‘Droom over morgen, leef vandaag’

Rianne van Zeeland en Froukje KooterZijn vader en moeder hebben het bedrijf altijd samen gerund. Toen Mart nog maar een paar jaar oud was, was voor hem al duidelijk dat hij later het bedrijf zou overnemen. ‘Ik heb écht nooit iets anders willen doen, ik ben gek op het vak.’ Verder is hij gek op reizen: nieuwe dingen ontdekken, contact maken met zo veel mogelijk mensen en culturen.
Tijdens zijn studie op de MAS is Mart op stage geweest in Denemarken, Canada en Polen. Voor zijn HAS-stage gaat hij in 2008 naar Australië. Maar als Mart daar nog geen zes weken zit, krijgt hij het bericht dat zijn moeder Francien (49) een hersentumor heeft. Mart vliegt direct naar huis. Zes maanden later overlijdt ze. ‘Hierdoor kwam mijn hele leven in een ander perspectief te staan.’
Zodra hij in 2009 zijn HAS-diploma op zak heeft, gaat Mart fulltime met zijn vader het bedrijf runnen. Inmiddels is hij volledig verantwoordelijk voor de planning, aansturing en begeleiding van het personeel. Naast hemzelf en zijn vader vullen drie personen samen 1,5 fte. Daarnaast is Mart vooral te vinden in de kraamstal en opfokstal of op kantoor om de technische analyses te maken.
‘Mijn vader en ik zitten altijd samen aan tafel met adviseurs. De dagelijkse werkzaamheden zijn fiftyfifty verdeeld tussen ons. Wij doen ook gewoon de vervelende klusjes, zoals de hokken schoonspuiten. Ik wil graag tussen ons personeel staan, ik ben niet iemand die boven anderen gaat staan.’
Er zijn iets meer dan 5.000 varkensbedrijven in Nederland. Toch zijn er maar zes bedrijven hetzelfde als dat van Mart en Theo Klijn. Ze runnen namelijk een kernopfokbedrijf, dat wil zeggen dat ze de biggen die bij hen worden geboren, opvoeden tot moederdieren (zeugen). Daarnaast hebben ze korte lijnen met de fokkerijorganisatie Topigs Norsvin.
Stel dat er een nieuwe bloedlijn geïntroduceerd wordt, dan wordt die bloedlijn in samenwerking met Topigs Norsvin op hun bedrijf geïmplementeerd. ‘We lopen voorop in de genetische vooruitgang, omdat we vaak met nieuwe beren werken. Dat geeft voordeel ten opzichte van andere fokkers. Het kost ons wel veel extra werk en geld’, vertelt Mart.
‘Ik vind het belangrijk om altijd kritisch naar de sector en ons eigen bedrijf te kijken, zeker in deze moeilijke periode. We hebben twintig klanten. Zij bezuinigen nu zo veel als ze kunnen, dus ook op de aankoop van onze moederdieren. Een paar klanten van ons hebben inmiddels hun bedrijf moeten beëindigen. Dat voelen wij natuurlijk direct. Hierdoor is het een extra uitdaging om onze afzet op peil te houden.’

Genieten

Als we vragen naar zijn levensmotto, dan hoeft Mart niet lang na te denken. ‘Herinner je gisteren, droom over morgen, maar leef vandaag. Het is belangrijk dat je plezier hebt in je werk, maar ook om je te beseffen dat er meer bestaat dan werken. Dat heb ik vooral geleerd uit de situatie met mijn moeder.’
In 2025 hoopt de jonge ondernemer het bedrijf overgenomen te hebben. ‘De varkenssector is een uitdagende en leuke sector. Voor de toekomst zie ik wel een meerwaarde in meer samenwerkingsverbanden in de keten. Als kernfokker krijg ik te maken met flinke uitdagingen, maar dit maakt mijn werk ook leuk. Ik kom in contact met veel verschillende mensen en ik zie het als een uitdaging om altijd genetisch en kwalitatief in de top te presteren’, vertelt hij.
‘De financiële druk waar de sector nu mee te maken heeft, vraagt veel van varkenshouders. Maar ik ben ervan overtuigd dat er, mede door samenwerking, een goede toekomst ligt voor de Nederlandse varkenshouderij.’