‘Toekomst ligt in export van kennis’

Jan van LiereHet debat over de landbouwbegroting voor 2016 vormde deze week de eerste confrontatie van de nieuwe bewindsman met de Tweede Kamer. Hij stelde vast dat de Nederlandse agrosector wereldwijd heel goed staat aangeschreven.
Dat biedt kansen voor verdere uitbouw van de export, met name van ‘onderscheidende producten’, meent Van Dam. Hij maakte duidelijk dat het ministerie van Economische Zaken de agrosector daarbij wil steunen. ‘Dat doen we bijvoorbeeld met missies naar bestaande en potentiële afzetmarkten.’
De staatssecretaris tekende daar wel bij aan dat het om meer gaat dan alleen de uitvoer van producten uit de primaire land- en tuinbouw. ‘Onze inzet is vooral de export van kennis en innovaties over eerlijker, natuurlijker en beter voedsel. Ik geloof dat daar onze toekomst ligt.’
Het is de ambitie van het kabinet om bij te dragen aan het uitbannen van honger en ondervoeding, stelt hij. ‘Nederland is internationaal toonaangevend op het terrein van voedselproductie. Met kennis kan Nederland bijdragen aan grote uitdagingen, zoals het inspelen op de klimaatverandering. Ik zal mij daar de komende jaren voor de volle 100 procent voor inzetten.’

Kiloknallers

De vraag van PvdA-woordvoerder Sjoera Dikkers om een verbod op het verkopen van vlees onder kostprijs wees Van Dam af. Hij verzekerde wel dat hij zo snel mogelijk af wil van de ‘kiloknallers’. De staatssecretaris noemde het ‘ongehoord en onverantwoord’ dat er nog steeds wordt gestunt met vlees in de supermarkt. ‘Vlees is geen pak koekjes of een fles cola. Het komt van een dier.’
Kiloknallers zijn volgens hem zowel schadelijk voor de veehouders als voor de dieren. ‘De boer betaalt de prijs en het dier is de pineut.’
Voor het stoppen met stunten zijn volgens Van Dam in de eerste plaats de supermarkten aan zet. ‘Sommige supermarkten lopen nu al voorop in de omslag van het huidige vlees naar vlees van dieren die een beter leven hebben gehad. Dan gaat het niet alleen om idealistische supermarkten, zoals ik ze maar noem, maar ook om gewone ketens, waar we allemaal dagelijks onze boodschappen doen.’
Dikkers diende een motie in die het kabinet vraagt om met de supermarkten een convenant af te sluiten over het uitbannen van de kiloknallers. Dat moet binnen een jaar rond zijn, anders zouden er alsnog wettelijke maatregelen moeten komen.
Met het eerste deel van de motie kan Van Dam goed leven. ‘Ik ben zeer bereid om het gesprek aan te gaan.’ Een wettelijk verbod wijst hij echter resoluut af. ‘Dat zal niet leiden tot het gewenste effect.’
De staatssecretaris betwijfelt onder meer of als gevolg van dwingende maatregelen ook meer geld bij de boeren terechtkomt. Hij ontraadde daarom de motie die volgende week in stemming komt.

Soepeler met boetes

De SGP pleitte tijdens het begrotingsdebat voor een soepeler toepassing van sancties bij overtredingen door boeren en tuinders. Woordvoerder Elbert Dijkgraaf gaf voorbeelden van onevenredig hoge boetes, soms gepaard met forse inhoudingen op Europese betalingen. Hij presenteerde ook het actieplan ‘Een rechtvaardige boete voor boeren’.
Van Dam erkende dat in de praktijk de hoogte van een bestuurlijke boete gerelateerd moet zijn aan de zwaarte van een overtreding. Daarvoor is wet- en regelgeving nodig op basis waarvan die afweging kan worden gemaakt.
Hij stelde tegelijk vast dat de Wet dieren, de Meststoffenwet en de Wet gewasbeschermingsmiddelen samen met de Algemene wet bestuursrecht dat afwegingskader al bieden. ‘Ik zie daarom geen aanleiding om nu met voorstellen te komen voor aanpassing van het handhavingsbeleid. De ruimte die de SGP heeft gevraagd, zit al in de bestaande wetgeving en wordt ook zo toegepast’, aldus Van Dam.
Hij voegde eraan toe de Europese regelgeving geen ruimte geeft om soepel te zijn met het korten op betalingsrechten als EU-regels niet worden nageleefd.