‘Snel internet is een randvoorwaarde’

Een Friese melkveehouder loopt achter de feiten aan, omdat de data vanuit de melkrobot niet snel genoeg naar de cloud worden geüpload. Een Limburgse tuinder moet zelf naar de veiling, omdat het niet lukt een realtimeverbinding te bewerkstelligen. Het zijn maar enkele voorbeelden van problemen die agrarische ondernemers ondervinden bij gebrek aan snel internet in het buitengebied.

Een goede internetverbinding is in deze tijd noodzaak. ‘Friesland drijft op twee sterke sectoren in het buitengebied: landbouw en recreatie’, zegt Chris Jellema van Fryslân Ring. ‘Voor beide is snel internet onontbeerlijk, maar dat is er niet overal.’

Jo van de Pas is aanjager in Noord-Brabant. Hij is initiatiefnemer van het glasvezelproject Kempenglas, dat zo succesvol is dat Van de Pas nu wordt ingezet om de hele provincie van glasvezel te voorzien. ‘Bij de eerste inventarisatie in de Kempen hadden we meteen 60 procent van de inwoners achter ons, dat uitgroeide naar 90 procent deelname. Dat laat wel zien hoe hoog de nood is.’

Toch staan commerciële partijen als KPN en Ziggo niet te springen om glasvezel aan te leggen in het buitengebied. KPN promoot 4G en Ziggo wil met haar coaxnetwerk ook niet naar het buitengebied, omdat de investeringskosten daarvan te hoog zijn.

‘Omdat je te maken hebt met lange afstanden en weinig bewoners, zijn de kosten per aansluiting hoog’, zegt Johan van de Kraats, die het project ‘Glasvezel Putten-West’ trekt. ‘In 2011 bleek op een informatieavond over de aanleg van glasvezel in Putten dat ze alleen het centrum wilden meenemen in de plannen en niet de buitengebieden, terwijl daar drie basisscholen zitten. Een aansluiting zou meer dan 3.000 euro kosten.’

4G of ADSL

Maar waarom per se glasvezel en geen 4G of ADSL? ‘ADSL gaat nog steeds via de oude koperleidingen en werkt niet bij grote afstanden. Het is een verouderde techniek’, zegt Van der Kraats.
Ook met de nieuwe VDSL-techniek is maar weinig lengte te overbruggen. 4G lijkt evenmin een duurzame optie. Jellema: ‘Met 4G heb je nog geen tv en telefonie, dus die kosten komen er ook nog eens bij. Daarnaast geldt: hoe meer mensen op dat 4G-netwerk zitten, hoe slechter de verbinding. Glasvezel is de enige oplossing voor de lange termijn.’

Omdat commerciële partijen er niet op inspringen, zijn er veel burgerinitiatieven ontstaan, maar ook deze projecten kosten geld. ‘Bij een burgerinitiatief is het noodzakelijk dat je daarom zo veel mogelijk bewoners weet te interesseren’, zegt Anita Emonts, pr-medewerkster van GlaswebVenray.

De Limburgse coöperatie heeft in elk dorp en in elke wijk vrijwilligers opgeleid om langs de deuren te gaan om bewoners te informeren over glasvezel. In Venray kan mede daardoor in de eerste helft van dit jaar de schop in de grond.

Startgeld

‘Het grootste risico bij een coöperatie is vrijheid blijheid’, gaat Van de Pas verder. ‘Leden moeten bij ons daarom startgeld betalen, zodat ze zich binden en samen de opstartkosten betalen, zodat het ook echt van henzelf is.’
‘Wie gaat ervoor betalen? Die vraag is lastig’, zegt Leonie Claessen van LTO Glaskracht Nederland. ‘We proberen gemeenten te stimuleren hun buitengebieden mee te nemen als er glasvezel wordt aangelegd, want dan deel je de kosten.’

Maar die overheden zien steeds meer in dat internet een belangrijke factor is voor de leefbaarheid van het platteland en voor de lokale economie. Zo is provincie Noord-Holland bezig met een onderzoek naar de digitale bereikbaarheid van het buitengebied.

In Utrecht is eind vorig jaar een initiatiefvoorstel van het CDA de Provinciale Staten gepasseerd. ‘Internet is een randvoorwaarde’, zegt CDA-Statenlid Derk Boswijk. ‘We vinden het een taak van de provincie om lokale initiatieven te ondersteunen en te verbinden, ook met commerciële partijen.’