juist gezien als voorbeeld hoe het moet. Vooral vanwege zijn efficiency: een hoge productie tegen een relatief lage milieubelasting. Niet voor niets repten premier Rutte en de toenmalige landbouwstaatssecretaris Dijksma bij de vorige top in New York over de ‘klimaatslimme landbouw’.
Dat blijkt al in de praktijk. Sinds 1990 zijn emissies van broeikasgassen van de Europese landbouw gedaald met 23 procent, terwijl de agrarische productiewaarde is toegenomen met ongeveer 18 procent.
Nederland behoort zelfs tot de koplopers. Cijfers van onder meer de RVO tonen dat aan. Zo daalde de broeikasuitstoot in nagenoeg alle agrosectoren, ondanks de groeiende productie en veestapel.
In de zuivelketen daalden die emissies met 31 procent per kilo melk. In de vleeskalverhouderij met 48 procent per kilo vlees, in de pluimveehouderij met 33 procent en in de varkenshouderij met 17 procent.
Ook het energieverbruik is afgenomen. De glastuinbouw wist tot een energie-efficiëntie te komen van 56 procent. Ook de bloembollensector en de paddenstoelensector wisten hun energieverbruik substantieel te reduceren. Over de breedte zijn alle sectoren voor meer dan 20 procent energieneutraal. De melkveehouderij zelfs met 68 procent.
Ook zijn veel agrariërs betrokken bij de opwekking van duurzame energie, zo’n 42 procent. Niet voor niets bepleit LTO Nederland een injectie van 2 miljoen euro van Economische Zaken om het in 2008 door de overheid en het agrobedrijfsleven afgesloten Convenant Schone en Zuinige Agrosectoren voort te zetten.
Daarnaast moet de overheid meebewegen met innovatie, verdienmodellen en regelingen. ‘Als je boeren en tuinders wilt prikkelen, moet je hen doelen geven en de ruimte om als ondernemer die doelen te halen’, zegt Hans Huijbers, LTO-portefeuillehouder Duurzaam ondernemen. ‘Boeren en tuinders hebben een hekel aan zeer gedetailleerde regels die niet praktisch zijn en hun creativiteit en innovatievermogen killen.’
Concreet vraagt LTO onder meer aan de overheid om monovergisting van mest te steunen, omdat de techniek nog niet kan concurreren met andere energieopwekkers. Minister Henk Kamp (EZ) wil daaraan tegemoet komen door de subsidieregeling SDE+, waarin miljarden euro’s zitten, hiervoor open te stellen.
Verder wijst LTO erop dat het reduceren van broeikasgassen in de Nederlandse land- en tuinbouw momenteel nog niet wordt gestimuleerd. Huijbers ziet dan ook kansen. ‘Onze boeren en tuinders kunnen met hun kennis en innovatiedrang veel betekenen, zeker ook in andere delen van de wereld. Kennis en ervaring met het managen van een landbouwbedrijf kunnen wel eens een heel belangrijk exportproduct worden. Onze intensieve teelten en houderij raakt de ecologische grens, maar we zijn ook in staat om daar zeer adequate oplossingen voor te bedenken.’

Europa

Ook Copa-Cogeca maakt zich in Parijs hard voor een ‘klimaatslimme land- en tuinbouw door duurzame intensivering over de hele linie, van kleinschalige houders tot grotere boeren’. De Europese koepelorganisatie wil daarom een stevig klimaatakkoord, omdat dit ook in het belang is van de sector. Voorwaarde is wel dat het akkoord wordt ondersteund door ‘alle grote economieën en vervuilers in de wereld’.
Daarbij moet rekening worden gehouden met de specifieke kenmerken van de sector als voedselproducent en het feit dat gassen die worden uitgestoten ‘inherent zijn aan biologische processen’ in de bedrijfsvoering.
Copa roept daarom de wereldleiders op te kijken naar duurzame voedselproductie, diervoeders en biomassa. Concreet gaat het om geld voor wetenschappelijk onderzoek, graslandmanagement, mestverwerking en het sluiten van kringlopen. ‘We kunnen het ons niet veroorloven om productiepotentieel in de Europese Unie onbenut te laten.’