Stabielere prijzen met nieuw systeem

‘Er is een groot verschil in prijsvorming tussen de biologische en de reguliere sector’, legt Bakker uit. ‘In de biologische sector veranderen we de prijs vier keer per jaar en bij de overige varkens elke week. Dit leidt tot een enorme dynamiek. Er gaat elke week veel energie zitten in de wekelijkse prijsvorming. Dit heeft ook zijn weerslag op de aantallen varkens die we geleverd krijgen, met grote nadelen voor de varkenshouders en ons als slachterij.’

Heeft Vion Food er veel last van als varkenshouders dieren in de stallen houden, in afwachting van betere prijzen?

‘Het wordt ons heel lastig gemaakt. Niet alleen de aantallen dieren variëren, maar ook de kwaliteit. Zonder constante aanvoer van dieren is het moeilijk om onze klanten te bedienen. Vion Food zit eigenlijk klem tussen twee markten. Aan de ene kant de varkensmarkt en aan de andere kant de vleesmarkt. We willen met een nieuw systeem de prijs voor een varken koppelen aan de prijs die de klant betaalt. Tegelijkertijd denk ik dat het huidige weeksysteem met een felle prijsconcurrentie op de internationale markt problemen blijft veroorzaken. Voor een alternatief leggen we een bescheiden basis.’

De huidige lage prijs brengt veel varkenshouders in de knel. Wat gaat er precies mis in de markt?

‘Je zou daar een boek over kunnen volschrijven. Al twintig jaar ben ik verbaasd over hoe het in deze markt gaat. Je verkoopt een product zonder dat je exact weet wat de inkoopprijs is, een aantal dagen na de verkoop weet je of dat product wat oplevert. Er is altijd onbalans.
‘Ik geef een voorbeeld: vanaf week 32 hoor ik van iedereen dat in week 37 of 38 de prijs naar beneden gaat. En ja hoor, in week 38 zakt de prijs. Het is een selffulfilling prophecy. Op de markt zijn veel spelers met dubbele petten op. En de grillen van de beurs zijn soms onbegrijpelijk. Frustrerend ook. Al deze marktomstandigheden houden ons in de greep van de prijs en weg van het hogere doel: een mooi product met een gezonde marge leveren.’

Meer rust in de prijsvorming zou een groot voordeel zijn voor de varkenssector, bepleit u. Het is al vaker geprobeerd, maar nog niet echt gelukt.

‘In januari starten we een proef met vierweekse prijzen. Je kunt met het prijssysteem als varkenshouder meer aandacht geven aan andere onderdelen van het bedrijf en anders kijken naar je kosten en opbrengsten.’
‘Varkenshouders zijn gewend om een kostprijs te berekenen door alle kosten bij elkaar op te tellen. Die kostprijs willen ze minimaal ontvangen. Als je de komende maand weet wat je krijgt voor je varkens dan kun je andersom werken. Je weet wat de verkoopprijs is en dan ga je na wat je aan je kosten kunt doen om onder de verkoopprijs te komen.’
‘De proef van Vion is voor varkenshouders die leveren binnen het Good Farming Star-concept. Good Farming Star wordt voornamelijk afgezet in de retail. Bij de retail werken we met maandprijzen, zodat we ook maandprijzen aan varkenshouders kunnen bieden. Het koppelen van de inkoopprijzen aan de verkoopprijzen is essentieel.’
‘We voeren het nieuwe prijssysteem in nauw overleg met de deelnemende boeren in. Wat we nodig hebben, is een cultuuromslag. Dat gaat niet van de een op de andere dag. Wel kunnen we samen kijken hoe we het systeem kunnen aanpassen, want dat het zo niet langer verder kan, daar is iedereen wel van overtuigd.’

Wat houdt het nieuwe prijssysteem precies in?

‘Varkenshouders kunnen op twee manieren deelnemen: de hele pilotperiode of per maand beslissen of ze wel of niet meedoen. Vion Food maakt de maandprijs bekend en deelnemers hebben twee dagen de tijd om te beslissen of ze meedoen of niet. We maken afspraken over het aantal varkens en deze dieren worden niet over de weken doorgeschoven.’

Is dit prijssysteem van Vion Food vergelijkbaar met dat in de biologische varkenshouderij?

‘Nee. Het biologische varkensvlees is een nichemarkt en totaal onvergelijkbaar. Maar biologische varkenshouders hebben wel een stabiel prijssysteem. Wat mij opvalt bij de varkenshouders die aan De Groene Weg leveren, is dat ze goed denken in ketens.
‘Voor de reguliere markt denk ik dat er meerdere prijssystemen zullen ontstaan waarbij ondernemers kunnen differentiëren. Bijvoorbeeld regulier varkensvlees produceren, maar heel gezond en volgens de specifieke wensen van de Chinese markt.’