‘Dat ik de laatste bakker ben in Sellingen motiveert niet’

Heeres, die veertig jaar bij de gemeente Vlagtwedde werkte, is al even bezig om de stoep van de Dorpsstraat in het 1.100 inwoners tellende Sellingen schoon te vegen. Hij neemt uitgebreid de tijd om zijn verhaal te doen. ‘Ik houd graag van een beetje teuten, maar het is stil in de straat sinds vorige maand.’
De peuterspeelzaal naast zijn huis verhuisde naar de nieuwe multifunctionele accommodatie die eind oktober geopend werd. Ook de twee basisscholen en een steunpunt voor het welzijnswerk ouderen kregen een plek in het nieuwe gebouw dat ruim 5 miljoen euro kostte.
De peuterspeelzaal blijft gelukkig in het dorp. Maar vooral ook middenstanders houden Sellingen voor gezien. Wat hij van die terugloop vindt? Heeres haalt zijn schouders op. ‘Het is een gegeven. Het is onze eigen schuld dat alles hier dichtgaat. Mijn vrouw en ik doen de boodschappen ook in Ter Apel of net over de grens in Duitsland. Het is niet alleen goedkoper, maar dan ben je ook even weg.’
De drie krimpregio’s in provincie Groningen kregen tot 2013 in totaal 40 miljoen euro van het Rijk om in het gebied te steken. Volgens de Rekenkamer zijn er vooral in Oost-Groningen met dat geld bijeenkomsten gehouden en beleidsplannen gemaakt en geen fysieke maatregelen genomen, oordeelde ze kritisch in september. ‘Het is zorgwekkend dat het gebied nog geen gedeelde visie heeft op de spreiding van voorzieningen.’
Maar er zijn ook instanties die het heft in eigen hand nemen om met de krimp om te gaan. De openbare en christelijke school in het dorp zagen in de bevolkingsdaling een uitdaging om met een gezamenlijk plan te komen. Zij zitten sinds oktober onder één dak in de multifunctionele accommodatie. Op het fonkelnieuwe schoolplein wacht de 31-jarige Anja Meijer op haar zoon uit groep 4. De jonge vrouw liet Sellingen als woonplaats heel bewust links liggen. ‘Ik woon net over de grens in Duitsland. Ik ben een alleenstaande moeder met vier kinderen. Als ik hier zou wonen, zou ik het financieel niet redden’, stelt ze resoluut.
‘Aan huur van mijn huis ben ik in Duitsland 100 euro per maand kwijt. Dat is inclusief elektriciteit. Voor dat bedrag huur je hier nog geen garage.’ Met de verhuizing naar Duitsland is ze geen uitzondering. Elke schoolklas in Sellingen telt minstens een kind dat in Duitsland woont.

Waakhond

Even verderop bieden een verkleurd Kabouter Plop-koffertje en wat kopjes een troosteloze aanblik van wat eens Het Snuffelhoekje was. ‘Raak de hond niet aan!’, waarschuwt Albertus Lokken, terwijl hij Appenzeller Leila tot de orde roept. ‘Ze was de waakhond van de winkel’, legt hij uit. Sinds januari is Het Snuffelhoekje gesloten. Daarvoor had Lokken twintig jaar een drogisterij en slijterij. ‘Toen de Coop ook met een slijterij begon, was het voor mij geen haalbare kaart meer.’ Twaalf jaar runde hij het Snuffelhoekje. ‘Het liep goed, maar door onder andere de opkomst van de digitale camera werden fotorolletjes overbodig.’ Sinds kort is Lokken taxichauffeur. ‘Dat bevalt heel goed.’
Niet alleen de middenstand, ook het aantal boerenbedrijven rond Sellingen is de laatste jaren sterk verminderd, concludeert bakker en boerenzoon Germt Meijer in zijn woning die grenst aan de winkel. ‘Ze hebben van al die landbouwgrond een brok natuur gemaakt’, doelt hij op de EHS Westerwolde. ‘Vroeger kwamen hier veel loonwerkers die het brood meenamen naar het land. Dat was hartstikke mooi. Dat gebeurt nu niet meer.’
Die ervaring heeft akkerbouwer Jan Kruise ook. ‘Akkerbouwers, maar ook veehouders hier in de omgeving zijn er de laatste jaren massaal mee gestopt. Dat biedt voor blijvers kans op uitbreiding. Wij hebben het land van de buurman die stopte erbij gekocht.’
De kans is klein dat een van zijn kinderen zijn bedrijf gaat opvolgen. ‘Steeds meer jongeren verlaten Sellingen. Onze kinderen van 26 en 27 hebben geen behoefte om zich hier weer te vestigen. Ze hebben beiden gestudeerd, mijn zoon heeft zijn bul bachelor economie, mijn dochter is illustrator. Dat ze hier niet langer wonen is jammer. Maar je moet ook aan hun toekomst denken. Ze moeten op die plek wonen waar ze de beste perspectieven hebben.’

Rust en natuur

Daar waar de jongeren wegtrekken, weten mensen uit het Westen Sellingen steeds beter te vinden. Lilly en Dirk Thijsseling kwamen enkele jaren geleden vanuit Zaandam naar het dorp vanwege de rust en de natuur. Zij opende er een kledingwinkel voor dames met grote maten, hij begon er met de verhuur van fietsen. Maar de verkoop van kleding liep niet zoals ze had gehoopt. ‘Je moet het hier hebben van de toeristen. Zij komen niet voor kleding.’ In mei toverde ze de winkel om in Lilly’s Oudhollandsch Snoepgoed. Ook daarvan kan het tweetal nog niet leven. ‘In de zomer gaat het redelijk, maar in de winter zakt het totaal in.’ Hoe het verder moet, daarop beraden ze zich nog. Terug naar Zaandam is in ieder geval geen optie. ‘Wij voelen ons hier verschrikkelijk thuis. We zijn compleet geaccepteerd.’
‘Of er ook positieve aspecten aan de krimp zitten?’ Bakker Meijer vindt het maar een gekke vraag. ‘Ik kan er geen vrolijke noot bij bedenken. Ik ben emotioneel verbonden met dit gebied. Sellingers zijn recht door zee, ze laten zich door niemand iets wijsmaken. Dat de gemeente nu met Bellingwedde gaat fuseren vind ik stuitend. Het is net alsof je een tuin moet delen met de buren. Waar bemoeien ze zich mee. De herindeling lost de problemen niet op.’
Meijers overbuurman Heeres wacht ondertussen gespannen af wat voor nieuwe buren hij krijgt. ‘Ik heb gehoord dat er een sekte komt. Daar zitten we helemaal niet op te wachten.’ Zijn dat geen sterke verhalen? Heeres ernstig: ‘Het zou zomaar waar kunnen zijn.’