Roep om regulering in voedselketen

Onder meer LTO Nederland, Wageningen UR, de Nederlandse Vakbond voor Varkenshouders en supermarktkoepel CBL brachten woensdag hun standpunt over het rapport van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) naar voren. Ook organisaties als Natuur en Milieu, Youth Food Movement en Slow Food International zaten aan tafel.
Het WRR-rapport 'Naar een voedselbeleid', gepubliceerd in oktober 2014, roept de overheid op een explicieter voedselbeleid te voeren dat gericht is op ecologische houdbaarheid, volksgezondheid en robuustheid en veerkracht van het Nederlandse voedselsysteem.
Aan tafel tekenden zich twee kampen af. De Kamerleden Marianne Thieme (PvdD), Sjoera Dikkers (PvdA) en Fatma Koser Kaya (D66) neigen naar meer regelgeving om verduurzaming en gezondere voeding te versnellen. Vooral Thieme toonde zich fel tegen initiatieven die in haar ogen draaien om 'green washing' en die consumenten ten onrechte een 'groen' gevoel geven. 'Als we willen dat er minder vlees gegeten wordt, dan wil ik weten wat de overheid moet doen om dat te realiseren.'
Ook wil Thieme een einde maken aan de verkoop van producten onder kostprijs. Zij noemde dat een vorm van heling. Volgens haar zijn grote ingrepen noodzakelijk. 'Hiermee kunnen we al een goede schifting maken. Misschien is het een idee om supermarkten verplicht aan te laten tonen dat de kostprijs voor het voedsel ook daadwerkelijk betaald is. De inkoopprijs moet kostendekkend zijn voor alle partijen in de keten.'

Regeltjes

LTO Nederland en het CBL wezen op succesvolle initiatieven die vanuit de markt zijn ontstaan en die zonder ondersteuning van de overheid tot wasdom zijn gekomen. Meer regeltjes zijn wat deze sectororganisaties betreft niet nodig.
CBL-directeur Marc Jansen wees op wat er bereikt is met convenanten. 'Vet, zout en suiker in producten zijn sterk verminderd. Biologisch is gegroeid naar een aandeel van 4 à 5 procent, in vers zelfs 10 procent. Dit hebben we als sector zelf bereikt, niet door regulering.'
LTO-voorzitter Albert Jan Maat noemde de productie van groene energie door boerenbedrijven, de vermindering van de uitstoot en de introductie van de Rondeel-stal als duurzame initiatieven die vanuit ondernemers zijn geboren. De overheid moet in zijn ogen inzetten op een gelijk speelveld voor alle schakels in de keten.
'Maak een hoeksteen van mededinging. Met poot- en zaaigoed zijn wij heel groot in de wereld. Maar een Belgische boer betaalt 28 cent per liter diesel en zijn Nederlandse collega ruim een euro. Daarmee staan wij op achterstand.'
Overigens moet dit niet gezien worden als een oproep voor de herinvoering van rode diesel, benadrukte Maat. 'Het leverde de regering een besparing van 60 tot 100 miljoen euro op. Wij hoeven de rode diesel niet terug als daarmee een duurzame investering in onze sector mogelijk wordt gemaakt.'

Schiermonnikoog

D66-Kamerlid Fatma Koser Kaya vroeg zich af waarom in Nederland nog maar zo weinig lokale voedselstructuren actief zijn. Directeur Jan Willem Erisman van het Louis Bolk Instituut zei dat de overheid hierbij een faciliterende rol zou moeten innemen.
Hij illustreerde dit met het voorbeeld van de zeven melkveehouderijen op het eiland Schiermonnikoog. 'Die zouden zich graag richten op kwaliteitsproducten met als oorsprong het Waddeneiland. De overheid moet ze hierbij helpen.'
In de ogen van Louise Fresco, bestuursvoorzitter van Wageningen UR, zou de bemoeienis van de overheid zich vooral moeten richten op het bevorderen van innovatie in de voedselketen. 'Juist eiwitvervanging is geschikt voor innovatieve toepassingen. Willen we het gebruik van dierlijke eiwitten terugdringen, dan moeten we deze vervangen door plantaardige eiwitten. 30 procent plantaardige eiwitten in worstjes is bijvoorbeeld mogelijk. Maar we weten nog te weinig over hoe dierlijke en plantaardige eiwitten worden afgebroken in de darmen.'