'Doelen UBA staan haaks op PAS-beleid'

'We constateren dat de toonzetting in de nieuwe UBA veranderd is van landbouw als probleem naar landbouw als kans voor nieuwe oplossingen', licht ZLTO-voorzitter Hans Huijbers toe. 'Dat stellen we bijzonder op prijs.'
Toch bekijkt ZLTO de nieuwe doelen in de Uitvoeringsagenda Brabantse Agrofood met scepsis. Dat komt doordat de ambities in de uitvoering van de Programmatische Aanpak Stikstofbeleid (PAS) haaks staan op het beleid rondom de uitvoeringsagenda.
'Het is én voor het milieu én voor het landschap én voor de economie én voor burgers én voor de veehouders veel beter als de provincie de verschillende beleidsthema's integraal benadert', zegt Huijbers.
'Onze leden dragen bij aan oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken zoals het klimaat, voedselzekerheid, gezondheid en een vitaal platteland.'
ZLTO heeft voor de komende jaren een programma-aanpak ontwikkeld rondom deze thema's. 'Wat zou het mooi zijn als we daarover doelafspraken zouden kunnen maken in plaats van steeds maar te moeten constateren dat de regeldruk verder toeneemt.'
De productiewaarde van de Brabantse land- en tuinbouw is 6,5 miljard euro. Daarmee is de sector nog steeds een belangrijke peiler onder de Brabantse economie. 'We betreuren het dan ook dat in de UBA de nadruk wordt gelegd op de veehouderij', zegt Huijbers.
'De plantaardige sectoren komen wat minder aan bod, terwijl ruim de helft van de economische waarde van de agro- en foodsector in Brabant afkomstig is van de plantaardige sector. Deze sector verdient meer ruimte in de UBA.'

Crossovers

Niettemin ziet de ZLTO-voorzitter dat Noord-Brabant een omslag wil maken van saneren en beheersen naar innoveren. 'Als ZLTO onderschrijven wij de Brabantse ambities voor 2020 waarin de sector bijdraagt aan maatschappelijke ontwikkelingen. Onze leden werken aan een innovatieve, duurzame en slimme agro- en foodsector.'
Crossovers met andere sectoren en technologieën zijn voor ZLTO een belangrijk speerpunt. De provincie kan daarin faciliteren, maar de bedrijven en kenninsinstellingen zullen het moeten doen. 'We participeren bijvoorbeeld actief in Agro Meets Design. En via het agritechplatform hebben we allianties gesloten met metaalbedrijven en technische universiteiten.'
ZLTO is ervan overtuigd dat innovaties alleen tot stand komen als boeren in Brabant de ruimte krijgen om te ondernemen. Ze zou graag zien dat het bieden van ontwikkelruimte een plaats krijgt in de besluitvorming rondom de UBA. Naast een toekomst voor boeren en tuinders is het belangrijk om perspectief voor stoppende ondernemers te hebben.
De zich ontwikkelende en de stoppende ondernemers hebben niet alleen zorg voor het bedrijf, maar ook voor hun sociale omgeving. Volgens Huijbers is het tijd voor een 'wedergeboorte van het platteland'; aandacht die volgens hem bij beleidsmakers en politici nog onvoldoende gevoeld wordt.
'Wij zijn op dit moment bezig met het opstellen van een programma met als werktitel 'Vitaal platteland', waarin boeren en tuinders weer dichter bij de lokale gemeenschap gaan ondernemen.'
ZLTO krijgt bij de UBA de indruk dat de provincie vooral zelf aan het stuur zit om de transitie van de veehouderij vorm te geven. Huijbers: 'De provincie schetst een aantal ontwikkelrichtingen voor de varkenshouderij, terwijl deze in de praktijk al plaatsvinden. Een deel van de varkenshouderij richt zich op niches en concepten en een ander deel richt zich op de export.'
Op landelijk niveau is de varkenshouderij zelf aan de slag met de Vitale Varkenshouderij. ZLTO vraagt de provincie te bekijken waar de UBA en de Vitale Varkenshouderij elkaar kunnen versterken.

Scherpe keuze

In de UBA maakt gedeputeerde Anne-Marie Spierings, verantwoordelijk voor de uitvoeringsagenda, een scherpe keuze: het is innoveren of stoppen. Huijbers wil dit graag genuanceerder zien. 'We willen de provincie erop wijzen dat transities tijd kosten. ZLTO heeft hiervoor een ondernemersprogramma ontwikkeld. De keuze om te stoppen kan versneld worden wanneer de provincie zich hierbij aansluit.'
In de uitvoeringsagenda staat beschreven dat de provincie streeft naar een overgang van mestverwerking naar mestverwaarding. 'ZLTO heeft een paar jaren geleden al bewust gekozen voor het spoor van mestverwaarding en investeert al jaren fors in de bio-economie.'
Een juiste mineralenverwaarding en toepassing van mineralen kan in Brabant een belangrijke bijdrage leveren aan doelen rondom klimaat, water en bodem, beaamt Huijbers. 'Het is goed dat de provincie Noord-Brabant dit spoor nu herkent en erkent.'
Maar de boodschap die de provincie daarbij uitstraalt, noemt hij dubbel. 'Het streven naar mestverwaarding staat haaks op de aankondiging van de provincie om niet meer mee te werken aan nieuwe mestverwaardingsinitiatieven. Door mest nadrukkelijk aan dieren te koppelen miskent de provincie andere opties voor een goed mestbeleid.'
ZLTO wil met de provincie werken aan een duurzame, economische ontwikkeling in de agrosector, als motor voor een leefbaar inkomen en werkgelegenheid voor veel Brabanders.