Vertrouwensrelatie geeft meerwaarde

Elies Lemkes-StraverRien: ‘Mijn vader en moeder komen uit een boerenfamilie. In 1955 is hij voor zichzelf begonnen op toebedeelde grond. In 1981 kwamen mijn broers en ik erbij in het bedrijf. We hebben één bedrijf, maar wel ieder onze eigen boerderij. Dat werkt efficiënt.’
Op het ene bedrijf sorteren ze pootgoed, bij de ander is de werkplaats voor onderhoud machines en dergelijke. ‘De zoon van mijn broer daar aan de overkant’, wijst Rien, ‘gaat het bedrijf voortzetten. Nieuwe investeringen doen we om het bedrijf up-to-date te houden, zodat mijn neef verder kan. We doen alles samen.’
De broers verbouwen onder meer consumptie- en pootaardappelen, tarwe, luzerne, wintergerst, plantuien en suikerbieten. ‘Onze vader was een voorloper in nieuwe ontwikkelingen. Wij hebben ook wel met prototypes gewerkt, maar wachten inmiddels liever totdat de machine aantoonbaar werkt.’
In LTO-verband is het volgens Rien belangrijk dat er goede specialisten zijn om te onderhandelen met bijvoorbeeld de overheid. ‘Dat is nodig op allerlei terreinen. Kijk naar certificering, gewasbescherming en water: veilig = veilig en goed = goed.’
Bemesting, gewasbescherming, water en ook het pachtdossier zijn volgens Rien van groot belang voor de toekomst van akkerbouwers. ‘In het kader van bedrijfsopvolging is het belangrijk dat je in gepachte staat kunt overnemen. Bestuurders moeten daarom goed op de hoogte zijn van pachtzaken.’
De financiering bij overname is van essentieel belang. ‘Er bestaan initiatieven zoals crowdfunding door bijvoorbeeld accountants. Misschien moeten we wel denken aan heel nieuwe financiële instellingen voor onze sector. Accountants doen steeds meer. Vroeger ging je als boer naar Ko Markusse van de ZLM als er een bedrijfsoverdracht aan de orde was. Zo’n vertrouwensrelatie geeft veel meerwaarde. Je spreekt elkaars taal en verstaat elkaar dan ook beter. Deze service die ZLTO nog steeds biedt, wordt dan ook zeer gewaardeerd, kan ik uit onze ervaring melden.’
Rien vindt de sociale activiteiten binnen de lokale afdelingen belangrijk. ‘De relatie met de omgeving, daaraan kun je zelf veel doen. Het voelt niet eerlijk om steeds ‘de groene leugens’ van bijvoorbeeld Marianne Thieme te moeten weerleggen. Gelukkig hebben de mensen in het algemeen veel sympathie voor boeren. En je kunt zelf rekening houden met je omgeving. Bijvoorbeeld door geen mest uit te rijden in het weekend als het mooi weer is en bieten overdag te laden in plaats van ‘s nachts indien mogelijk.’
Rien weet goed te relativeren, zeker ook gevoed door de reizen die hij samen met zijn vrouw maakt. ‘De meest verrassende reis voerde naar Jordanië, waar je overblijfselen van het Romeinse Rijk kunt zien.’ Vorige week zijn ze teruggekomen uit Rome. ‘We kunnen nog zoveel leren van de geschiedenis.’