BO Akkerbouw staat in de startblokken

De verbindendverklaring is nodig om akkerbouwers die geen lid zijn van LTO Nederland of NAV (Nederlandse Akkerbouw Vakbond) te verplichten een bijdrage te leveren aan het onderzoek- en innovatieprogramma van BO Akkerbouw. In de procedure van de toekenning door het ministerie van Economische Zaken startte de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) deze week met een internetconsultatie. Doel is om belanghebbenden hun mening te laten geven over het belang van een gezamenlijk programma.
De consultatie, die eindigt op8 januari 2016, is een laatste voorwaarde om in aanmerking te komen voor de verbindendverklaring. Andere voorwaarden zijn dat verplichte betaling alleen mag gelden voor activiteiten die in het belang zijn van alle akkerbouwers. Verder moeten de aanvragers, in dit geval formeel de BO's Granen, Suiker en Aardappelen en overige akkerbouwgewassen, twee derde van de productiecapaciteit van de sector vertegenwoordigen.
'Die consultatie is uitstekend', vindt Matthé Elema, directeur van BO Akkerbouw. 'We hopen op veel reacties. Een verbindendverklaring is een zwaar instrument en voor de inzet daarvan is draagvlak nodig.' Hij legt uit dat de verbindendverklaring voor de akkerbouwsector ook voor EZ een soort pilot is.
BO Akkerbouw verwacht op niet al te lange termijn een definitief besluit over de verbindendverklaring. Elema gaat uit van een positieve uitkomst. 'Minister Kamp heeft eerder al aangegeven dat hij vindt dat onderzoek en innovatie zich goed lenen om op deze manier te financieren.'

Gewasoverschrijdend

Na het wegvallen van het productschap heeft de sector met BO Akkerbouw, als koepel van de drie BO's, weer een neutraal platform voor onderwerpen die gewas- en ketenoverschrijdend zijn. Primaire taak is de coördinatie van collectieve activiteiten. De organisatie zorgt daarbij voor afstemming binnen en tussen de ketens, voor de financiering en de uitvoering van de activiteiten.
De leden zijn LTO Nederland en NAV als telersorganisaties en verder NAO (Nederlandse Aardappelorganisatie), Vavi (Vereniging voor de Aardappelverwerkende industrie), het Comité van Graanhandelaren, Plantum, Cosun, Avebe, Agrifirm Plant en CZAV. NAJK is partner van BO Akkerbouw.
De thema's voor BO Akkerbouw zijn: duurzaamheid en plantgezondheid, kennis en innovatie, markttransparantie, voedselveiligheid en imagoversterking. Binnen die thema's praat de brancheorganisatie onder meer mee over teeltregelingen en is ze betrokken bij de certificering via VVAK.
Verder publiceert BO Akkerbouw, deels tegen betaling, marktcijfers voor aardappelen en uien. In het kader van imagoversterking meldt Elema dat er in 2016 weer een Week van de Akkerbouw gehouden wordt.
Het jaarlijkse budget van BO Akkerbouw is begroot op globaal 3,8 miljoen euro. Daarvan is tussen 300.000 en 400.000 euro nodig voor de basisorganisatie, te weten medewerkers van de BO en de huisvesting. 'Het betreft een deel van onze loonkosten', legt de directeur uit. 'Onze medewerkers worden deels ook rechtstreeks betaald uit projecten waar ze bij betrokken zijn.'
Het basisbudget betalen de leden van BO Akkerbouw via contributies. De akkerbouwers die via LTO en NAV lid zijn van de brancheorganisatie nemen de helft voor hun rekening. Omgerekend gaat het volgens Elema om een basiscontributie van 12 tot 15 euro per akkerbouwer.
Het budget voor het programma onderzoek en innovatie moet tot en met 2020 volledig gefinancierd worden door alle Nederlandse akkerbouwers via de verbindendverklaring. Het budget bedraagt maximaal 3,3 miljoen euro per jaar. Voor een gemiddeld akkerbouwbedrijf met een areaal van 80 hectare berekent BO Akkerbouw deze collectieve bijdrage op 500 euro per jaar. BO Akkerbouw zal zelf facturen hiervoor versturen naar de akkerbouwers.
Andere programma's en specifieke diensten en projecten van BO Akkerbouw worden betaald vanuit het profijtbeginsel. BO beschikte begin vorig jaar vanuit reserves van Productschap Akkerbouw over 7 miljoen euro als startkapitaal. Daarvan is de voortgang van een aantal lopende onderzoeksprojecten in 2015 gefinancierd.

Programma voor 2016

Vooruitlopend op de verbindendverklaring wil BO Akkerbouw op korte termijn het onderzoeksprogramma voor 2016 vaststellen. De sectie Teelt van de BO met vertegenwoordigers van LTO, NAV en NAJK komt daarvoor in februari bij elkaar.
Onderzoekcoördinator Tjitse Bouwkamp vertelt dat via Akkerbouwplaza vanuit de akkerbouwpraktijk ongeveer zeventig onderzoekwensen zijn binnengekomen. 'Die wensen beoordelen we met een groep van zo'n vijftig akkerbouwers. Onderzoeksspecialisten formuleren vervolgens onderzoeksvragen. Doel is de wensen van de praktijk zo goed mogelijk uit te voeren, mits ze passen binnen de voorwaarden van de verbindendverklaring en ons budget.'